Het aangename aan het boek is ook dat de auteur heel breed gaat maar er niettemin in slaagt de uitgebreide materie beknopt te houden én op een onderhoudende manier uit de doeken doet hoe de mens zich weerhield en weerhoudt tot voedsel. Voedsel dat door de Westerling als vanzelfsprekend wordt aanzien en altijd voorhandig was of is. De laatste tijd echter worden we met de neus op de confronterende feiten gedrukt dat door klimaatverandering, en zelfs een oorlog, niets altijd en immer evident blijft. Het is bovendien geen geheim dat onze voeding te goedkoop is. We besteden 12,5 procent van ons budget aan voeding, terwijl het in 1973 nog 25 procent was. Redenen genoeg voor Renate Coen om erop te wijzen dat we af moeten van te goedkoop voedsel willen we de tussen verschillende partijen gewrongen landbouwer niet vergeten. Die landbouwer is ‘decennia lang in het spoor geduwd van meer, intensiever en productiever’. De boer verdient beter. Dit betekent dat landbouwbeleid geïntegreerd dient te worden ‘met een beleid op gebied van gezondheidszorg, welzijn, natuur, klimaat, arbeid en handel.’ ‘Er moet aan alle knoppen tegelijk gedraaid worden om alles op elkaar af te stemmen en een consequent duurzaam en sociaal beleid te voeren’. Er valt daarvoor veel inspiratie te putten uit het verdienstelijk werk van deze auteur. Het thema voedsel wordt in al zijn aspecten belicht, merkt Steven Vromman - die het voorwoord voor zijn rekening nam - terecht op.

Het boek werkt langs twee kanten. Voor ene lezer kan het bij sommige onderwerpen voor een opfrissing van het geheugen zorgen: ‘Hoe zat het nu ook alweer met bijvoorbeeld Thomas Malthus of Norman Borlaug?’ Voor de andere kan het dan weer een stimulans zijn om wat meer te gaan lezen over beide heren. Daar ligt net de grote troef van het boek, ik schreef het al: in één boek ben je beknopt gebriefd over heel veel. De uitgave is overvloedig geïllustreerd zonder dat het evenwel té druk oogt. Goeie keuze ook om het boek te larderen met foto’s van innoverende ondernemers mét hun product. Het ruime aantal hoofdstukken hebben goed gevonden titels meegekregen en de meeste ook een uit te proberen recept. Dat de hoofdstukjes niet genummerd zijn, is wat ongebruikelijk, maar misschien net een troef, het zet aan om niet van A tot Z te lezen - of van 1 tot 350, het aantal pagina’s dat het boek telt. Je kan evengoed kriskras lezen. Of later al eens teruggrijpen naar een item. De lezer sprokkelt ondertussen tips bij elkaar om zelf bewust om te gaan met voedsel en duurzame(re) keuzes te maken. Om gezonder en duurzamer te eten zou de gemiddelde westerling de helft minder vlees moeten eten. Tegelijkertijd waarschuwt de auteur voor de methodieken en ingrediënten die gebruikt worden voor veggieburgers en aanverwanten. Renate Coen deelt haar opgedane kennis, de lezer beslist wat hij of zij ermee doet. Via dit boek ben je dus zo goed als objectief geïnformeerd, weet je ‘hoe de vork aan de steel zit’. Over de wijde wereld en de korte keten, van de appel tot de aardappel, over kloven en grenzen, van de kruidenier tot de supermarkt, over economie en ecologie, over voeding en gezondheid, over herenvoedsel via overvoeding naar vegetarisme. En nog veel meer. Kortom, over alles ‘van de grond naar de mond’. Coen gaat geen enkel onderwerp uit de weg, ook de jacht en GGO’s ontbreken niet.

Cornucopia betekent ‘hoorn des overvloeds’. Deze uitgave is er eigenlijk ook één. Een overvloedige infohoorn over alles wat voedsel betreft.

Sophia De Wolf

Het boek is verkrijgbaar via De Plek Aalst