11 april 2023
Kunst met de K van Kongo. Art Nouveau.
Jammer, deze gemiste kans. Komt het door besparingen bij de uitgever? Maar een boek uitgeven over kunst met zwart wit foto’s is niet meer van deze tijd. En ja, bij art nouveau is kleur zeer belangrijk. Een plannetje bij de wandelingen in Blankenberge, Antwerpen en Brussel ontbreekt en dat zou een goede aanvulling geweest zijn. Het ligt niet aan de auteur, die heeft ruimschoots zijn sporen verdiend in zijn 45-jarige schrijverscarrière.
De tijd van Leopold II en de kolonisatie van Kongo zijn voor Lucas Catherine het uitgangspunt om de Art Nouveau niet alleen als kunststroming te beschrijven, maar ook dieper in te gaan op de materialenkeuze van de kunstenaars. Het toont aan dat restitutie en teruggave geen eenvoudige oplossing zijn in het dekolonisatiedebat, dat pas gestart is. Maar de Art Nouveau was de uitdrukking voor de rijke families om hun rijkdom tentoon te spreiden. Dat de Art Nouveau ook propaganda was voor het kolonisatieavontuur in ons land is duidelijk, de opbloei van de affichecultuur heeft daar ijverig toe bijgedragen.
Kunstvernieuwing
Minder bekend zijn de beweegredenen van de kunstenaars en de architecten om een monsterverbond met de rijke families en de kolonisten te sluiten. De kunstenaars wilden vernieuwing. Deze vernieuwing moest iets anders worden dan het vernieuwen van vroegere kunstrichtingen of het eclectisme dat toen hoogtij vierde. Het moest radicaal vernieuwend worden en daartoe gaven de materialen uit de nieuwe kolonie Kongo de nodige impulsen. Allen de rijke kolonisten die in Kongo via Leopold II een monopolie verwierven, konden deze materialen aan de kunstenaars leveren. Vandevelde, Horta en de Wiener Werkstätte zijn de belangrijkste vertegenwoordigers in ons land. Onbesproken blijft hun bijdrage aan de bouw van de eerste volkshuizen en hun samenwerking met de socialistische arbeidersbeweging.
Lieven Vanhoutte
Meer van Lieven Vanhoutte
Minder bekend zijn de beweegredenen van de kunstenaars en de architecten om een monsterverbond met de rijke families en de kolonisten te sluiten. De kunstenaars wilden vernieuwing. Deze vernieuwing moest iets anders worden dan het vernieuwen van vroegere kunstrichtingen of het eclectisme dat toen hoogtij vierde. Het moest radicaal vernieuwend worden en daartoe gaven de materialen uit de nieuwe kolonie Kongo de nodige impulsen. Allen de rijke kolonisten die in Kongo via Leopold II een monopolie verwierven, konden deze materialen aan de kunstenaars leveren. Vandevelde, Horta en de Wiener Werkstätte zijn de belangrijkste vertegenwoordigers in ons land. Onbesproken blijft hun bijdrage aan de bouw van de eerste volkshuizen en hun samenwerking met de socialistische arbeidersbeweging.
Lieven Vanhoutte
