23 augustus 2024
Een liefhebber van beide vergelijkt rugby en voetbal
Er loopt nogal wat fout in het hedendaagse voetbal. Een vergelijking met de rugbysport kan leerzaam zijn.
_Publiek
Zoals bij vele sporten komt de rugbyfan naar het stadion om een leuke wedstrijd mee te maken. De fans zitten gewoon gezellig dooreengemengd op de tribunes, vaak met identificeerbare 'nationale' attributen. Ze jennen mekaar wel een beetje maar ze laten niet na uitbundig te applaudisseren, zelfs te juichen, voor elke mooie spelfase, van eigen ploeg en tegenstander. Een, helaas significant, deel van de voetbalfans komt naar het stadion om de vernedering, liefst de vernietiging, van de 'tribale' vijand te kunnen navertellen. Schik ze zoals in rugby, en rampen zoals het Heizeldrama verdwijnen zo uit de geschiedenisboeken.
_Spelers
Rugby zou een sport van snobs zijn, terwijl voetballers uit volksbuurten komen waar ze het spelletje op straat zouden leren. Rugbyspelers zijn wel eens pupillen van de betere scholen en oefenen vaak goedbetaalde 'zelfstandige' beroepen uit. Rugby Union[1] hield daardoor, zoals de Olympische Spelen, heel lang vast aan een amateurstatuut. In de toplanden betaalt rugby vandaag ook goed maar lang niet op het niveau van voetbal.
De grote uitzondering is Wales waar rugby zodanig de sport van de mijnwerkers was dat met de sluiting van de koolmijnen daar men vreesde voor de totale teloorgang. Die vrees bleek ongegrond. De andere uitzondering was Zuid-Afrika waar de sport door de Afrikaners totaal gedomineerd werd en daar volstrekt racistisch georganiseerd was. Vandaag wordt wereldwijd, ook bij de Springboks, gerekruteerd enkel op basis van merite, niet van sociale status noch van huidskleur.
In België wordt rugby vooral gespeeld in de zuidelijk rand om Brussel. Onze eigen Jacques Rogge was, naast topklasse zeiler, ook een gewaardeerde Black Devil.
De grote uitzondering is Wales waar rugby zodanig de sport van de mijnwerkers was dat met de sluiting van de koolmijnen daar men vreesde voor de totale teloorgang. Die vrees bleek ongegrond. De andere uitzondering was Zuid-Afrika waar de sport door de Afrikaners totaal gedomineerd werd en daar volstrekt racistisch georganiseerd was. Vandaag wordt wereldwijd, ook bij de Springboks, gerekruteerd enkel op basis van merite, niet van sociale status noch van huidskleur.
In België wordt rugby vooral gespeeld in de zuidelijk rand om Brussel. Onze eigen Jacques Rogge was, naast topklasse zeiler, ook een gewaardeerde Black Devil.
_Racisme
Racisme, ondanks officiële inspanningen, geraakt maar niet uit het voetbal gemendeld, en al helemaal niet op de gradins. Ook op het veld gebeurt nog wel eens wat. Vorig jaar werden in Vlaanderen alleen al 7.000 (zevenduizend!) incidenten van verbale of fysieke agressie behandeld bij Voetbal Vlaanderen. Dat is uiteraard het topje van de ijsberg aan misdragingen in het voetbal. De nieuwe competitie hier was nog maar één wedstrijd ver en het was alweer prijs bij de supercup tussen Brugge en Union. Wat meende de Argentijnse ploeg recent weer te mogen zingen over de Franse tegenstanders?
Ook in rugby loopt nog wel een enkele gek rond. Recent meende Melvyn Jaminet, de befaamde jonge back van 'les bleus', in een dronken bui Arabieren te moeten schofferen: meteen een heel seizoen geschorst en een zware boete. In voetbal is dat hoogstens een paar speeldagen.
Ook in rugby loopt nog wel een enkele gek rond. Recent meende Melvyn Jaminet, de befaamde jonge back van 'les bleus', in een dronken bui Arabieren te moeten schofferen: meteen een heel seizoen geschorst en een zware boete. In voetbal is dat hoogstens een paar speeldagen.
_Transfers
Topclubs in België en Nederland zijn befaamd voor de opleiding van jonge spelers die ze voor een prikje 'kopen' (met name in Afrika) en als afgewerkt product met dikke winst slijten aan clubs uit de meer koopkrachtige competities. Men kan, met enig gebrek aan respect, spreken van een veemarkt die twee keer per jaar gehouden wordt (de zogenaamde zomer- en winter-mercato's). Rugbyspelers daarentegen tekenen een contract, dienen dat en verlengen het dan of verlaten de club, eventueel voor een andere. Er is geen sprake van dat clubs hier zelf winst uit halen. Verwacht wordt dat de EU eerlang een einde zal maken aan hoe het er in het voetbal aan toe gaat.
_Geweld
Rugby is beslist geen sport voor watjes, maar het 'geweld' dat is toegelaten is bijzonder sterk gereglementeerd en die regels worden onverbiddelijk afgedwongen. In voetbal is fysiek contact tussen spelers in principe verboden. Toch wordt het spel voortdurend ontsierd door trappen op de enkels, staan op tenen, sierduiken met obligate schreeuw en driedubbele koprol, het omklemmen van delicate lichaamsdelen, met extra grimassen vooral als die niet geraakt zijn en groteske betoging van onschuld bij de grofste overtredingen. Dat wordt bovendien vrolijk gedirigeerd door de coaches en hun hulpjes aan de zijlijn. Er wordt zelfs op getraind! Alleen in voetbal kan een 'analyst' het maken op de nationale zender te verkondigen dat het huidige voetbal niet meer 'geniepig genoeg' is.
_Scheidsrechters
Om de bescherming van spelers te verzekeren zijn de spelregels van rugby aanzienlijk complexer dan die van voetbal. Scheidsrechters hebben bijvoorbeeld een arsenaal van vijftig verschillende handsignalen om voor de spelers (maar ook het publiek) hun fluitsignalen te verduidelijken. Nochtans is scheidsrechter spelen eigenlijk gemakkelijker dan in voetbal. Ten eerste gaat het spel trager vooruit omwille van het verbod op voorwaartse passen uit de hand, de normale gang van zaken. De bal ver vooruit spelen met de voet dient vooral om terrein te winnen, ook als de bal daardoor verloren gaat. Veld- en grensrechters hebben daar weinig moeite mee.
Ten tweede zijn in rugby de scheidsrechters nog minder benaderbaar dan de vroomste maagd. Je gaat er nooit bij – je wordt er, heel soms, bij geroepen ... om je de levieten te laten lezen. Alle scheidsrechterlijke beslissingen worden geheel commentaarloos aanvaard – dat niet doen wordt streng gestraft. Je zal bij de commentatoren zelden enige kritiek op scheidsrechters tegenkomen. Mag je komen halen in voetbal! Zelfs het eerbiedwaardige en toonaangevende Match of the Day op de BBC kan het niet laten de scheidsrechters voor schut te zetten, all done in the best possible taste ... dat wel.
Geen sprake van dat de VAR op eigen initiatief zal optreden in rugby. Die heet daar timide TMO (TV match official). In voetbal robotiseert de VAR stilaan het vak van scheidsrechter en ondermijnt de autoriteit van de zo al kwetsbare scheidsrechters, vooral dan in die 99,9% van de voetbalwedstrijden waar er doodeenvoudig geen VAR is! Tijd om de huidige VAR-werking eens te herbekijken?
Ten tweede zijn in rugby de scheidsrechters nog minder benaderbaar dan de vroomste maagd. Je gaat er nooit bij – je wordt er, heel soms, bij geroepen ... om je de levieten te laten lezen. Alle scheidsrechterlijke beslissingen worden geheel commentaarloos aanvaard – dat niet doen wordt streng gestraft. Je zal bij de commentatoren zelden enige kritiek op scheidsrechters tegenkomen. Mag je komen halen in voetbal! Zelfs het eerbiedwaardige en toonaangevende Match of the Day op de BBC kan het niet laten de scheidsrechters voor schut te zetten, all done in the best possible taste ... dat wel.
Geen sprake van dat de VAR op eigen initiatief zal optreden in rugby. Die heet daar timide TMO (TV match official). In voetbal robotiseert de VAR stilaan het vak van scheidsrechter en ondermijnt de autoriteit van de zo al kwetsbare scheidsrechters, vooral dan in die 99,9% van de voetbalwedstrijden waar er doodeenvoudig geen VAR is! Tijd om de huidige VAR-werking eens te herbekijken?
_Scoren
In rugby scoor je 5 punten voor een 'try' (noem het een doelpunt in voetbal). Succesvolle trappen op doel leveren 3 of 2 punten op. Wedstrijden leveren bijna altijd 3 of meer tries op en zo ongeveer de helft van het puntentotaal. Rugby kent daarmee, op een paar sporten na, de hoogste scores en het verschil is doorgaans sprekend[2].
Voetbal heeft slechts één manier van scoren. Bril- en halvebrilscores zijn schering en inslag. Wedstrijden worden vaak beslist door één enkel doelpunt. Daarom noemt onder andere Hans Vandeweghe (de befaamde sportredacteur van De Morgen) voetbal steevast de meest oneerlijke sport. Met 2,2 per wedstrijd was de doelpuntenarmoede andermaal bijzonder groot in Euro24. Niet minder dan 73% van de 51 wedstrijden eindigden in een gelijkspel (waaronder 6 brillen) of werden met 1 doelpunt verschil gewonnen ... 120 minuten verlengingen leverden zelf één heel doelpunt op! Een feest? Of daar maar mee ophouden?
Het gedrag op en rond het veld is mijns inziens het grootste minpunt in de sport en het wordt vooral aangedreven door de extreem hoge geld- en prestigewaarde van dat ene doelpuntje.
Voetbal heeft slechts één manier van scoren. Bril- en halvebrilscores zijn schering en inslag. Wedstrijden worden vaak beslist door één enkel doelpunt. Daarom noemt onder andere Hans Vandeweghe (de befaamde sportredacteur van De Morgen) voetbal steevast de meest oneerlijke sport. Met 2,2 per wedstrijd was de doelpuntenarmoede andermaal bijzonder groot in Euro24. Niet minder dan 73% van de 51 wedstrijden eindigden in een gelijkspel (waaronder 6 brillen) of werden met 1 doelpunt verschil gewonnen ... 120 minuten verlengingen leverden zelf één heel doelpunt op! Een feest? Of daar maar mee ophouden?
Het gedrag op en rond het veld is mijns inziens het grootste minpunt in de sport en het wordt vooral aangedreven door de extreem hoge geld- en prestigewaarde van dat ene doelpuntje.
_Internationaal
Wij zijn apetrots dat de Rode Duivels zo lang de FIFA-rangschikking aanvoerden, véél langer zelfs dan erfvijand Nederland. Vandaag op nummer 6 wordt de ploeg nog steeds bij de 'top'-landen gerekend. De Rode Duivels danken hun hoge klassering hoofdzakelijk aan de nagenoeg foutloze voorrondes van de grote tornooien waarop ze zelf steeds weer door de mand zakken, ondanks de bescherming als topploeg bij de loting. 2018 is de, toch enigszins zuur smakende, uitzondering. Overwinningen tegen andere top-10-landen zijn zeldzaam. De wereldklassering in rugby volgt met een complex algoritme vrij nauwkeurig de reële sterkte van de ploegen. België was met vergelijkbare resultaten in rugby nooit zelfs in buurt van de top-10 geraakt.
Rugby interlands ('tests') zijn allesbehalve vriendschappelijke voetbalwedstrijden: het gaat altijd om de eer en de wereldrangschikking, omdat die zeer bepalend is voor deelname aan tornooien. Enkel ploegen die mekaar ongeveer waard zijn treden aan. In rugby spelen lilliputters nooit tegen reuzen: veel te gevaarlijk voor de eersten en dodelijk oninteressant voor het publiek – terwijl dat in voetbal nog altijd veelvuldig voorkomt. Opvallend dat de UEFA met haar recent ingerichte en gelaagde Nations League een eind die richting opgaat ... eindelijk!
Rugby interlands ('tests') zijn allesbehalve vriendschappelijke voetbalwedstrijden: het gaat altijd om de eer en de wereldrangschikking, omdat die zeer bepalend is voor deelname aan tornooien. Enkel ploegen die mekaar ongeveer waard zijn treden aan. In rugby spelen lilliputters nooit tegen reuzen: veel te gevaarlijk voor de eersten en dodelijk oninteressant voor het publiek – terwijl dat in voetbal nog altijd veelvuldig voorkomt. Opvallend dat de UEFA met haar recent ingerichte en gelaagde Nations League een eind die richting opgaat ... eindelijk!
_Noten
[1] League Rugby is al sinds de 19de eeuw professioneel gestructureerd. Deze snellere versie is verankerd in de oude industriegebieden in Noord-Engeland en wordt daardoor aanzien als working class. League betekent echt iets enkel in Engeland en Australië, die alle wereldtitels onder mekaar verdeeld hebben. Er is ook nog de recente aanwinst van de Rugby Sevens die, met dank aan Jacques Rogge, het inmiddels tot olympische sport geschopt heeft. Beide blijven verder onbesproken, maar de heersende mentaliteit bij spelers en publiek is er perfect vergelijkbaar.
[2] De notoire uitzondering is de overwinning van Zuid-Afrika in het recentste World Cup-tornooi: hun kwart, halve en hele finale werden telkens gewonnen met slechts één puntje verschil, weliswaar telkens na een prima wedstrijd.
Meer van Stefaan Reel
[2] De notoire uitzondering is de overwinning van Zuid-Afrika in het recentste World Cup-tornooi: hun kwart, halve en hele finale werden telkens gewonnen met slechts één puntje verschil, weliswaar telkens na een prima wedstrijd.