13 februari 2024
Antwerpse les, Antwerpse humor, voor beginners en gevorderden.
Michiels opent zijn boek met: "Antwerps is een wereldtaal" en dit zegt al veel over de humor waarmee het "Aantwaareups" dialect aangepakt wordt. Omwille van zijn haven is Antwerpen de meest bezette stad van België geweest in het verleden en elke bezetter of bevrijder heeft zijn stempel op het taaleigen gedrukt, zo gaat hij verder. In een lezing gaf hij toe hoe moeilijk het was om het dialect in fonetische taal te schrijven en inderdaad, af en toe moet je het woord hardop uitspreken om te verstaan wat er staat!
Het woord Nifanier (niet van hier) bedacht de Antwerpenaar om een "nieuwe Belg" aan te duiden en daarin schuilen zowel humor als de "dikkenek" (blaaskaak) die de inwoner van Antwerpen schijnt te hebben. Het is de taal van de straat en dus klinkt "wadoedegaana?" beter dan "Wat doe je nu?" Omdat de stad lang gedomineerd werd door de taal van de bourgeoisie, het Frans, is die invloed het sterkst aanwezig. In het verklarend woordenboek vinden we genoeg voorbeelden: "koejoneeren" is afgeleid van het Franse "couillon" wat "klootzak" betekent.
Woordenlijst
De verklarende woordenlijst wordt voorafgegaan door vuistregels voor de uitspraak van het Antwerps. De dubbele o, bijvoorbeeld, wordt meestal uitgesproken als 'oe' of 'oëwe' en de 'u' vinden we terug in "Zot van A".
De woordenlijst zelf beslaat het grootste deel van het boek, zijnde zo'n 450 bladzijden. De woorden zijn alfabetisch gerangschikt volgens de uitspraak en dus vind je de éénwoordzin: "azeegetoemmesoek" (hij zei het immers ook) bij de 'a'.
De verklarende woordenlijst wordt voorafgegaan door vuistregels voor de uitspraak van het Antwerps. De dubbele o, bijvoorbeeld, wordt meestal uitgesproken als 'oe' of 'oëwe' en de 'u' vinden we terug in "Zot van A".
De woordenlijst zelf beslaat het grootste deel van het boek, zijnde zo'n 450 bladzijden. De woorden zijn alfabetisch gerangschikt volgens de uitspraak en dus vind je de éénwoordzin: "azeegetoemmesoek" (hij zei het immers ook) bij de 'a'.
Humor is nooit ver weg. Ik vermoed dat de lezer niet doelbewust "baaplamuure" (schminken) zal opzoeken, maar de volledige zin die de omstandigheden schetst waarin dit werkwoord zou kunnen gebruikt worden, tovert een glimlach op het gezicht. Bij de 'z' vinden we één van de mooiste Antwerpse woorden, "zwaanze", (aldus Michiels op p. 466) met een verklaring erbij en een voorbeeld: "zwaanstnanihè!: meest gehoorde uitspraak nadat je iets vernomen hebt dat eerder ongelooflijk (maar waar) is".
De voorbeelden van Antwerpse humor heeft de auteur (die ook journalist is en romanschrijver) meestal rechtstreeks opgetekend tijdens zijn interviews met een BV: de eerste is Gaston Berghmans, maar er is ook Fernand Huts, de ondernemer.
De voorbeelden van Antwerpse humor heeft de auteur (die ook journalist is en romanschrijver) meestal rechtstreeks opgetekend tijdens zijn interviews met een BV: de eerste is Gaston Berghmans, maar er is ook Fernand Huts, de ondernemer.
De laatste bladzijden zijn gewijd aan De Strangers, met een QR-code voor de muziek en de teksten van 20 van hun bekendste liedjes. Die liedjes waren voor de geboren Heist-op-den-Berger, Michiels, een leerschool van het dialect dat hij zo snel mogelijk wilde leren toen hij op jonge leeftijd verhuisde naar Antwerpen.
Gerda Sterk
Meer van Gerda Sterk
Gerda Sterk
