2 mei 2023
Meisjes van Medusa
Een pagina met duinen en zee, witschuimende golven, donkerblauwe nacht bij sterren en maanlicht.
Op deze pagina zitten twee langgerekte strip-stroken waarop afgebeeld een verlicht podium, meisjes die ballet dansen en een verduisterde zaal met toeschouwers. Op de volgende tussenstroken op het podium wordt de hoofdballerina, Charlien, achter het gesloten gordijn venijnig omvergeduwd door twee van haar mededanseresjes. Als het gordijn weer open gaat, staat ze nog niet weer recht. De toeschouwers hebben daar blijkbaar niet veel van gemerkt en applaudisseren enthousiast. Behalve één dame op de voorste rij, pal in het midden die boos blijft zitten.
Op de volgende zeven bladzijden buiten op een strand, blauwdonkere feeërieke atmosfeer, zilveren maan en een lichtende zee. Beelden van twee voeten en een onderlichaam dat door het water waadt. Een meisje dat zich reinigt van haar maandstonde. Ze is nu puur en wordt opgewacht op het strand bij de duinen door een groep van en 20-tal blij glimlachende meisjes allemaal gekleed in lange witte gewaden. Eén enkele vrouw is anders; zij draagt een groen masker waar slangetjes uit krinkelen: duidelijk een levend Medusa-masker. De beelden met de groep meisjes zijn wonderlijk “anders”, buiten de gewone wereld en blijven vragend hangen in gedachten.
Daarna schakelt de strip over op het alledaagse balletverhaal. Op de twee overblijvende frames van het podium waar de drie ballerina’s het publiek danken. De tengere hoofdballerina kijkt ongelukkig. Haar collega’s maken langs hun neus weg nog een paar venijnige opmerkingen.
De boos kijkende dame blijkt de regisseuse en moeder van Charlien. Ze komt de kleedkamer binnenstormen, is ongemeen scherp en stuurt haar dochter naar huis.
De boos kijkende dame blijkt de regisseuse en moeder van Charlien. Ze komt de kleedkamer binnenstormen, is ongemeen scherp en stuurt haar dochter naar huis.
Alleen, onderweg, staat een jongen, Ruben, op haar te wachten. Hij houdt duidelijk van haar en wil haar moed inspreken. Ze wil niet bij hem blijven en gaat verder naar huis.
Thuis overstelpt haar hond Blinker haar met liefde. In zijn ogen doet ze niets fout. Blinker is de vondst van de strip. Prachtig gelukt, die hond, in zijn verschijning en al zijn reacties.
Thuis overstelpt haar hond Blinker haar met liefde. In zijn ogen doet ze niets fout. Blinker is de vondst van de strip. Prachtig gelukt, die hond, in zijn verschijning en al zijn reacties.
Fout lopen deed het al van bij de geboorte van Charlien, want haar vader liet moeder en dochter in de steek met een briefje waarop vier woorden: “Ik kan dit niet.”
Later die avond komt moeder thuis. Ze is niet alleen maar vergezeld van Ralph, de vader van haar twee plaaggeesten.
Voor de eerste keer in haar leven komt Charlien in opstand. Ze sluipt het huis uit, gaat naar het feestje, danst, drinkt voor de eerste keer alcohol, gaat na herhaaldelijk tegenstribbelen in de kleedkamer in op de avances van Ruben. Als ze later thuis wil binnensluipen wordt ze onthaald door een woedende moeder die haar naar haar kamer stuurt. Charlien kijkt naar zichzelf in de grote spiegel. Wat ze ziet, is toch meer dan een tenger, hulpeloos meisje…
Later die avond komt moeder thuis. Ze is niet alleen maar vergezeld van Ralph, de vader van haar twee plaaggeesten.
Voor de eerste keer in haar leven komt Charlien in opstand. Ze sluipt het huis uit, gaat naar het feestje, danst, drinkt voor de eerste keer alcohol, gaat na herhaaldelijk tegenstribbelen in de kleedkamer in op de avances van Ruben. Als ze later thuis wil binnensluipen wordt ze onthaald door een woedende moeder die haar naar haar kamer stuurt. Charlien kijkt naar zichzelf in de grote spiegel. Wat ze ziet, is toch meer dan een tenger, hulpeloos meisje…
De volgende dag, op school, doet het nieuwtje de ronde dat er “familie-uitbreiding op komst is”.
De twee families komen samen in het grote huis van Ralph voor een BBQ. Daarna worden de meisjes wandelen gestuurd, zodat de twee ouders tijd hebben voor elkaar. Charlien wordt weer geplaagd en stapt boos weg op zoek naar Blinker die door de twee zussen het bos ingelokt was.
De twee families komen samen in het grote huis van Ralph voor een BBQ. Daarna worden de meisjes wandelen gestuurd, zodat de twee ouders tijd hebben voor elkaar. Charlien wordt weer geplaagd en stapt boos weg op zoek naar Blinker die door de twee zussen het bos ingelokt was.
Ze komt in de duinen terecht. De donkerblauwe duinen die al aangekondigd waren in de eerste pagina’s. Zee, maanlicht, een naakte, stevige, mooie jonge vrouw komt zoals een Venus uit de golven gestapt. Ze kleedt zich en verdwijnt in een soort bouwvallige bunker onder de duinen. Op de gesloten deur staat een symbolisch teken.
Het leven van Charlien neemt nu een complete wending. Ze gaat op zoek naar de betekenis van het symbool, ontmoet de “Venus” in het plaatselijk zwembad, wordt door haar uitgenodigd naar de bunker onder de duinen. Die blijkt een grote, comfortabele woonruimte te zijn waar de meisjes in wonen, in gemeenschap, duidelijk gelukkig, onder de leiding van een door de Medusa gekozen en door haar gerichte leidster. Ze wordt verwelkomd als iemand die “haar vrouwelijkheid wil doorgronden en deze als een schat wil koesteren”.
Na een ongewoon krachtig getekende inwijdingsceremonie wordt Charlien lid van de meisjes van Medusa. Gedurende het ritueel geeft de Medusa haar een nieuwe naam, ze heet voortaan Mona, heeft het symbolische teken op haar pols en gaat, zoals de andere meisjes, gekleed in een witte Chiton.
Ze gaat thuis duidelijk maken dat ze weg gaat, ze is voor het eerst in haar leven aanvaard en gelukkig. Behalve dan dat ze Blinker moet achterlaten.
Ze gaat thuis duidelijk maken dat ze weg gaat, ze is voor het eerst in haar leven aanvaard en gelukkig. Behalve dan dat ze Blinker moet achterlaten.
Duidelijk een ongewoon boek, dus. Niet zomaar het klassieke coming-of-age-verhaal, maar verweven met een bijzonder mythisch-magisch element met een echte, levende, bij ogenblikken levensgrote Medusa die macht uitoefent op haar volgelingen en diegene kiest waarop ze zich ent en wil door gedragen worden.
Het is dat mythische, het amper verborgene, het echt en werkelijk bestaan van een wezen uit een andere werkelijkheid dat een groep mensen domineert, vanuit een slangenmasker dat zich aan een gelaat vastkleeft, kan groeien tot bovenmenselijke maat, een mens binnendringt, fysisch en psychisch domineert. Terwijl het verhaal verder zeer aards is, met B.B.Q, ballet, jaloezie en venijn, feestjes met drank, dansen, een stevige dosis naakt en seks door Lode Peeters knap getekend. Het seksuele is duidelijk heel normaal in het leven en in de strip en wordt op dezelfde manier verhaald en getekend als andere gebeurtenissen. Het vermelde Venus naakt is prachtig, de zovele scènes van meisjes in de zee, naakt tijdens een zuivering, tijdens de inwijding of tijdens de dramatische verbanning, de fijne lesbische kennismaking en de twee pagina’s waarin Charlien zich goed voelt, in de duinen gaat liggen en zich masturbeert. Het is allemaal zo deel van het leven dat het niet eens prikkelt maar gewoon mooi is. De twee pagina’s 134-135 met in het laatste prentje de ontspannen masturbatie, bevatten misschien wel de best geslaagde bladzijden in het album.
Charlien leert haar ware aard kennen, is niet langer het onderdrukte, gedomineerde kleine meisje. In een scène met haar moeder vat ze het allemaal goed samen: “Ik wacht al heel mijn leven op goedkeuring. Voor wie ik ben, niet omdat ik toevallig jouw talent heb geërfd. Ik ben meer dan een verpakking van sierlijke bewegingen. Eigenlijk heb jij me nooit gewild.”
Er ontpopt zich duidelijk een stevige, kordate en vooral zelfstandige jonge vrouw.
Er ontpopt zich duidelijk een stevige, kordate en vooral zelfstandige jonge vrouw.
Dan zijn we echter nog maar in de helft van het verhaal. De plot krijgt nog enkele onverwachte wendingen, duikt in en uit het magische en realistische. Charlien wordt bijzonder aangetrokken door één van de meisjes. Ze heeft dromen en (prachtig getekende) nachtmerries. Roept de Medusa (zwart spraakballonnetje) haar? Het is een bijzondere Graphic Novel, waar twee jaar aan gewerkt is, 200 pagina’s dik, waarvan 50 zonder enige tekst. Wat toont dat Frederik Hautain durft steunen op het grafische element van de roman, wat een goede graphic novel toch moet hebben: een duidelijk evenwicht tussen sterke tekst en sterke tekening. Je leeft mee met de personages, je blijft verrast worden, het verhaal blijft je bij. Het boek oogt ook goed. Het is bijna vanzelfsprekend geworden dat graphic novels fysiek goed aanvoelen, aangenaam in de hand liggen en met aantrekkelijke covers echte hebbedingen zijn, die je zo bij wil steken in je stripbibliotheek.
Heel erg jammer dus dat er die irritante momenten en elementen zijn en dat de tekening het soms laat afweten. De gezichten zijn soms onvoldoende stevig en onderling verwisselbaar. Gestalten en gebaren nog onstandvastig. Duidelijkst in de wankele gelaatsherkenning en gelaatsuitdrukking van de moeder die vies kijkt, eerder dan nijdig en van wie het stevige lichaam soms verwordt tot dat van een vrouwtje met dunne enkeltjes en voeten die naar elkaar toebuigen. Storend is ook de veel te grote open-ogen-uitdrukking van verbazing van Charlien, die eerder uit een soort Suske en Wiske strip lijkt te komen dan uit deze novel. Het decor heeft hier en daar ook veel moeite gekost.
Dit zijn schoonheidsfoutjes in een overigens bijzonder knappe novel en misschien net daardoor eerder jammer. Twee jaar werk is lang, maar misschien hadden een paar maanden langer volstaan om een perfect album te kunnen afleveren?
Dit zijn schoonheidsfoutjes in een overigens bijzonder knappe novel en misschien net daardoor eerder jammer. Twee jaar werk is lang, maar misschien hadden een paar maanden langer volstaan om een perfect album te kunnen afleveren?
Ik kijk in elk geval uit naar volgend werk van Hautain en Peeters. Misschien zelfs een vervolg van Medusa gezien die in de laatste prenten weer “heel” geworden is en op het punt staat zich weer aan een meisje te hechten.
Victor De Raeymaeker
Meer van Victor De Raeymaeker
Victor De Raeymaeker
