Dat abortus nu weer op de agenda staat, kan niet los gezien worden van de nakende verkiezingen. Om in 2019 de Vivaldi-coalitie mogelijk te maken werd op vraag van CD&V afgesproken om de verlenging van de abortustermijn niet tot een stemming te brengen. Nochtans was er daarvoor een meerderheid in de Kamer. Samen met de verkiezingen komt ook de vervaldatum van die afspraak in zicht, en de partijen aan de linkerkant van het ideologisch spectrum willen hun meerderheid verzilveren. Freya Van den Bossche van Vooruit kondigde al aan dat abortus voor haar een belangrijk verkiezingsthema is en ook PVDA-PTB, de liberalen en groenen, willen de termijn op achttien weken brengen. CD&V en NV-A zijn tegen de uitbreiding van de termijn tot achttien weken; voor CD&V lijkt een uitbreiding van de termijn tot veertien weken bespreekbaar. Het Vlaams Belang wil de liberaliseringswet van 1990 ongedaan maken en is dus uiteraard tegen elke uitbreiding. Als het aan het Vlaams Belang zou liggen, doet elke vrouw haar ongewenste zwangerschap uit behalve wanneer het leven van de vrouw in gevaar is, het kind niet levensvatbaar is en in geval van verkrachting.

Mocht u nog niet weten voor wie u tijdens de volgende verkiezingen zou stemmen, kunnen deze standpunten over abortus misschien helpen. Stel je voor dat je een heel onregelmatige cyclus hebt en van alles aan je hoofd, en je komt pas na drie maanden tot de conclusie dat je ongepland en ongewenst zwanger bent. Kinderen hebben was iets waar je zelfs nog nooit over nagedacht had, laat staan dat je leven erop afgestemd is. Of, in tegendeel, je kinderwens is misschien al vervuld en je zit al in een heel andere fase van je leven. Of de professionele, financiële of gezinscontext verandert na die drie maanden dramatisch, waardoor je geen warm nest kan bieden aan een kind. Mocht jij, je dochter of partner in een van die situaties zijn, welke partij wil jij dan dat het voor het zeggen heeft? Wil jij dan een linkse of een rechtse coalitie? Een rechtse coalitie met het Vlaams Belang?

Veel kiezers denken dat het al bij al niet veel uitmaakt voor welke partij ze stemmen. In het geval van een ongewenste zwangerschap – en studie na studie wijst uit dat het ons allemaal kan overkomen in de loop van het leven, zelfs met contraceptie – kan het wel degelijk een wereld van verschil uitmaken.

Abortus maakt politiek heel persoonlijk. Net daarom hoop ik dat abortus een verkiezingsthema wordt. Als we straks partijvoorzitters- en lijsttrekkersdebatten hebben over abortus wordt het voor kiezers voor wie politiek eenheidsworst lijkt, misschien duidelijker dat stemmen voor de ene dan wel voor de andere partij er echt toe kan doen. Ik heb het niet alleen verbazingwekkend maar vooral een gemiste kans gevonden dat geweld op vrouwen en meisjes geen centraal thema was tijdens de vorige verkiezingen van 2019. Nochtans vond toen in de verkiezingsmaand mei, vlak voor de stembusgang, de verkrachting en moord op Julie Van Espen plaats. Vijftienduizend mensen trokken op in een stille mars tegen seksueel geweld, maar er vond geen groot voorzittersdebat plaats over partijstandpunten over hoe de publieke ruimte veiliger te maken voor vrouwen en meisjes. Er zijn nog een heel aantal andere thema's waarvan we weten dat die de samenleving sterk beroeren – denk aan kindermisbruik in de kerk – maar die het niet makkelijk tot verkiezingsthema maken. Nu lijkt het wel alsof politieke partijen over die thema's allemaal op dezelfde lijn zitten: natuurlijk allemaal tegen seksueel geweld op vrouwen en kinderen. Maar willen ze daar wel even sterk werk van maken, en hoe willen ze dat doen? Wil u dat niet weten wanneer u uw stem uitbrengt?

(Deze tekst verscheen eerder in de krant De Standaard, 30 januari 2024. Overgenomen met toestemming van de auteur.)