Doodgewoon
Podcasts Barbara Ceuleers: Doodgewoon. Euthanasie van Alzheimer tot Zelfbeschikking
De afleveringen
Voor een overzicht van de podcast-afleveringen: scroll naar beneden.
Doodgewoon. Euthanasie van Alzheimer tot Zelfbeschikking
Eind februari 2024 verscheen het boek Doodgewoon. Euthanasie van Alzheimer tot Zelfbeschikking, van journaliste Barbara Ceuleers. In het boek vertelt de auteur het verhaal van de 'goede dood' van haar 'grote held', haar vader Jan Ceuleers, destijds een bekend VRT-journalist en later ook directeur televisie van de openbare omroep.
Doodgewoon is evenwel veel meer dan een persoonlijke getuigenis, want het behandelt zowat alle aspecten die relevant zijn om een goed geïnformeerd totaalbeeld te krijgen van de euthanasieproblematiek. Barbara schreef haar boek, zo stelt ze in haar inleiding, 'omdat er nog veel misverstanden bestaan over euthanasie' – zo denken bv. heel wat mensen dat alles voor hun eigen levenseinde 'geregeld is' als ze 'hun papieren hebben ingevuld', maar niets is minder waar natuurlijk. Daarom schreef zij Doodgewoon, 'voor mezelf, als deel van mijn rouwproces, en voor jou [de lezer, nvdr], om duidelijkheid te scheppen. En omdat ik hoop dat je gaat nadenken over je dood'. Daarbij is een belangrijke focus van het boek ook de thematiek van euthanasie bij verworven wilsonbekwaamheid (dementie), de aandoening die ook de vader van Barbara trof.
Naast het boek realiseerde de auteur ook een reeks podcasts, onder dezelfde titel. In de acht afleveringen praat Barbara met diverse experts, getuigen en betrokkenen die alle vanuit hun eigen invalshoek en expertise een bijdrage leveren aan de doelstelling om een beter, correcter, vollediger en empathischer inzicht te verschaffen in het thema van het goede levenseinde, waarmee uiteindelijk iedere burger en mens wordt geconfronteerd.
Uit de flaptekst
'Als de tijd rijp is, wil ik euthanasie, dochter.'
Aan het woord is Jan (voormalig journalist en directeur-generaal VRT), de papa van Barbara, net na zijn alzheimer-diagnose. Hij zag zijn moeder mensonwaardig aftakelen aan de ziekte en besloot voor zichzelf een andere toekomst te schrijven.
Hij stierf anderhalf jaar later, op 23 november 2020, in het beginstadium van de ziekte, want euthanasie kan je enkel krijgen als je nog wilsbekwaam bent. Bij dementie komt euthanasie dus sowieso te vroeg.
Maar wat is dat, euthanasie? Wat, en wie, komt er allemaal bij kijken? En kan je daar in alle situaties voor kiezen? Is je leven – en je dood – echt van jou?
Barbara Ceuleers zocht het uit, van A tot Z, van alzheimer en artsen tot zelfbeschikking en ziekenhuizen. Ze sprak met experten, ervaringsdeskundigen, artsen en politici. Het werd een persoonlijk relaas, van een vader en zijn dochter. Van een dodelijke keuze. Van onmacht en onrecht. Maar vooral eentje van liefde. Want hij was bij haar geboorte; zij bij zijn dood.
Over de auteur
Barbara Ceuleers (1983) is germaniste en journaliste, maar vooral de dochter van haar grote held. Jan Ceuleers was in de jaren 90 directeur televisie van de toenmalige BRTN (nu VRT), maar vooral de papa van Barbara. Hun band werd alleen versterkt door zijn keuze voor euthanasie.
Quotes en media
'Barbara beschrijft hoe mooi het zelfgekozen levenseinde kan zijn, maar ook dat de discussie nog lang en broodnodig is.' – Leen Dendievel, actrice en auteur
'Zeer toegankelijke, praktische én verplichte lectuur over de moeilijke weg naar euthanasie met speciale aandacht voor de absurde regelgeving bij onder meer dementie.' – Wim Distelmans, oncoloog en palliatief arts Vrije Universiteit Brussel
Doodgewoon werd snel en gretig opgepikt door de media. Enkele voorbeelden: VRT, De Standaard, Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws, De Morgen. Het boek maakte ook snel zijn opwachting in de top tien bestsellerlijst non-fictie van Standaard Boekhandel.
Doodgewoon on tour
In het voorjaar van 2024 (februari-juni) organiseren het Humanistisch Verbond en Uitgeverij Ertsberg in samenwerking met lokale HV-afdelingen en andere partners, een 'ronde van Vlaanderen' om het boek voor te stellen aan een breed en divers publiek. Voorstellingen in Mechelen (28/2), Hasselt (14/3), Gent (16/4), Antwerpen (14/5), Brussel (23/5), Wetteren (28/5), Kortrijk (4/6). Bekijk hier de kalender.
De afleveringen
(Beluister de podcast op Spotify, Apple Podcasts en Google/YouTube Podcasts.)
- Aflevering 1: Christophe Lemmens
Al bij bijna de helft van de overlijdens in Vlaanderen komt een medische beslissing kijken: een behandeling stoppen of niet meer opstarten, palliatieve zorg toedienen of kiezen voor euthanasie. Stof genoeg dus om over te praten met professor gezondheidsrecht Christophe Lemmens. - Aflevering 2: Rik Torfs
We hoorden in de vorige aflevering al dat patiënten steeds meer de touwtjes in handen nemen, als het aankomt op hun levenseinde. Maar willen we dan allemaal snel naar de hel, in plaats van traag naar de hemel, zoals Bazart zong? En wat vindt de kerk daarvan? Ik vroeg het aan 's lands meest bekende en geliefde kerkjurist Rik Torfs. - Aflevering 3: Sofie Verschueren
Op 25 november 2018 overleed de broer van mijn beste vriendin. Hij stapte uit het leven en Sofie en haar familie bleven gebroken achter. Zou een versoepeling van de euthanasiewet, bij psychisch en vooral psychiatrisch lijden de zelfdodingscijfers niet naar beneden kunnen halen? Ik denk het wel … Een moedige, warme getuigenis. - Aflevering 4: Ann Gods en Tom Cools
We hebben allemaal een lijf, maar daar gaat deze podcast niet over. LEIF, het LevensEInde InformatieForum bestaat ondertussen al meer dan twintig jaar, maar is toch niet bij iedereen gekend. Tijd om daar verandering in te brengen. Ann Gods en Tom Cools van Leif Mechelen doen alles duidelijk uit de doeken. - Aflevering 5: Hilde Crevits
Er moet gepraat worden over het levenseinde. Dat is de boodschap die Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Hilde Crevits wil meegeven in deze podcast. En dat we allemaal moeten genieten, dat ook. Maar ze durft ook toegeven dat er hiaten zijn in de huidige euthanasiewetgeving als het gaat over dementie. - Aflevering 6: Nancy Criel
Kunnen palliatieve zorg en euthanasie hand in hand gaan? En is dat niet zwaar, werken op een afdeling waar de dood elke dag om de hoek loert? Het verhaal van Nancy, de dienstverantwoordelijke palliatieve zorg in het AZ Sint-Lucas in Gent, is er vooral eentje van veel levensvreugde. En passie.