16 september 2024
Is there life on Maaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaars?
Aangespoord door de tot de verbeelding sprekende resultaten van de James Webb-ruimtetelescoop en de steile hoop op nog veel meer leuks, kreeg het zoeken naar zogenaamd ET-leven kennelijk nieuwe vleugels. Mogen we daar enkele vragen bij stellen?
Volgens prof. Leen Decin (KU Leuven) zouden er meerdere honderden definities van leven in omloop zijn. Deze interne contradictie, gevonden op een bordje tijdens een wandeling in Nederland, geef ik ook nog graag mee: 'Deze dode boom leeft'. Het is zeer de vraag of eventueel buitenaards leven zelfs maar binnen één van deze definities valt. Gezien de grootte, de leeftijd en de ongelooflijk rijke variatie aan situaties in de kosmos is het héél wel mogelijk dat we vormen van leven gewoon niet kunnen herkennen met ons aards instrumentarium, moesten die zich ergens voordoen en zich ook nog eens aan ons willen manifesteren. 't Is altijd oppassen met claims van universaliteit, zeker indien vanuit een aards perspectief bekeken. De JW-telescoop schijnt alvast wetenschappers een aantal van dergelijke claims nu al serieus in vraag te doen stellen.
De waarschijnlijkheid dat er elders nog vormen van leven waren, zijn of zullen zijn neigt wel naar 100%, zelfs als we ons beperken tot 'ons' universum en de mogelijkheid van een multiversum niet eens in overweging nemen. De waarschijnlijkheid dat we ermee in contact zullen of zelfs kunnen komen, is daarentegen onbegrensd klein. Behalve het blote 'weten' zelf, zal de waarde van zo'n contact dan wel helemaal nul zijn. Daarvoor zorgt het onvermijdelijk en totale gebrek aan gelijktijdigheid.
Kortom: de verwoede en alsmaar meer prijzige speurtocht naar leven elders in de kosmos is ongetwijfeld een extreem boeiende bezigheid .... voor een regenachtige zondagnamiddag. Maar of de mensheid en de planeet er als geheel iets aan hebben is zeer de vraag.
De waarschijnlijkheid dat er elders nog vormen van leven waren, zijn of zullen zijn neigt wel naar 100%, zelfs als we ons beperken tot 'ons' universum en de mogelijkheid van een multiversum niet eens in overweging nemen. De waarschijnlijkheid dat we ermee in contact zullen of zelfs kunnen komen, is daarentegen onbegrensd klein. Behalve het blote 'weten' zelf, zal de waarde van zo'n contact dan wel helemaal nul zijn. Daarvoor zorgt het onvermijdelijk en totale gebrek aan gelijktijdigheid.
Kortom: de verwoede en alsmaar meer prijzige speurtocht naar leven elders in de kosmos is ongetwijfeld een extreem boeiende bezigheid .... voor een regenachtige zondagnamiddag. Maar of de mensheid en de planeet er als geheel iets aan hebben is zeer de vraag.
Hiermee enigszins verbonden zijn de dromerijen over het bewonen/veroveren van andere planeten. Recent poneerde de door de wol geverfde wetenschapper Inge Jonckheere in De Morgen met stelligheid dat we 'ooit' een andere planeet zullen moeten bevolken[1].
Als het de bedoeling zou zijn een kleine fractie van aardlingen te verhuizen (bijvoorbeeld te vergelijken met de vroege migratie vanuit Europa naar de Amerika's) en die daar te laten verder kweken, zoals dat toen ging, dan biedt dat niet de minste oplossing voor de overblijvende mensheid op aarde, die tegen dan, zo mogen we veronderstellen, nog nauwelijks leefbaar is. Is ze wel nog leefbaar voor die grote meerderheid dan vervalt gewoon de behoefte om te verhuizen.
Een echt significante fractie (1/4? 1/3? 1/2?) van de aardmensheid overplaatsen naar een, per definitie volstrekt onleefbaar, ander hemellichaam zal prohibitief veel kosten in geld, inspanning, schaarse grondstoffen en energie op aarde. Geen mens die zelfs kan beginnen te bewijzen dat deze migratie niet de aardse middelen ver zal overstijgen. Het kan niet anders dan dat het leefbaar maken van een andere planeet een gigantisch veelvoud gaat kosten van wat we nu weten dat het leefbaar houden van onze aarde moet kosten. Het eerste zal bovendien in de weg lopen van het tweede. Zullen we dan dat laatste maar doen? En een beetje rap ook, a.u.b.!
Als het de bedoeling zou zijn een kleine fractie van aardlingen te verhuizen (bijvoorbeeld te vergelijken met de vroege migratie vanuit Europa naar de Amerika's) en die daar te laten verder kweken, zoals dat toen ging, dan biedt dat niet de minste oplossing voor de overblijvende mensheid op aarde, die tegen dan, zo mogen we veronderstellen, nog nauwelijks leefbaar is. Is ze wel nog leefbaar voor die grote meerderheid dan vervalt gewoon de behoefte om te verhuizen.
Een echt significante fractie (1/4? 1/3? 1/2?) van de aardmensheid overplaatsen naar een, per definitie volstrekt onleefbaar, ander hemellichaam zal prohibitief veel kosten in geld, inspanning, schaarse grondstoffen en energie op aarde. Geen mens die zelfs kan beginnen te bewijzen dat deze migratie niet de aardse middelen ver zal overstijgen. Het kan niet anders dan dat het leefbaar maken van een andere planeet een gigantisch veelvoud gaat kosten van wat we nu weten dat het leefbaar houden van onze aarde moet kosten. Het eerste zal bovendien in de weg lopen van het tweede. Zullen we dan dat laatste maar doen? En een beetje rap ook, a.u.b.!
En wat heeft de door mensen gedane maar zeer oppervlakkige 'exploratie' van die paar vierkante kilometer van het maanoppervlak echt opgebracht? Onze terecht gevierde ex-ruimtevaarder, Frank De Winne, pleit ondertussen voor de landing van Europese mensen op de maan tegen 2030. Maar om wat er te gaan doen en om wat daarmee te bereiken wat robotten niet zouden kunnen? Of volstaat als verantwoording het bewijs dat Europa ook kanjers van raketten kan afschieten? Robotten zijn risicoloos, goedkoop en efficiënt. Bovendien, bevrijd van de menselijke last, kunnen ze desgewenst een veel groter laadvermogen hebben.
De evidente aanbeveling is dus dat er maar een einde moet worden gemaakt aan het vergelijken van de kosmische piklengte van de verschillende landen en dat we meteen het speuren naar dat volstrekt onnuttige buitenaards leven staken, in elk geval financieel afknijpen. Dat we tegelijkertijd elke subsidie weigeren aan allen die per se kolonies buiten de aarde zelf zouden willen stichten of voorbereidingen daartoe treffen en dat we ruimte-exploratie, indien absoluut nodig, geheel door robotten doen uitvoeren, alvast alles wat buiten de aardse aantrekkingskracht zou plaatsgrijpen.
Dat Musk en co zich een enkeltje Mars willen verschaffen: graag hoor, maar geheel op hun eigen kosten! Voor alle anderen ligt er hier meer dan genoeg extreem dringend en extreem waardevol werk op de plank.
Dat Musk en co zich een enkeltje Mars willen verschaffen: graag hoor, maar geheel op hun eigen kosten! Voor alle anderen ligt er hier meer dan genoeg extreem dringend en extreem waardevol werk op de plank.
_Noten
[1] Het weergegeven gesprek was verder bijzonder interessant en apert over andere onderwerpen. De kop was er een bijzonder schreeuwerige en dus slechte samenvatting van.
Meer van Stefaan Reel