30 juni 2023
Dineren in Rome
Een geschiedenis van de Romeinse wereld in één maaltijd.
Viestad is een Noorse schrijver van kookboeken, een voormalig columnist bij The Washington Post en hij treedt op als tv-kok. Je moet je voorstellen dat hij dit boek schrijft aan tafel in zijn geliefkoosd restaurant La Carbonara (de Kolenhandelaarster) in Rome. Aan de hand van alles wat daar op tafel komt schetst hij de geschiedenis van brood, antipasto, olie, pasta, wijn, vlees en culinaire ingrediënten zoals citroen, peper en zout. Zonder vuur, geen bereid eten en ook daaraan is een hoofdstuk gewijd.
Geschiedenis is aanwezig in eten
Volgens Viestad geeft de geschiedenis van brood b.v. meer prijs over de geschiedenis van de mens dan al de indrukwekkende gebouwen in Rome bij elkaar. Hij begint dat hoofdstuk met enkele weetjes over de broodmand in Italiaanse restaurants en vertelt dan hoe brood en graan een centrale rol spelen in de geschiedenis van Rome en dat is niet wat mythen zoals die van Romulus en Remus verhalen. Hij merkt op dat de katholieke kerk een diepgaande betekenis aan brood gaf "de Heiland in broodvorm". Er ontstond een verschil van mening tussen de kerk van Rome en die van Constantinopel over de aard van het brood dat Christus at, wat leidde tot een definitieve splitsing. Dit voorbeeld zegt veel over de waarde van brood, ongezuurd of niet.
Volgens Viestad geeft de geschiedenis van brood b.v. meer prijs over de geschiedenis van de mens dan al de indrukwekkende gebouwen in Rome bij elkaar. Hij begint dat hoofdstuk met enkele weetjes over de broodmand in Italiaanse restaurants en vertelt dan hoe brood en graan een centrale rol spelen in de geschiedenis van Rome en dat is niet wat mythen zoals die van Romulus en Remus verhalen. Hij merkt op dat de katholieke kerk een diepgaande betekenis aan brood gaf "de Heiland in broodvorm". Er ontstond een verschil van mening tussen de kerk van Rome en die van Constantinopel over de aard van het brood dat Christus at, wat leidde tot een definitieve splitsing. Dit voorbeeld zegt veel over de waarde van brood, ongezuurd of niet.
Olijfolie
Als er één ingrediënt is dat wij beschouwen als typisch Italiaans, dan is het olijfolie. Viestad beaamt dat. Hij onderzoekt de geschiedenis en ziet de landen in het noorden die eerder boter eten, tegenover de landen in het zuiden die olie gebruiken. Ook hier duikt een kwalijke kant op van de machtslust van de Kerk van Rome: het eten van boter is een zonde, erger dan liegen. Zij hadden natuurlijk de beschikking over oude en jonge olijfgaarden, maar de noorderlingen hadden vooral koeien en melk. Degene die daartegen in opstand kwam in 1520 was Luther met bekende gevolgen.
Als je de Monte Testaccio dicht bij de oude stadsmuren niet kent, zal het je verbazen om te lezen waaruit die berg opgebouwd is!
Als er één ingrediënt is dat wij beschouwen als typisch Italiaans, dan is het olijfolie. Viestad beaamt dat. Hij onderzoekt de geschiedenis en ziet de landen in het noorden die eerder boter eten, tegenover de landen in het zuiden die olie gebruiken. Ook hier duikt een kwalijke kant op van de machtslust van de Kerk van Rome: het eten van boter is een zonde, erger dan liegen. Zij hadden natuurlijk de beschikking over oude en jonge olijfgaarden, maar de noorderlingen hadden vooral koeien en melk. Degene die daartegen in opstand kwam in 1520 was Luther met bekende gevolgen.
Als je de Monte Testaccio dicht bij de oude stadsmuren niet kent, zal het je verbazen om te lezen waaruit die berg opgebouwd is!
Verantwoording
Hij eindigt het boek met een overzicht van culinaire boeken, van boeken over Italiaans eten, boeken over ingrediënten en grondstoffen. Hij bespreekt vier klassieke teksten. In ‘Andere Boeken’, zoals dat van Jared Diamond Guns, Germs and Steel, waarvan hij in sommige hoofdstukken gebruik maakt, gaat hij kort na wat hij bijtreedt en wat niet. Voor wie nog dieper wil graven geeft hij specialistische vakliteratuur, artikelen en andere bronnen. Hij eindigt met praktische raad en goede eetgelegenheden in Rome.
Hij eindigt het boek met een overzicht van culinaire boeken, van boeken over Italiaans eten, boeken over ingrediënten en grondstoffen. Hij bespreekt vier klassieke teksten. In ‘Andere Boeken’, zoals dat van Jared Diamond Guns, Germs and Steel, waarvan hij in sommige hoofdstukken gebruik maakt, gaat hij kort na wat hij bijtreedt en wat niet. Voor wie nog dieper wil graven geeft hij specialistische vakliteratuur, artikelen en andere bronnen. Hij eindigt met praktische raad en goede eetgelegenheden in Rome.
Culinaire archeologie
Het is een heerlijk boek. Je zou willen dat er op school op deze manier geschiedenisles wordt gegeven, vertrekkend van een alledaags ingrediënt en dan met een brede zwaai de historie in! Humor is aanwezig, onderhuids en soms vermomd in ironie en sarcasme, zie b.v. de zin: "alles wat je hartinfarct begeert". De katholieke kerk wordt niet gespaard, dat zien we al in de inleiding. Zijn geliefd restaurant staat namelijk op de Campo de' Fiori, waar in het midden het beeld van Giordano Bruno staat, een Dominicaner monnik, die in 1600 op de brandstapel terecht kwam vanwege zijn "gevaarlijke opvattingen".
Het is een heerlijk boek. Je zou willen dat er op school op deze manier geschiedenisles wordt gegeven, vertrekkend van een alledaags ingrediënt en dan met een brede zwaai de historie in! Humor is aanwezig, onderhuids en soms vermomd in ironie en sarcasme, zie b.v. de zin: "alles wat je hartinfarct begeert". De katholieke kerk wordt niet gespaard, dat zien we al in de inleiding. Zijn geliefd restaurant staat namelijk op de Campo de' Fiori, waar in het midden het beeld van Giordano Bruno staat, een Dominicaner monnik, die in 1600 op de brandstapel terecht kwam vanwege zijn "gevaarlijke opvattingen".
Honger
Misschien lees je het boek met nog meer zin als je honger hebt, maar het is beslist geen kookboek. Er staat geen enkele foto in. De hoofdstukken worden gescheiden door een titelblad in het grijs, dat is alles. Als reisgids of als voorbereiding voor een bezoek aan Rome is het excellent te gebruiken.
Misschien lees je het boek met nog meer zin als je honger hebt, maar het is beslist geen kookboek. Er staat geen enkele foto in. De hoofdstukken worden gescheiden door een titelblad in het grijs, dat is alles. Als reisgids of als voorbereiding voor een bezoek aan Rome is het excellent te gebruiken.
Ik vond dit boek zowel plezierig als interessant om te lezen en kijk, de Engelse presentatrice Nigella Lawson vond dat ook. Zij verklaart: "betoverend en fascinerend".
Gerda Sterk
Meer van Gerda Sterk
Gerda Sterk
