22 maart 2022
Skin in the game. Verborgen asymetrieën in het dagelijks leven.
Nassim Nicholas Taleb is één van die schrijvers die in 2007 plots het toneel kwam opstormen met een boek, “De Zwarte Zwaan” dat zowel grote bijval als controverse opwekte. Hij had jaren gewerkt op Wall Street en als je dan niet verdrinkt in de blinde passie van het gokken en nog nuchter blijft denken, kan het toch niet anders dan dat je je denkend gaat verbazen over die vreemde factor die niet alleen de ups-and-downs van Wall Street, maar ook van ieder mensenleven bepaalt: het toeval.
Je mag er iedere dag uren zitten over peinzen, proberen er orde en wetmatigheid in te ontdekken, er wiskundige of filosofische formules tegenaan te gooien, datgene wat er met de mens gebeurt heeft uiteindelijk erg weinig te maken met wetmatigheden of beslissingen die je zelf neemt, dingen die je bewust doet, het “bijna met zekerheid” voorspellen van een waarschijnlijkheid, het toeval domineert alles. Waar en wanneer je geboren wordt, de mensen en het milieu waar je in terecht komt, de “kansen” die je al of niet krijgt, tot en met de “keuze” die je maakt van links of rechts een straat inwandelen en wat er daarna en daardoor met jezelf en anderen gebeurt.
Nassim Nicholas Taleb is daar zo passioneel beginnen over nadenken dat hij, na zijn Wall Street carrière zich nu als filosofisch essayist en Distinguished Professor of Risk Engineering aan New York University profileert en wereldwijd bekend is voor de vier boeken die hij in die 15 jaar schreef : “De Zwarte Zwaan”, “Misleid door het Toeval,” “Het bed van Procrustes,” “Antifragiel” en nu dit boek, “Skin in the game”. Deze boeken maken één filosofisch geheel uit van een reeks die hij “Incerto” noemt.
In “De Zwarte Zwaan” had hij het al meteen over de ongrijpbare, totaal toevallige gebeurtenissen die ons leven bepalen, thema dat hij nog verder uitwerkte in “Antifragiel” waarin hij ook zijn eigen interesses en uitgebreide kennis, zijn ervaringen, zijn eigen filosofische opvattingen over onzekerheid, hoe we moeten handelen en leven in een chaotische wereld, hoe we moeten omgaan met risico, met wat we niet begrijpen, hoe we meer dan veerkrachtig of robuust moeten zijn. Eigenlijk houdt schrijver van chaos en vindt dat je er beter van wordt, en je het menselijk falen in verband zet met wat sinds de klassieke oudheid al zo sterk meespeelt in ons denken, “het lot.” Hij doet dat zo wetenschappelijk mogelijk en zorgt ervoor dat de technische bijlage bij INCERTO gratis verkrijgbaar is als e-book. Op YouTube legt hij de technische punten uit in zogenoemde mini MOOCs (Massive Open Online Courses).
Je moet ook rekening houden met wat hij in “Antifragiel” behandelt en met alles dat met de tijd mee verandert en overleeft: evolutie, ideeën, politieke systemen, cultureel of economisch succes, opkomende steden, recepten, geruchten, oproer, rechtssystemen, bacteriële weerstand, de menselijke soort...
Waarom is de een succesvoller dan de ander? Door talent of vaardigheden, of door iets onvoorspelbaars als toeval? Had de wereld er ook anders uit kunnen zien?
Waarom is de een succesvoller dan de ander? Door talent of vaardigheden, of door iets onvoorspelbaars als toeval? Had de wereld er ook anders uit kunnen zien?
Nassim Nicholas Taleb bespreekt het verschil tussen ruis en informatie en verkent de aard van toeval in een onderhoudende tocht langs het hof van Croesus, Wall Street en de financiële wereld, Russisch roulette, Monte Carlo-methoden, de filosofieën van Kant en Popper, de literatuur, de politiek en de natuurwetenschappen. Misleid door toeval verandert de manier waarop je denkt over succes in het leven.
Het kan natuurlijk niet anders of in dat proces komt hij in aanvaring met gevestigde waarden en “sacrale” ideeën, gooit hij vele heilige huisjes omver, als hij het heeft over de betrouwbaarheid van kennis en wetenschap, religie, heilige boeken en geloof, over kansen die men krijgt en beloning die daar al of niet bij past, over de graad van risico die men meent te mogen lopen.
In “Skin in the game” is het centrale thema dat je de gevolgen moet dragen van je ideeën, de raad die je geeft, de dingen die je doet. Je bent dus ook verantwoordelijk voor iets dat je verkoopt, voor het werk dat je verricht. Het is nog fris in ons geheugen hoe havikachtige politiekers en roekeloze bankiers rustig een wereldwijde financiële crisis konden veroorzaken die dan door de gewone man met gewone belastingen betaald werd. Ze waren er gerust in: “Too big to fail”. Ze moesten dus blijkbaar nooit de gevolgen van hun daden onder ogen zien. Natuurlijk zouden ook zij “skin in the game” moeten hebben en aansprakelijk gesteld worden.
Problemen ontstaan door ingewikkelde oplossingen waarvoor iemand betaald is en die net daarom ingewikkelde oplossingen verzint. Enkel al het centrale idee dat het de regel zou moeten zijn dat je je ook engageert en bereid bent te leven met de gevolgen van je ideeën en daden, heeft ongemeen verregaande implicaties, zoals hij zeer handig weet uit te buiten in dit boek.
Zo wordt onze maatschappij wordt gerund wordt door “Intellectuals, yet idiots” die daarenboven vrij spel hebben want er volgen geen repercussies voor hun verkeerde daden en denken, ook als die aan anderen en de maatschappij schade berokkenen.
Eigenlijk zou de regel er dus één moeten zijn van skin in the game, een regel waar er wel wat op het spel zou staan. Dat is niet enkel rechtvaardig, maar mensen die nu al zo moeten leven, presteren ook beter.
Lui die als het ware gescheiden leven van de gevolgen van hun besluiten en daden, leren niet en dat tast onze systemen aan. Taleb geeft daarvan enkele duidelijke voorbeelden, zoals bijvoorbeeld de toestand in het Middden-Oosten waar het conflict tussen Joden en Palestijnen nu al zo’n 70 jaar aansleept.
Eigenlijk zou de regel er dus één moeten zijn van skin in the game, een regel waar er wel wat op het spel zou staan. Dat is niet enkel rechtvaardig, maar mensen die nu al zo moeten leven, presteren ook beter.
Lui die als het ware gescheiden leven van de gevolgen van hun besluiten en daden, leren niet en dat tast onze systemen aan. Taleb geeft daarvan enkele duidelijke voorbeelden, zoals bijvoorbeeld de toestand in het Middden-Oosten waar het conflict tussen Joden en Palestijnen nu al zo’n 70 jaar aansleept.
Het is volslagen onethisch om een publiek ambt te gebruiken voor zelfverrijking. “Skin in the game” gaat om commercie en efficiëntie, geloof en religie, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid, onzekerheid en de betrouwbaarheid van kennis, het draait erom of je iets te verliezen hebt. Het houdt in dat je niet let op wat mensen zeggen, maar op wat ze doen en hoe ver ze hun nek uitsteken. Als je over iets je opinie geeft en iemand volgt het, dan ben je moreel verplicht daar ook de gevolgen van te dragen.
Haviken in het Witte Huis zouden geen beslissingen mogen nemen over bommen in Irak zo lang ze zelf veilig in hun air-conditioned huis met hun 2,2 kinderen en alle luxe en veiligheid zitten, zonder enig “skin in the game.”
Je kan niet zomaar winst maken en het risico aan anderen overlaten. Zoals grote vennootschappen en bankiers het doen. Je moet betalen voor je eigen verlies.
Je kan niet zomaar winst maken en het risico aan anderen overlaten. Zoals grote vennootschappen en bankiers het doen. Je moet betalen voor je eigen verlies.
Het boek is een spervuur van nieuwe inzichten, van “anders” kijken, weerleggen van het algemeen aanvaarde, aankondigen van wat komen gaat, verwijzen naar vorige boeken en zekere begrippen daarin, krachtige one-liners, autobiografische tussenvertelsels, provocaties, bezield argumenteren, slogans, nieuwsgierig-makertjes, tegendraadse pijlen, botte aanvallen op met name genoemde collega’s en bekende figuren, Jan Zonder Vrees die duidelijk in zichzelf gelooft, provocerend, die waardevolle stukken analytische geschiedenis schrijft om tot verrassende inzichten te komen, hij deelt links en rechts meppen uit aan gelijk wie, lijkt soms op een éénmans beeldenstorm, komt aandraven met bewijzen vanuit de wiskunde met technische bijlage, achteraan in het boek.
Het aantrekkelijke van het boek zit hem in het vuur waarmee Nassim Nicholas Taleb schrijft en betoogt, waarmee hij moeilijke dingen om-taalt in een voor iedereen begrijpelijke taal om toch maar te kunnen meedelen wat hij ontdekt heeft, vooral door te tonen dat het algemeen aanvaarde helemaal niet zo vanzelfsprekend is, hoe de onderkant van de dingen er uitziet, hoe “skin in the game” het ingrediënt, de drijfveer en de motor is van zoveel in het leven, de maatschappij, het ontstaan of falen van structuren.
Het boek is eerder rommelig, ongestructureerd en het lijkt alsof hij nog met een heleboel ideeën en inzichten zat die hij toch nog wou meedelen, toch nog eens dat hartstochtelijk pleidooi wou geven om toch maar kritisch te denken en aan het denken wil zetten.
Dat heeft hij inderdaad gedaan, het boek is robuust, smakelijk en zelfverzekerd geschreven, het is vermakelijk en grimmig-grappig soms en slag om slag verrassend.
Dat heeft hij inderdaad gedaan, het boek is robuust, smakelijk en zelfverzekerd geschreven, het is vermakelijk en grimmig-grappig soms en slag om slag verrassend.
Ik wil toch graag nog een kleine bloemlezing geven om een beetje van de smaak en de kleur van het boek mee te geven.
- Intolerante minderheden beheersen de wereld.
- Je kunt een intellectueel zijn, maar nog steeds een idioot
- Ethiek kun je moeilijk los zien van kennis en competentie
- Raad voor hoe je bullshit kunt herkennen.
– Empathy is the reverse of envy.
– De feiten zijn waar, het nieuws is nep.
– Er zijn mensen die atheïsten zijn in hun daden en religieus in hun woorden.
– De eerste Christenen veroorzaakten hun eigen vervolging door hun intolerantie tegenover het heidendom, andere goden en anders geloven.
– Let niet op wat mensen zeggen maar op wat ze doen. Prijzen, eredoctoraten, ceremonieën verlagen kennis tot een schouwspel.
– Ethische regels zijn niet universeel.
– Je maakt deel uit van een groep die groter is dan jezelf, maar die kleiner is dan het mensdom.
– Minderheden en niet meerderheden regeren de wereld. Het zijn koppige minoriteiten die hun voorkeuren en ethiek opleggen aan anderen.
– Het is niet omdat je een intellectueel bent, dat je geen dwazerik bent. In de geschiedenis zijn welopgeleide Filistijnen verkeerd geweest over alles van Stalinisme tot Irak tot koolhydraatarme diëten…
– Een eenvoudige barbell (lange halter) kan spieren beter opbouwen dan dure, nieuwe machines.
– Echte godsdienst houdt engagement in, niet enkel geloof. Hoezeer je gelooft is maar enkel duidelijk naargelang hoeveel je er wil voor wagen. (= skin in the game).
– Ga geen raad vragen bij iemand die raad geeft als beroep (om de kost te verdienen), behalve als hij kan verantwoordelijk gesteld worden voor die raad.
– De minst flexibele domineert de meest flexibele omdat de minst flexibele maar bepaalde dingen wil eten terwijl de meest flexibele gelijk wat zal eten. Met als gevolg?
- Intolerante minderheden beheersen de wereld.
- Je kunt een intellectueel zijn, maar nog steeds een idioot
- Ethiek kun je moeilijk los zien van kennis en competentie
- Raad voor hoe je bullshit kunt herkennen.
– Empathy is the reverse of envy.
– De feiten zijn waar, het nieuws is nep.
– Er zijn mensen die atheïsten zijn in hun daden en religieus in hun woorden.
– De eerste Christenen veroorzaakten hun eigen vervolging door hun intolerantie tegenover het heidendom, andere goden en anders geloven.
– Let niet op wat mensen zeggen maar op wat ze doen. Prijzen, eredoctoraten, ceremonieën verlagen kennis tot een schouwspel.
– Ethische regels zijn niet universeel.
– Je maakt deel uit van een groep die groter is dan jezelf, maar die kleiner is dan het mensdom.
– Minderheden en niet meerderheden regeren de wereld. Het zijn koppige minoriteiten die hun voorkeuren en ethiek opleggen aan anderen.
– Het is niet omdat je een intellectueel bent, dat je geen dwazerik bent. In de geschiedenis zijn welopgeleide Filistijnen verkeerd geweest over alles van Stalinisme tot Irak tot koolhydraatarme diëten…
– Een eenvoudige barbell (lange halter) kan spieren beter opbouwen dan dure, nieuwe machines.
– Echte godsdienst houdt engagement in, niet enkel geloof. Hoezeer je gelooft is maar enkel duidelijk naargelang hoeveel je er wil voor wagen. (= skin in the game).
– Ga geen raad vragen bij iemand die raad geeft als beroep (om de kost te verdienen), behalve als hij kan verantwoordelijk gesteld worden voor die raad.
– De minst flexibele domineert de meest flexibele omdat de minst flexibele maar bepaalde dingen wil eten terwijl de meest flexibele gelijk wat zal eten. Met als gevolg?
Het is natuurlijk duidelijk dat niet alles wat Taleb beweert “juist” is. Daarvoor gaat hij te rechtlijnig en agressief door tot op het uiterste randje van zijn denken. Natuurlijk zijn er al veel zeer belangrijke dingen tot stand gekomen vanuit een man aan een bureautje, zonder dat die “skin in the game” had. Natuurlijk zal je dikwijls de raad opvolgen van mensen (dokters, leraars, een vriend) die niet meteen verantwoordelijk geacht worden voor de gevolgen van die raad. Raad geven is, trouwens wat Taleb zelf doet…
Maar het is niet omdat hij antagonistisch te werk gaat, alles en iedereen uitdaagt, dat hij niet met geen zeer originele en diepgaande ideeën voor de dag zou komen. Ook al ga je niet met hem akkoord, hij doet je wel nadenken.
Victor De Raeymaeker
Meer van Victor De Raeymaeker
Victor De Raeymaeker
