Naast het grote inkomensverschil blijven een aantal onaanvaardbare toestanden aanhouden: racisme, wapenplaag, ongelijkheid, het trauma van Vietnam en Irak,… En wat Soenens vooràl opvalt in de States is het stuitende gebrek aan efficiëntie op alle niveaus. Dit wordt ‘gecompenseerd’ door dag en nacht te werken. Bouwvakkers bijvoorbeeld wroeten verder in het weekend, maar worden niét extra betaald. Een afspraak op de bank kan uren aanslepen en dan krijg je een week later toch nog een telefoontje dat er wat informatie ontbreekt. Het aantal mensen in de gevangenissen ligt abominabel hoog: 716 mensen zitten in de cel op elke 100.000 inwoners (in België 90 op 100.000 mensen).

Het onderwijs gaat achteruit in de VS omdat veel families de zware leerkosten niet kunnen dragen. De globale studieschulden bedragen er meer dan 1 biljoen dollar. Een opleiding aan de universiteit kost al snel 40.000 dollar per academiejaar. Zonder lening, studiebeurs of schatrijke ouders wordt een hogere opleiding onmogelijk. Veel afgestudeerden betalen tien jaar na hun einddiploma nog steeds af bij de bank.
In zijn afscheidstoespraak zei de beste student van het jaar: “Omring je in je leven met andersdenkenden, andersgelovigen, anderskleurigen. Het is gemakkelijk en lui om je altijd op te houden met mensen van jouw slag.” Een boodschap van tolerantie die zelden wordt nageleefd in de VS. Soenens schrijft ook over de verbluffende diversiteit op de scholen. Op Brooklyn College (in de buurt waar hij woont) worden 61 verschillende talen gesproken. In Brooklyn spreekt 47 procent van de inwoners een andere taal dan Engels.

De thema’s die Björn Soenens behandelt zijn divers en boeiend: de oorzaken waarom al die armelui voor Trump hebben gestemd; de schrijnende toestanden in de gezondheidszorg met mensen die al jaren tandpijn hebben omdat ze de kosten niet kunnen betalen; kinderen die niet slagen in het onderwijs omdat hun ouders geen bril kunnen betalen,… Dank zij Obamacare zijn dan wel méér mensen dan ooit verzekerd, maar toch blijven 33 miljoen mensen verstoken van een ziekteverzekering. Trump heeft het op zich genomen om alle verwezenlijkingen van zijn voorganger ongedaan te maken: de reactie van een blanke racist tegenover een zwarte intellectueel.

Intussen duurt de ellende voort in ‘coal country’, West-Virginia, waar ooit 800.000 mensen hun brood verdienden. Nu zijn er nog amper 65.000 actief. Velen leven van een welfare check, wonen in een krot en vinden geen werk meer. “Zonder baan heb je enkel nog de voedselbonnen” zegt Camille, een jonge veertiger die overal pijn heeft en verslaafd is aan pijnstillers. De mensen voelen zich vergeten, verwaarloosd, beschimpt, belachelijk gemaakt en bedrogen door regeringen die verandering beloofden. 80 tot 90 procent stemde op de populist Trump, van wie ze alle heil verwachtten… want hij zou Amerika weer groot maken.
In de vergeten gewesten hoort Björn verhalen over tienerzwangerschappen, armoede, drugs, huiselijk geweld… maar ze kozen voor een president die hen verraadt. En wat hoort hij? “We houden van Trump. Hij worstelt alleen nog een beetje met mensen die hem tegenwerken.”