20 augustus 2018
Het basisinkomen als mensenrecht
Olli Salvatore, uitgesproken protagonist van een versnelde Europese éénwording, debuteerde in 2014 met het spraakmakende 'De redding van Europa'. In zijn leerzaam essay 'Het basisinkomen als mensenrecht' pleit de Antwerpse denker eveneens voor de invoering van het basisinkomen en treedt als eerste naar buiten met een plan om dit betaalbaar te maken.
De inleiding is heel duidelijk. Olli Salvatore is ervan overtuigd dat de zegetocht van robotica en artificiële intelligentie tot massale werkloosheid zal leiden. Robots en AI zullen de mens in alle aspecten overtreffen. Onontkoombaar en onomkeerbaar en met rampzalige gevolgen. Enkel de invoering van een basisinkomen kan de gewone sterveling behoeden voor de totale afgrond.
Het eerste hoofdstuk maakt brandhout van de veronderstelling dat het allemaal niet zo’n vaart zal lopen. Anders dan wat het geval was met de verschijning van de stoomlocomotief, de auto, de lopende band, de vorkheftruck en het internet – die inderdaad alle nieuwe productiemogelijkheden en navenante banen creëerden - zal de robot over een hoge mate van zelfredzaamheid beschikken en in staat zijn zichzelf te reproduceren en te herstellen, zonder tussenkomst van de mens. Talrijke beroepen zullen in vele domeinen gewoonweg verdwijnen.
Met al deze onheilspellende vooruitzichten in het achterhoofd zullen alle garanties op werkgelegenheid weldra wegvallen. Volgens de auteur is de invoering van een basisinkomen de enige uitweg om een sociaal bloedbad bij de bevolking te vermijden en de overgang van een door mensen gedragen economie naar een roboteconomie te doen slagen. De schatrijke fabrikant heeft nood aan een afzetmarkt en dat veronderstelt miljoenen consumenten die over een vast en fatsoenlijk inkomen beschikken. En dat betekent evenzeer dat niet alleen de elite maar ook diezelfde consument in robots kan investeren en aldus van de hieraan verbonden voordelen mag meegenieten.
Olli Salvatore hekelt daarbij het schrijnend gebrek aan realiteitszin van de politici. Aan creativiteit ook, nodig om een oplossing te bieden voor de toekomstige vraagstukken.
En dan komt hij met zijn gedurfd voorstel op de proppen: een betaalbaar basisinkomen voor iedereen, op vrijwillige basis! Het gedetailleerde mechanisme daartoe verklappen we hier lekker niet, maar het is tegelijk vernuftig, radicaal en innovatief. Hij illustreert het ook met talrijke praktijkvoorbeelden.
En dan komt hij met zijn gedurfd voorstel op de proppen: een betaalbaar basisinkomen voor iedereen, op vrijwillige basis! Het gedetailleerde mechanisme daartoe verklappen we hier lekker niet, maar het is tegelijk vernuftig, radicaal en innovatief. Hij illustreert het ook met talrijke praktijkvoorbeelden.
Vervolgens waarschuwt de schrijver voor de ongebreidelde import van Chinese robots naar Europa en is hij op dit terrein voorstander van protectionistische maatregelen, zoals in de Verenigde Staten en Rusland. Ook hier wijst hij met een beschuldigende vinger naar de onwetende politici.
Olli Salvatore vond het daarom meer dan noodzakelijk om een basisbeweging op te richten (zie: www.basisbeweging.info). Dit met twee belangrijke doelstellingen: de invoering van een Europees basisinkomen (weliswaar gekoppeld aan strenge criteria) en een vlotte integratie van robots in onze maatschappij.
Olli Salvatore vond het daarom meer dan noodzakelijk om een basisbeweging op te richten (zie: www.basisbeweging.info). Dit met twee belangrijke doelstellingen: de invoering van een Europees basisinkomen (weliswaar gekoppeld aan strenge criteria) en een vlotte integratie van robots in onze maatschappij.
In het voorlaatste hoofdstuk van de utigave gaat het de ideologische toer op. Vele religies en politieke ideologieën zoals communisme, fascisme en kapitalisme bleken niet echt zaligmakend, terwijl de groeiende ongelijkheid in de wereld steeds toeneemt en een eendrachtig Europa steeds verder lijkt.
Salvatore richt zijn op hoop op de wetenschappers en de technocraten die - in tegenstelling tot politieke en religieuze leiders - wèl afdoende oplossingen voor de wereldproblemen aanreiken. Aangevuld met een basisinkomen waarvan het fonds kan worden bijeengeharkt door robots die in onze plaats het werk verrichten, zodat we onze tijd kunnen besteden aan aangenamere zaken.
Salvatore richt zijn op hoop op de wetenschappers en de technocraten die - in tegenstelling tot politieke en religieuze leiders - wèl afdoende oplossingen voor de wereldproblemen aanreiken. Aangevuld met een basisinkomen waarvan het fonds kan worden bijeengeharkt door robots die in onze plaats het werk verrichten, zodat we onze tijd kunnen besteden aan aangenamere zaken.
Het laatste deel werpt een ongezouten blik op de toekomst: de nieuwe relatie tussen man en vrouw, de opmars van de seksrobot, het nut om te beleggen in robotaandelen en nog veel meer. En omdat het recht op arbeid niet langer kan gewaarborgd worden, vindt Salvatore het tenslotte hoog tijd om het basisinkomen op te nemen in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens!
'Het basisinkomen als mensenrecht' is een schitterend, uitdagend verhaal. Het biedt een briljante analyse van de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en een schokkende toekomstprognose.
Hier en daar met gebruik van wat te langgerekte volzinnen. Maar het door de auteur met vuur verdedigde basisinkomen, voorgesteld als een fundamenteel mensenrecht, verdient volgens mij een kans en zal bij de lezer zeker stof tot nadenken opleveren!
Hier en daar met gebruik van wat te langgerekte volzinnen. Maar het door de auteur met vuur verdedigde basisinkomen, voorgesteld als een fundamenteel mensenrecht, verdient volgens mij een kans en zal bij de lezer zeker stof tot nadenken opleveren!
