17 april 2024
Wat een land. Dwaasheid en hoop in de Wetstraat
Noël Slangen is communicatieadviseur, gespecialiseerd in crisiscommunicatie. Hij adviseert de overheid en enkele politieke partijen, wat hem tot de bekendste communicatieadviseur van ons land maakt. In 2023 publiceerde hij als voorzitter van het Kinderarmoedefonds van de Koning Boudewijnstichting het boek “DNA van de kinderarmoede” in samenwerking met kinderpsychiater Peter Adriaenssens. Hij is ook een ijverig columnist met publicaties in Het Laatste Nieuws en Het Belang van Limburg.
In ongeveer vijfendertig korte hoofdstukjes, die aan zijn columns doen denken, werpt de auteur zijn licht op de politieke toestand van ons Koninkrijk en op zijn politici. Hij vertrekt van de vaststelling dat veel burgers het land en zijn politici beu zijn. Wij leven in een land waar, ondanks hoge afdrachten, niets nog werkt en niemand verantwoordelijkheid opneemt. Veel burgers voelen dit althans zo aan, maar klopt dit wel?
Vooral de centrumpartijen hebben het moeilijk. Sedert de eeuwwisseling gaan zij, behoudens enkele opflakkeringen, er stelselmatig op achteruit. Open VLD lijdt aan clanvorming. Zolang CD&V als leidende partij de lakens kon uitdelen kon zij standpunten verzoenen en verbindende oplossingen tot stand brengen. In een ondergeschikte positie komt gebrek aan profiel aan de oppervlakte, terwijl de klassieke standen niet langer partijgetrouw zijn. De socialisten hebben voeling met de arbeidersklasse verloren en worstelen met migratie. Veel van hun kiezers zijn vertrokken naar de antisysteempartijen Vlaams Belang en PVDA. De NVA worstelt met haar houding ten overstaan van het Vlaams Belang. Zo blijven de centrumpartijen verweesd achter.
Dat België vierkant draait kan moeilijk genegeerd worden. Een onafhankelijk Vlaanderen zal daar wel niets aan veranderen. De Vlaamse overheid is nu ook geen voorbeeld van een goed bestuur. Vlaanderen kan ook Brussel niet negeren. De bijdrage van Brussel met zijn talrijke internationale instellingen is belangrijk voor de Vlaamse welvaart. De Vlaamse hang naar onafhankelijkheid vertoont veel gelijkenissen met het Brexit-debat: emotionele sentimenten en valse berekeningen domineren de discussie. Wel zijn hervormingen aan de orde. Veel bevoegdheden moeten herbekeken worden, versnippering moet plaats ruimen voor homogene pakketten waarbij eventuele herfederalisering geen taboe mag zijn.
Op oordeelkundige wijze worden verder een aantal boeiende thema’s aangepakt zoals particratie, herwaardering van het parlementair ambt, het kiessysteem, de ministeriële kabinetten, het grote overheidsbeslag, de regelneverij en de betutteling.
Onze politici moeten meer aandacht besteden aan de inhoud dan aan de vorm. Beloften moeten inhoudelijk onderbouwd worden en vooral financieel verantwoord. Door beloften te maken die niet gehouden of niet kunnen gehouden worden keert de kiezer de politiek de rug toe.
Op het einde weten de politici niet meer welke boodschap te brengen bij gebrek aan visie op lange termijn. Luisteren naar de kiezer wordt dan de nieuwe boodschap.
Wie zijn land liefheeft, spaart de roede niet. De bekommernis van de auteur voor het lot van zijn land en van zijn medeburgers vormt een rode lijn door het werk. Hij ziet een ernstig gevaar in de afbraak van het eeuwenoude principe van de scheiding der machten. Politici moeten de uitspraken van rechtbanken aanvaarden; de rechterlijke macht moet wegblijven van het terrein van de politiek. Waar de rechtbanken zich beleidsbevoegdheden toe-eigenen gaan er stemmen op om het parlement te machtigen gerechtelijke beslissingen, die niet welgevallig zijn, terug te draaien. Waar eindigt dit? Was Montesquieu zo verkeerd?
De auteur ontpopt zich niet als een verbitterde pessimist die enkel de gebreken in het bestel ziet. Hij focust niet louter op wat misgaat, maar geeft ook oplossingen en reikt de politici middelen aan om het vertrouwen van de kiezer te herwinnen. De lectuur van het werk moet de politicus de ogen openen en hem helpen het vertrouwen van de burger te verdienen. Hopelijk grijpt hij in alle nederigheid de aangeboden kans.
Maar ook de kiezer heeft baat bij de lectuur van het besproken werk. Het zal hem of haar helpen bij de op til zijnde verkiezingen een oordeelkundige stem uit te brengen. De politieke partijen zullen de kiezer in de komende weken bedelven onder talrijke beloften, de ene al mooier en leuker dan de andere. Zij zullen inspelen op verzuchtingen van de dag waarbij visie op langere termijn ontbreekt. De voorstellen zullen niet uitblinken door inhoud, maar zullen wel mooi verpakt aangeboden worden door politici met een driedubbele smile. De lectuur van het boek moet de kiezer helpen de kleurrijke ballonnen te doorprikken. In veel gevallen zal er enkel gebakken lucht overblijven.
De auteur besluit met een positieve noot. In wat een mooi land leven wij niet. Ondanks alle tekortkomingen zijn er weinig landen waar het beter toeven is. Ook dat mag eens gezegd worden.
Wat een land.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
Wat een land.
Ignace Claessens
