8 januari 2019
Filosofen van deze tijd.
Maarten Doorman is filosoof en essayist. Heleen Pott is filosoof en hoogleraar. De samenstellers geven een overzicht van de invloedrijkste filosofen van de 20ste en de 21ste eeuw.
Enkele welbekende namen zijn Heidegger, Wittgenstein, Sartre, Derrida, maar er zijn ook herhaaldelijk verwijzingen naar onder andere Aristoteles, Plato, Freud, Marx en Nietzsche.
Het boek is op formaat A5, ingebonden, en telt 540 pagina’s. Elke filosoof wordt door een andere auteur onder het licht gehouden. Telkens wordt de naam van de auteur van de bijdrage vermeld.
Van alle besproken filosofen wordt een levensbeschrijving gegeven, wordt hun carrière belicht en krijg je informatie over hun filosofische opvattingen. Na elke bespreking is ook nog een lijst van relevante literatuur opgenomen.
Het boek is op formaat A5, ingebonden, en telt 540 pagina’s. Elke filosoof wordt door een andere auteur onder het licht gehouden. Telkens wordt de naam van de auteur van de bijdrage vermeld.
Van alle besproken filosofen wordt een levensbeschrijving gegeven, wordt hun carrière belicht en krijg je informatie over hun filosofische opvattingen. Na elke bespreking is ook nog een lijst van relevante literatuur opgenomen.
Voor welke doelgroep is de uitgave geschikt? Het boek komt tegemoet zowel aan de aanhoudende behoefte van beginnende studenten als deze van de geïnteresseerde leek. Het is eigenlijk een goede kennismaking met filosofie op academisch niveau en kan een tegenwicht bieden aan de hedendaagse commercialisering en mediatisering van de filosofie.
Er wordt in de uitgave ook afscheid genomen van de aloude filosofische pretentie om “de waarheid” te bezitten. De strijd om “het denken dat er toe doet”, woedt evenwel nog altijd.
Verder leiden interessante vragen van de vroegere grote filosofen tot antwoorden geformuleerd met een nieuw vocabulaire, door moderne wijsgeren.
Aan het begin van de 21ste eeuw zijn de grote stromingen in de filosofie uitgelopen op een onmetelijke delta. De wijsbegeerte vertakt zich naar alle kanten, ook naar wetenschappen en culturele uitingen. Internationalisering maakt daarenboven sterk ophef.
Verder leiden interessante vragen van de vroegere grote filosofen tot antwoorden geformuleerd met een nieuw vocabulaire, door moderne wijsgeren.
Aan het begin van de 21ste eeuw zijn de grote stromingen in de filosofie uitgelopen op een onmetelijke delta. De wijsbegeerte vertakt zich naar alle kanten, ook naar wetenschappen en culturele uitingen. Internationalisering maakt daarenboven sterk ophef.
Ondanks de recente veranderingen in het uitgestrekte filosofische landschap blijven thema’s zoals identiteit, zelfbepaling, sociale onrechtvaardigheid en politieke ongelijkheid op de filosofische agenda staan. Daar werden wel nieuwe thema’s zoals macht en kennis, gender en seksualiteit, de “ander” aan toegevoegd. Dit alles komt hier goed gemotiveerd aan bod.
Wat de filosofen - ondanks grote onderlinge verschillen - verbindt, is een combinatie van actuele cultuurkritiek en politiek elan. Het accent ligt daarbij op kwesties rond beeldvorming en representatie in multi-etnische samenlevingen. Dergelijke issues hebben sinds de terreuraanslagen van 11 september 2001 op een beklemmende manier aan actualiteitswaarde gewonnen. Maar ook op nog andere manieren vermengt de filosofie zich met niet-filosofische domeinen, zoals de sociale wetenschappen, psychologie, culturele antropologie, literatuur en kunstbeschouwing. Sinds Popper het falsificatiebeginsel introduceerde om wetenschappelijke van metafysische uitspraken te onderscheiden, hebben zich op dit gebied radicale ontwikkelingen voorgedaan. Dit alles maakt het nog lastiger om het filosofisch terrein af te bakenen.
Het filosoferende subject is trouwens niet meer alleen mannelijk. De vrouw eist haar rechten op, ook op filosofisch gebied. Het is tevens veel minder vanzelfsprekend dat dit subject nog langer heteroseksueel zou zijn of afkomstig van het blanke Noord-Atlantische werelddeel.
Om ten volle van dit boek te genieten moet de lezer bereid zijn een inspanning te leveren, en niet alle gepresenteerde materiaal in één ruk willen verslinden. Humanisten kunnen er zeker hun gading in vinden en treffen er inspiratie om hun eigen levensbeschouwing verder te ontwikkelen.
‘Filosofen van deze tijd’ is kortom beslist de moeite waard om effectief ter hand te nemen.
Meer van Willy Raats
‘Filosofen van deze tijd’ is kortom beslist de moeite waard om effectief ter hand te nemen.
