23 september 2024
Askruis
De auteur is neuroloog van opleiding. Hij studeerde later geschiedenis aan de Sorbonne. In 2004 verscheen zijn eerste boek “Blouse” waarin hij zich, na twintig jaar medische praktijk, kritisch uitlaat over de actuele uitoefening van de geneeskunde en de manier waarop de patiënt behandeld wordt.
Hij zal dit in 2007 nog eens overdoen in zijn werk La grande garde. Daarna volgen nog een aantal romans waarin zijn medische achtergrond en historische kennis gecombineerd worden. Zo ook in zijn recentste werk Askruis, zijn eerste boek in Nederlandse vertaling.
De auteur voert de lezer terug naar het Dominicanenklooster “Verfeil” (Languedoc) anno 1367. Guillaume, een van de meest gerespecteerde broeders, is er prior. Tevens maken wij kennis met twee jonge monniken, de geletterde Antonin en Robert, analfabeet.
Als novice werd Guillaume in 1313 assistent van meester Eckhart von Hochheim, een beroemde middeleeuwse filosoof en theoloog. Jarenlang diende hij zijn meester en vergezelde hem op zijn talrijke tochten van Antwerpen tot Wenen. Steeds te voet want hun orde verbood het gebruik van kar of paard.
Meester Eckhart was een begenadigd predikant. Over gans Europa werden zijn preken bestudeerd en verspreid. Hij verkondigde de éénwording met God door totale onthechting wat volgens de toenmalige leer onmogelijk was. De versmelting met de goddelijkheid zou de Kerk en haar dienaren overbodig maken. God was evenmin goed en rechtvaardig. Dit zijn menselijke eigenschappen en kunnen dus niet op God toegepast worden. De Kerk was daarmee niet gediend. De bestaande kerkelijke structuren zagen zich in hun bestaan bedreigd en veroordeelden zijn geschriften als zuivere ketterij. Eckhart werd, ondanks herhaalde pogingen, nooit veroordeeld door de Inquisitie. Hij zou zich verongelijkt teruggetrokken hebben op de Krim waar hij in totale onthechting eenzaam stierf tussen de ratten.
Wanneer prior Guillaume zijn einde voelde naderen wenste hij zijn leven met Eckhart te boek te stellen. Hij deed daartoe beroep op broeder Antonin, een van de weinige monniken die kon schrijven. Ondertussen werd diens vriend Robert door de Groot-Inquisiteur van Toulouse gevangen genomen en deze wenste hem slechts vrij te laten in ruil voor het relaas van Guillaume. Hij was van plan daarmee de Paus, die toen in Avignon zetelde, te overtuigen dat de Orde van de Dominicanen verantwoordelijk was voor de opzettelijke verspreiding van de pestepidemie van 1347, die miljoenen Europeanen het leven kostte.
De stad Kaffa, een handelspost op de Krim, werd in 1345 belegerd door de Tataren. Toen onder de belegeraars de pest uitbrak gaven zij de belegering op zonder nochtans na te laten de stad te besmetten. Verschillende Dominicaanse geestelijken kwamen na meer dan anderhalf jaar belegering naar het Westen terug en brachten door toedoen van Eckhart opzettelijk de pest mee. Doorgaans werd aangenomen dat terugkerende handelaars en zeelieden in de havens van Genua en Marseille daarvoor verantwoordelijk waren.
De auteur schetst een levendig beeld van de middeleeuwse wereld en de almachtige positie van de Katholieke Kerk. De Kerk domineert de volledige samenleving en haar macht is quasi onbeperkt. Corruptie, machtsmisbruik en hypocrisie zijn haar drijvende krachten. De grenzen tussen geloof en waanzin zijn uiterst dun. In een wereld waar religie het denken en doen overheerst is dit een gevaarlijke cocktail.
Hij heeft zich als arts ook grondig verdiept in de medische kennis van die tijd en in het gebruik van geneeskrachtige kruiden.
De theologische uitweidingen mochten wat mij betreft wel wat ingekort worden. Ik denk niet dat veel mystiek aan de doorsnee lezer besteed is.
In hoeverre de inhoud van het boek overeenstemt met de geschiedkundige waarheid is mijn inziens ook eerder bijzaak. De auteur bezorgt ons een boeiende historische roman die zich op het einde ontpopt tot een spannende detective.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
De theologische uitweidingen mochten wat mij betreft wel wat ingekort worden. Ik denk niet dat veel mystiek aan de doorsnee lezer besteed is.
In hoeverre de inhoud van het boek overeenstemt met de geschiedkundige waarheid is mijn inziens ook eerder bijzaak. De auteur bezorgt ons een boeiende historische roman die zich op het einde ontpopt tot een spannende detective.
Ignace Claessens
