31 augustus 2023
Ecoveganisme. Mijn zoektocht naar een rijk, stil en verbonden leven.
Voorwoord door Floris van den Berg.
Sebastiaan Bolt schrijft: “Ik vind vleeseters soms meer empathisch dan veganisten”. Dat zette mij aan het denken. Want hoezo? Vlees komt immers toch van een levend en voelend dier, wat is daar empathisch aan? Juist dit soort stellingen van Bolt houdt de lezer scherp, zet je aan tot denken en verruimt de creativiteit. Hij nodigt je uit voor een open gesprek, zonder taboes en vooroordelen, maar mét een eigen mening.
Dat hij dit doet - en kan – heeft ook veel te maken met zijn opvoeding, opleiding en voor velen de schier onmogelijk lijkende levensstijl, die haaks staat op de technologische ontwikkelingen van de afgelopen pakweg 70 jaar. Sebastiaan is namelijk opgevoed als Jehova’s getuige en heeft zich daar op zijn 20e van afgescheiden. Hij genoot weinig onderwijs, behaalde geen diploma’s en leerde pas laat lezen en schrijven. Verder leeft en eet hij ecoveganistisch. Waarom die beslissing? Hij wilde graag de wereld een stukje beter maken, uit liefde voor zijn medemens, zo vertelt hij. Want na mentale strubbelingen gaf het ecoveganisme en het ‘duurzaamheidsdenken’ hem weer een doel in het leven, en streeft hij met veel overtuiging zijn principes na.
In feite betekent ecoveganisme dat je niet alleen veganistisch leeft, maar dat je dit doet binnen een levensstijl waarbij je binnen de draagkracht van de planeet blijft (je eigen ecologische voetafdruk). Of de term ecoveganisme je nu aanstaat of niet, daar draait het boek wat mij betreft niet zozeer om, want het boek gaat over veel meer dan alleen dat. Zo bespreekt hij ook onderwerpen als zijn jeugd, religie, de dood, de psychose die hij had, asielzoekers, zijn visie op ouderenzorg en nog veel meer. Velerlei onderwerpen waar hij actief over nadacht en zorgvuldig een mening over vormde - al heeft hij soms ook zijn twijfels, net als ieder ander. Zo vertelt hij jou wat hij van iets vindt en daarbij ga je haast automatisch ook reflecteren op deze onderwerpen. Een interessant ‘gesprek’ met Sebastiaan dus.
Het boek is opgedeeld in veertien hoofdstukken, met elk een eigen thema. Deze uiteenzettingen gaan soms van de hak op de tak, waardoor het ietwat rommelig wordt en waardoor zijn eigen geformuleerde vraag of stelling niet het antwoord krijgt die het verdient. Al moet erbij gezegd worden dat veel van zijn uiteenzettingen wel degelijk hout snijden.
Vaak zijn schrijvers van non-fictie boeken experts in een bepaald vakgebied. Bijvoorbeeld journalisten, mensen met een academische titel, of anderszins hoogopgeleiden in een vakgebied. Sebastiaan past minder goed in dit hokje. Hij is vooral iemand van de praktijk en deed veel zelfstudie; ook een expert, maar dan in een ander jasje. Zo loopt hij bijvoorbeeld op klompen (want biologisch afbreekbaar), leeft zonder computer, tv, telefoon, internet en radio, en heeft geen water-, elektriciteits- of gasaansluiting. Alles om zo min mogelijk impact op de planeet te maken. Juist dat maakt dat hij een interessante en verfrissende blik heeft. Hij probeert consistent te zijn en leeft daardoor zijn principes ook daadwerkelijk elke dag na.
Dit alles is naar mijn mening behoorlijk indrukwekkend en zeker een compliment waard. Toch lijkt zijn levensstijl in weinig op een leven dat velen van ons zullen kunnen volhouden. Bolt heeft namelijk geen vaste baan (doet wel veel vrijwilligerswerk!), heeft geen kinderen op te voeden (wel een hond om voor te zorgen), en heeft maar een kleine sociale kring.
Daar begint het misschien te wringen. Aan de ene kant wil hij met dit boek alleen zijn overwegingen en principes uitspreken en probeert op die manier iets mee te geven aan de lezer door deze te laten reflecteren, maar aan de andere kant zegt hij het niet als een discussiestuk te zien. Hij geeft kritiek op het huidige ‘normaal’ binnen de Nederlandse samenleving en hoopt dat mensen hun gedrag willen veranderen, maar realiseert zich ook dat zijn levensstijl niet voor iedereen is weggelegd. Verwarrend, want wanneer is het duurzaam en consistent genoeg? Ook dit realiseert hij zich en hij vraagt zich af: ‘Heb ik niet makkelijk praten omdat ik alle tijd van de wereld heb?’. Helaas vind ik maar moeilijk een duidelijk antwoord op deze vraag.
Toch lukt het hem om een punt te maken. Want uiteindelijk laat Bolt ons zien dat een radicaal andere levensstijl mogelijk is, ook binnen de huidige maatschappelijke kaders. Omdenken zou je het kunnen noemen. Of gewoon opkomen voor je idealen. Het laat ons allen zien dat we als samenleving wel degelijk substantiële veranderingen kunnen bewerkstelligen. Als de wilskracht er maar is.
Sven Borghart
Meer van Sven Borghart
Sven Borghart
