2 juli 2024
Het Parijs van Coco Chanel
Eerst het slechte nieuws. Voor een lezer met gevoel voor taal én voor de liefhebber van goeie zinnen is het boek een lichte kwelling. Fouten in de zinsbouw, verkeerd geplaatste of geen komma’s waardoor zinnen anders geïnterpreteerd kunnen worden, ‘het’ in plaats van ‘de’, foutief gebruikte voegwoorden, enz. Het lijkt alsof het boek niet geredigeerd werd.
De Nederlandse kunstschilder en schrijver Adrian Stahlecker springt bovendien van de hak op de tak in hoofdstukken die beginnen over een welbepaald onderwerp en eindigen over een ander. Of hij vertelt het levensverhaal van een beroemdheid maar weeft er vervolgens de levensloop van een ander tussen waardoor je de draad kwijtraakt. De auteur heeft zodanig veel zijfiguren geïntroduceerd dat je als lezer al snel door de bomen het bos niet meer ziet. De meeste hoofdstukken worden geflankeerd door een foto, helaas ontbreken er onderschriften waardoor je er soms het raden naar hebt wie wie is of zelfs welke persoon het is wanneer die alleen op een foto prijkt.
Het is, kortom, een rommeltje. Maar het wringt wat, want het is niet echt correct om op deze manier een recensie te beginnen, misschien is het onrechtstreeks de invloed van Coco Chanel, ze was nogal recht voor de raap en hield geen blad voor de mond. Er valt gelukkig ook heel wat positiefs over de uitgave te vertellen. Het was een goed idee om haar leven te verweven met de geschiedenis van Parijs vanaf eind 19e eeuw tot aan het overlijden van Gabrielle Chasnel (1971), de naam die ze kreeg bij haar geboorte in 1883.
Vooral de hoofdstukken over de tweede wereldoorlog, en welke invloed die had op haar tijdgenoten, zijn interessant. Ook maken we uitgebreid kennis met de personen waarmee ze een goede band of een liefdesrelatie had, of met wie ze een vriendschap voor het leven onderhield. De verhalen bevestigen duidelijk dat de oorlog doorkomen veel vlotter ging wanneer je geld en connecties had en tot de hogere klasse behoorde. De auteur beschrijft uitgebreid de evolutie van de mode vanaf de ‘Belle Epoque tot aan de dood van Mademoiselle Coco’ en de zich tegelijkertijd manifesterende maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.
Na de vroege dood van haar moeder aan tuberculose werd Coco Chanel, samen met haar zussen, door haar vader naar een weeshuis gebracht. Op haar achttiende vertrok ze daar. Ze ging werken in een kledingzaak, maar als snel begon ze met een eigen naaiatelier. Ze was vol zelfvertrouwen over haar ontwerptalent. Parijs lonkte en met hulp van haar invloedrijke minnaars steeg haar bekendheid en werd haar modezaak succesvol.
Chanel was een knappe verschijning en zeer gevat. Haar ontwerpen waren gekenmerkt door eenvoud en soberheid. Ze hield niet van extravagantie en weelderige kledij. ‘La petite robe noire’ werd geboren, was meteen een groot succes, en het maakt tot op heden deel uit van menig damesgarderobe. Een voormalige parfumeur van de tsaar van Rusland creëerde voor haar tien geuren waaruit ze nummer 5 zou hebben gekozen. ‘Chanel no.5 werd op de markt gelanceerd in een door haar ontworpen strakke flacon zonder tierlantijnen.’ Het werd haar kip met de gouden eieren, ze verdiende er miljoenen mee.
Ze trouwde nooit en was zeer vrijgevochten, niettemin was ze gehecht aan de waarden en normen waarmee ze werd opgevoed. Ze hield niet van ‘ordinair’ en smakeloosheid. Details over haar vele intieme relaties, waaronder Igor Stravinsky, hield ze voor zich. Ze was o.a. bevriend met Dali, Picasso en Churchill. Sarcasme was haar niet vreemd en ze deinsde er niet voor terug antisemitische uitspraken te doen. Toen haar personeel – ze had op een bepaald moment 4000 werknemers - staakte voor vakantie en betere werkomstandigheden was ze woedend.
Op het eind had ze het moeilijk met de nieuwe opkomende namen zoals Versace en Armani. Ze was een vrouw met persoonlijkheid, dat komt heel goed tot uiting in dit boek waarvoor de auteur zich meer dan een jaar ‘ingelezen en ingeleefd’ heeft. Het boek had, het onderwerp Coco Chanel indachtig, zelf wat strakker en soberder mogen zijn, maar het is een mooi vervlochten samenspel van de Parijse geschiedenis en de levensloop van een intrigerende dame.
Sophia De Wolf
Meer van Sophia De Wolf
Sophia De Wolf
