24 juni 2021
De goede voorouder. Langetermijndenken voor een kortetermijnwereld
Roman Krznaric is cultuurhistoricus en medeoprichter en docent aan de School of Life in Londen.
Hij levert een heerlijk en inspirerend boek. De essentie is een pleidooi om in de toekomst te gaan denken, terwijl wij iedere dag meer en meer geconfronteerd worden met kortetermijndenken. Denk aan het kwijnend geschiedenisonderwijs, krantenkoppen die leven van het meest spectaculaire dagnieuws, online facebooknieuws, breaking mailtjes van de kranten naar hun mailbestand.
Het geloof in het primaat van het nu overheerst. Maar kunnen we projecteren naar de toekomst zonder in ongerijmde nostradamusachtige voorspellingen verstrikt te raken? Hoe ver staat de wetenschap op dit terrein?
Het geloof in het primaat van het nu overheerst. Maar kunnen we projecteren naar de toekomst zonder in ongerijmde nostradamusachtige voorspellingen verstrikt te raken? Hoe ver staat de wetenschap op dit terrein?
_De toekomst
Zal corona onze toekomst veranderen? Zullen we anders moeten gaan leven? Jonas Salk, de ontdekker van een vaccin tegen polio, stelde de vraag of we goede voorouders zijn. Maar is denken over en in de toekomst zo eenvoudig?
De schrijvers geeft zes oorzaken waarom we steeds geneigd zijn op zeer korte termijn te denken: de tirannie van de klok, digitale afleidingen, politiek slechts kijken tot de volgende verkiezingen, speculatief kapitalisme, genetwerkte onzekerheid en de jacht op economische groei. Maar wat kan ons denken doen omslaan in een langetermijndenken? Krznaric haalt als voorbeeld de aanleg van riolen aan in London. Parlementairen beslisten een groot riolenstelsel aan te leggen toen de stank van de uitwerpselen doordrong in hun gebouw. Zij bouwden voor de toekomst een groot riolenstelsel. Een moment van crisis kan ons verplichten om aan de toekomstige generaties te denken.
De schrijvers geeft zes oorzaken waarom we steeds geneigd zijn op zeer korte termijn te denken: de tirannie van de klok, digitale afleidingen, politiek slechts kijken tot de volgende verkiezingen, speculatief kapitalisme, genetwerkte onzekerheid en de jacht op economische groei. Maar wat kan ons denken doen omslaan in een langetermijndenken? Krznaric haalt als voorbeeld de aanleg van riolen aan in London. Parlementairen beslisten een groot riolenstelsel aan te leggen toen de stank van de uitwerpselen doordrong in hun gebouw. Zij bouwden voor de toekomst een groot riolenstelsel. Een moment van crisis kan ons verplichten om aan de toekomstige generaties te denken.
_Beeldende indeling
De opdeling van het boek wordt begeleid met veel grafieken en symbolen. Dit zorgt voor helderheid doorheen de vele begrippen en nieuwe termen die door de schrijver gebruikt worden. Soms zijn het oude ideeën verpakt in nieuwe termen. Zoals de Donuteconomie, waarbij het erom gaat de economie te ontwikkelen binnen ecologisch en sociaal verantwoordde grenzen.
Daarnaast is het boek doorspekt met veel praktijkvoorbeelden van hoe het wel of niet moet. Handig: je ziet zo de grote richting en het leest veel vlotter dan ellenlange droge pagina’s. Soms leidt het introduceren van nieuwe termen tot begripsverwarring: zo heet de Gini-index van de VN plots de Intergenerationele Solidariteitsindex. Of zo wordt economische groei altijd gelijkgesteld met de groei van het grondstoffenverbruik.
Daarnaast is het boek doorspekt met veel praktijkvoorbeelden van hoe het wel of niet moet. Handig: je ziet zo de grote richting en het leest veel vlotter dan ellenlange droge pagina’s. Soms leidt het introduceren van nieuwe termen tot begripsverwarring: zo heet de Gini-index van de VN plots de Intergenerationele Solidariteitsindex. Of zo wordt economische groei altijd gelijkgesteld met de groei van het grondstoffenverbruik.
_Yes, we can
Net zoals Obama in de voorbije periode aantoonde dat een andere wereld mogelijk is, ligt de belangrijkste verdienste van het boek in de oproep dat anders denken kan leiden tot een betere en leefbaardere wereld. In deze tijd van moegestreden activisten een nieuw geluid, dat kan inspireren.
Kortom het boek is een aanrader voor iedereen die in zijn persoonlijk leven, maar ook in de samenleving en de wereld iets wil veranderen. En je mag je vooral niet ergeren aan sommige vooroordelen, voorbeelden en woorden die regelrecht uit de evangelische traditie komen.
Meer van Lieven Vanhoutte
Kortom het boek is een aanrader voor iedereen die in zijn persoonlijk leven, maar ook in de samenleving en de wereld iets wil veranderen. En je mag je vooral niet ergeren aan sommige vooroordelen, voorbeelden en woorden die regelrecht uit de evangelische traditie komen.
