1 september 2023
Jules. Mijn leven met een eetstoornis.
In dit autobiografisch boek beschrijft Julia Van Baaren (dochter van de bekende TV-presentatrice Anita Witzier) hoe ze op de leeftijd van 15 jaar de eetstoornis Boulimia Nervosa ontwikkelt en hoe die eetstoornis gedurende meer dan zeven jaren haar leven bepaalt.
Het boek start met een ijzersterke proloog waarin Julia heel gedetailleerd een eetbui en het teniet doen van de eetbui beschrijft.
Daarna volgt er een flashback (een half jaar eerder – december 2015) waarin ze op een feestje vier maanden na het afstuderen van het middelbaar, haar ex-vriendje terug ontmoet. ‘Het is nog precies als een paar maanden geleden op de middelbare school. Alsof ik nooit ben weggeweest. Dan verandert er iets in zijn gezicht. Zijn blik glijdt langzaam naar beneden. Hij kijkt weer op en zijn ogen ontmoeten de mijne. Met een betekenisvolle blik prikt hij in mijn buik en zegt ‘zo hé! Slingerend fiets ik een half uur later naar huis. Mijn ogen lopen vol tranen. Zo hé, zo hé echoot in mijn hoofd. Eindeloos speel ik het moment opnieuw af. Zijn blik, de woorden en alles wat hij niet heeft gezegd. Terwijl ik de heuvel af rijd, beloof ik mezelf dat dit me nooit meer zal gebeuren. Deze schaamte wil ik nooit meer meemaken.’
Daarna volgt er een flashback (een half jaar eerder – december 2015) waarin ze op een feestje vier maanden na het afstuderen van het middelbaar, haar ex-vriendje terug ontmoet. ‘Het is nog precies als een paar maanden geleden op de middelbare school. Alsof ik nooit ben weggeweest. Dan verandert er iets in zijn gezicht. Zijn blik glijdt langzaam naar beneden. Hij kijkt weer op en zijn ogen ontmoeten de mijne. Met een betekenisvolle blik prikt hij in mijn buik en zegt ‘zo hé! Slingerend fiets ik een half uur later naar huis. Mijn ogen lopen vol tranen. Zo hé, zo hé echoot in mijn hoofd. Eindeloos speel ik het moment opnieuw af. Zijn blik, de woorden en alles wat hij niet heeft gezegd. Terwijl ik de heuvel af rijd, beloof ik mezelf dat dit me nooit meer zal gebeuren. Deze schaamte wil ik nooit meer meemaken.’
Ik vermoed dat de auteur met dit fragment de belangrijkheid van het hoofdstuk wil aantonen maar het zorgt voor enige verwarring als het tweede hoofdstuk ineens met november 2013 begint. Daarna verloopt het stramien van het boek wel chronologisch maar soms zijn er subhoofdstukjes waarbij je je afvraagt waarom dat hoofdstukje hier ineens gedropt is en je even de draad kwijt bent in het verhaal.
Het boek is een aaneenschakeling van fragmenten waarin de onzekere Julia zich tussen haar (slankere) vriendinnen tracht staande te houden, wanhopig op zoek naar bevestiging dat ze het waard is om gezien en geliefd te worden. De teleurstelling die ze ervaart als de jongens meer interesse hebben in haar vriendinnen, probeert ze te dempen met veel en calorierijk voedsel.
Als de kilo’s er echter zienderogen bijkomen en ze zich nog slechter in haar vel begint te voelen, vindt ze de weg naar het braken. ‘In de dagen daarop weet ik het zeker. Ik heb de oplossing gevonden. Door te braken na een eetbui, kan ik eten wat ik wil en toch niet aankomen. Dit is fantastisch, denk ik, zeker nu de zomer eraan komt. Had ik het maar eerder ontdekt.’ Zo kabbelt haar leven verder in periodes met veel eetbuien en braken en opeenvolgende diëten, al dan niet met de hulp van haar mama (zelf geobsedeerd door het slankheidsideaal onder het mom van nodig voor haar werk als presentatrice) die haar vet- en caloriearm eten voorschotelt en zelfs eens voorstelt om de koeken te verstoppen.
Als de kilo’s er echter zienderogen bijkomen en ze zich nog slechter in haar vel begint te voelen, vindt ze de weg naar het braken. ‘In de dagen daarop weet ik het zeker. Ik heb de oplossing gevonden. Door te braken na een eetbui, kan ik eten wat ik wil en toch niet aankomen. Dit is fantastisch, denk ik, zeker nu de zomer eraan komt. Had ik het maar eerder ontdekt.’ Zo kabbelt haar leven verder in periodes met veel eetbuien en braken en opeenvolgende diëten, al dan niet met de hulp van haar mama (zelf geobsedeerd door het slankheidsideaal onder het mom van nodig voor haar werk als presentatrice) die haar vet- en caloriearm eten voorschotelt en zelfs eens voorstelt om de koeken te verstoppen.
Na de zoveelste periode van eetbuien en braken en slecht in haar vel voelen, zoekt Julia hulp bij de huisarts. Die stuurt haar door naar een jongerencoach. Bij de jongerencoach durft ze voor het eerst echt openlijk over haar eetbuien en gevoelens vertellen. Als de haar ouders in het najaar een vakantie plannen en Julia alleen thuis blijft, loopt het beheersen van de eetbuien volledig uit de hand. De jongerencoach belt naar haar moeder, die halsoverkop haar reis stopzet om haar dochter te steunen. De volgende dag nemen ze contact op met Human Concern, een therapiecentrum voor de behandeling van eetstoornissen. De startgroep (wachttijd voor de echte therapie) geeft haar enkele uurtjes houvast als een boei in de kolkende zee. Na ruim drie maanden wachttijd komt ze terecht bij Jip, de therapeute. In de therapie ontdekt Julia dat de eetstoornis niet het probleem is: ‘Als ik maar stopte met de eetbuien, zou alles wel goedkomen. Maar ik had de eetstoornis nodig om met mijn andere problemen om te gaan. De eetstoornis is niet het probleem, terwijl ik dat altijd wel dacht. Pas nu zie ik dat ik me altijd slachtoffer heb gevoeld. Dader en slachtoffer tegelijk.’
Julia is ruim anderhalf jaar in therapie als de therapeute bij Human Concern besluit om de therapie stop te zetten: ‘We denken dat het voortzetten van de behandeling je eerder ziek houdt dan dat het je beter maakt. Je symptomen zijn te leefbaar waardoor je te weinig motivatie hebt om echt stappen te zetten.’
‘Ik hoor haar maar half, kan maar één ding bedenken: wie gaat mij nu redden?’
‘Ik hoor haar maar half, kan maar één ding bedenken: wie gaat mij nu redden?’
Ik vraag mij af welke doelgroep Julia met dit boek wil bereiken. Is het boek geschreven om lotgenoten een hart onder de riem te steken? In dat geval is het een uitstekend boek.
Ik blijf echter op mijn honger zitten omdat meer dan de helft van het boek gaat over de afspraakjes met haar vriendinnen en vrienden, vage eetbuien en de vele diëten maar de samenhang tussen de gebeurtenissen of de voorafgaande gedachten bij de eetbuien vaak ontbreekt, waardoor het boek dus meer neigt naar een verslag over een periode in haar leven waarin ze een eetstoornis ontwikkelde.
Isabella Vanremoortele
Meer van Isabella Vanremoortele
Ik blijf echter op mijn honger zitten omdat meer dan de helft van het boek gaat over de afspraakjes met haar vriendinnen en vrienden, vage eetbuien en de vele diëten maar de samenhang tussen de gebeurtenissen of de voorafgaande gedachten bij de eetbuien vaak ontbreekt, waardoor het boek dus meer neigt naar een verslag over een periode in haar leven waarin ze een eetstoornis ontwikkelde.
Isabella Vanremoortele
