31 oktober 2023
Recent onderzoek bevestigt Pew-trends: groep religieuze 'nones' vormt ruim 28% van de Amerikaanse volwassenen
In 1972 bekende slechts 5% van de Amerikanen zich als atheïst, agnost of 'niets in het bijzonder'; vandaag ligt dat cijfer dichter bij 30%.
Uit de recentste enquête (resultaten vrijgegeven op 19 oktober 2023) van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Pew Research Center blijkt dat 40% van de Amerikaanse volwassenen protestants is, 20% katholiek en 9% zich identificeert met andere levensbeschouwingen. 28% van de Amerikaanse volwassenen identificeert zich evenwel als 'religieus niet verbonden', d.w.z. behorende tot de 'nones'. Zij omschrijven zichzelf als atheïsten, agnosten of deel uitmakende van de groep (levensbeschouwelijk gesproken) 'niets in het bijzonder'.
None
Deze gegevens zijn afkomstig van een National Public Opinion Reference Survey (NPORS), online en op papier uitgevoerd onder respondenten die werden geselecteerd op basis van adresgerelateerde steekproeven in de periode 19 mei tot 5 september 2023. Pew gebruikt NPORS om benchmarkschattingen te maken voor verschillende studiegebieden, waaronder religie.
NPORS-schattingen, die zijn gebaseerd op papieren en online enquêterespons, kunnen enigszins verschillen van historische peilinggegevens van het Pew Research Center. Er zijn verschillende redenen waarom er verschillen kunnen ontstaan. Pew heeft dan ook, onder meer ter validering van de onderzoekstechniek, analyses vrijgegeven van hoe de enquêtewijze inschattingen van politieke meningen en levensbeschouwelijke attitudes en gedragingen kan beïnvloeden.
_De seculariseringstrend in de Amerikaanse samenleving vertoont geen tekenen van vertraging
De vermelde cijfers fluctueerden lichtjes van jaar tot jaar, maar zijn de afgelopen vier jaar globaal genomen stabiel gebleven. Het onderzoek van NPORS bevestigt duidelijk de resultaten en de trend die beschreven werd in het 2021-rapport van het Pew 'Ongeveer drie op de tien Amerikaanse volwassenen zijn nu religieus niet aangesloten'. Dat onderzoek (Pew Research Center. December 14, 2021. About Three-in-Ten U.S. Adults Are Now Religiously Unaffiliated) kreeg als veelzeggende subtitel 'Self-identified Christians make up 63% of U.S. population in 2021, down from 75% a decade ago'.
De sterke daling in de categorie 'zelf-geïdentificeerde christenen' was geen verrassing. Uit dit onderzoek was ook gebleken dat het religieus niet-gelieerde aandeel van de Amerikaanse bevolking 6 procentpunten hoger was dan vijf jaar voordien en 10 punten hoger dan tien jaar geleden. Christenen vormden dus nog steeds een meerderheid van de Amerikaanse bevolking, maar hun aandeel in de volwassen bevolking daalde.
Uit dit Pew-onderzoek van 2021 bleek ook dat drie op de tien Amerikaanse volwassenen, wanneer hen wordt gevraagd naar hun religieuze identiteit, zichzelf definieerden als atheïsten, agnosten of 'niets in het bijzonder'. Zelf-geïdentificeerde christenen van alle gezindheden (inclusief protestanten, katholieken, leden van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen en orthodoxe christenen) vormden 63% van de volwassen bevolking.
Christenen overtroffen toen nog de zogeheten 'nones' met een verhouding van iets meer dan twee-op-één. In 2007, toen het Pew zijn vraag naar de levensbeschouwelijke identiteit begon te stellen, was er nog sprake van een bijna 1 op 5 verhouding (78% versus 16%).
De achteruitgang binnen bepaalde denominaties verschilde en verschilt nog steeds. De achteruitgang binnen de groep Amerikanen die zich omschrijft als christen was blijkbaar voornamelijk geconcentreerd binnen de familie der protestanten. Momenteel is 40% van de Amerikaanse volwassenen protestant, een groep die breed wordt gedefinieerd. In die groep vinden wij personen die zichzelf omschrijven als 'gelovig' (al dan niet praktiserend) samen met baptisten, methodisten, lutheranen, presbyterianen en leden van vele andere confessionele families. Het protestantse aandeel van de bevolking was de afgelopen vijf jaar met 4 procentpunten gedaald en was in 10 jaar tijd met 10 punten gedaald.
Voorts leerde het Pew onderzoek van 2021 dat binnen de groep protestanten de zogeheten 'evangelicals' duidelijk groter is dan de groep van de personen die zich omschrijft als 'niet evangelisch'. 60% van de protestanten antwoordde 'ja' wanneer hen werd gevraagd of ze zichzelf beschouwden als een 'wedergeboren of evangelische christen', terwijl 40% 'nee' zei of weigerde op de vraag te antwoorden. Deze verhouding was merkbaar onder zowel blanke als zwarte protestanten.
Een ander interessant gegeven: van alle aanwezige religies geeft het aandeel 'christenen' onder Aziatische Amerikanen een duidelijke daling te zien en dit van 42% in 2012 tot 34% vandaag. De verschillen in religieuze overtuiging binnen de groep Aziatische Amerikanen zijn ook gelinkt aan hun etnische afkomst. Ondanks de teruggang van deelname aan de zogeheten 'gestructureerde religieuze bewegingen', blijven 'Aziatische Amerikanen' verbonden met 'spiritualiteit'. De studie onthulde dat 40% van de Aziatische Amerikanen verklaarde dat ze zich dicht bij religieuze tradities voelen, maar zich niet identificeren met een religie als dusdanig.
_Projecties op langere termijn zijn risicovol
Toch geven de beschikbare gegevens aan dat Amerikanen minder religieus worden. De onttovering is een feit. Random-digit-dial (RDD) telefoonenquêtes uitgevoerd in 2017 en 2019 vonden minder Amerikaanse volwassenen die bevestigden dat religie 'erg belangrijk' is in hun leven in vergelijking met eerdere telefonische peilingen. En de NPORS van 2021 vond dat 41% van de Amerikaanse volwassenen stelde dat religie 'erg belangrijk' is in hun leven, 4 punten lager dan de NPORS van 2020 en aanzienlijk lager dan alle eerdere RDD-metingen van het Centrum.
Zetten de vastgestelde trends zich door, dan is het niet ondenkbaar dat er over 30 of 40 jaar meer 'niet-religieuze' dan christelijke Amerikanen zullen zijn in de Verenigde Staten.
In de komende maanden is Pew van plan om aanvullende analyses van de religieuze samenstelling van het land te publiceren, inclusief van groepen in de categorie 'andere religies', zoals joden, moslims, boeddhisten, hindoes en kleinere christelijke tradities.
Meer van Alain Vannieuwenburg