Wat ons verplicht Deel II Essay over denken en existentie   /    /   Quote: ‘Het besef dat we voor onszelf een vraagstuk zijn en blijven spreekt niet uit de vele en vaak diepgewortelde overtuigingen waarmee we onze levens leiden.’ (p. 249) Het zou de samenvatting kunnen zijn van alles wat Karl Verstrynge ons wil voorleggen in de trilogie ‘Wat ons verplicht’ Zelfkennis. De existerende mens die zichzelf in vraag stelt, maar nergens eenduidige antwoorden vindt. De echo van dat andere aanmanende, maar net zo goed onhaalbare existentieel gebod ‘Wordt wie je bent!’ Nietzsche achterna? Mogelijk… 11 maart 2024

Noch engel, noch beest. Het cynische mensbeeld van Blaise Pascal als pleidooi voor mildheid.   /    /   Kunnen de ‘Pensées’ van Blaise Pascal ons helpen om ons leven op orde te zetten, duurzamer te gaan leven, de planeet te redden of, kortom, om aimabele mensen te worden? Hanna Vandenbussche, veldloopster en filosofe, meent van wel. In ‘Noch engel, noch beest’ bevraagt zij het bittere mensbeeld van Pascal en vindt er, ondanks de misère van onze condition humaine, genoeg argumenten voor een hoopvol pleidooi ten gunste van maakbaarheid en mildheid jegens onszelf. 16 februari 2024

Anaximander en de geboorte van het wetenschappelijk denken   /    /   De oorsprong van de dingen is het onbegrensde. Want daaruit ontstaat alles en daarin vergaat alles, zoals de orde der dingen voorschrijft. Want zij betalen elkaar boete en vergelding voor hun onrecht, volgens de tijdrekening. 15 januari 2024

De humanisten. Dromers, denkers en onderzoekers die de wereld veranderden.   /    /   Het verhaal van zeven eeuwen humanistisch denken, schrijven en spreken. Dat werd in hoofdzaak echter een Europees verhaal… Zonder een eregalerij of humanistische canon te willen zijn, reikt Sarah Bakewell toch heel wat materiaal daartoe aan. Ongetwijfeld was de Engelse titel van haar boek ‘Humanly Possible’ in dat opzicht accurater en geschikter. 8 november 2023

Het lied van de kunst   /    /   Cancel culture? Frontman Till Lindemann weet er intussen alles van. Zowel voor wat betreft zijn imago als voor de populariteit van Rammstein… Cancel culture: ophitsende aanklachten, protesten tot oproepen om meningen die als onaanvaardbaar of beledigend worden bevonden te boycotten. Vaak gevoed door een onstuitbare 'bandwagon' in de sociale media… 29 augustus 2023

Waarom we beter denken dan we denken   /    /   Merkwaardig: als je een Obama-fan een foto laat kiezen die het beste toont hoe hij eruitziet, gaat die voor een plaatje waarop Obama kunstmatig lichter is gemaakt. Republikeinen kiezen gemakkelijker voor een foto waarop Obama extra donker is. (p.108) Het stemt tot nadenken. En bezorgdheid… Want wat zegt het over de rationaliteit van menselijk kiesgedrag? Volgens sommige onderzoekers heel wat. Maarten van Doorn twijfelt. Toch even dat onderzoek op de rooster leggen. En meteen ook maar een hele rist andere. Tot en met de gezaghebbende bevindingen van Nobelprijswinnaar Kahneman? De mythische proeven van Asch? Het recente compilatiewerk van Pinker? Dat wordt een hele klus. Zeker als je dan ook nog wat turbulentie en controverse in het specialistenwereldje verwacht. En in humanistische middens... 10 juli 2023

Dagboek 1933 Het gevaar van extreemrechts   /    /   KNECHTING "Dagboek 1933". Ik blader naar een foto: ‘Jonge kinderen moeten op school de Hitlergroet brengen’. Volgens de "Richtlinien des Reichsinnenministers Wilhelm Frick" moeten de lessen voortaan beginnen en eindigen met de Hitlergroet… Ik blader terug. Andere foto: ‘De Duitse arbeider August Landmesser weigert de Hitlergroet te brengen op een nazi-manifestatie in Hamburg op 13 juni 1936’. Twee foto’s. Twee markante momenten in de omslag van democratie naar dictatuur. Van weerstand naar indoctrinatie. Van autonomie naar volgzaamheid. Knechting… Over August Landmesser weten we min of meer hoe het hem verging. Van de schoolkinderen weten we dat minder… 8 mei 2023

Marx Wagner Nietzsche. Het tijdperk van revoluties.   /    /   Reis door de dynamische wereld van drie toonaangevende denkers en hun controversiële invloed op onze tijd. 18 april 2023

Het slechte geweten van Vlaanderen   /    /   Het zou handig kunnen zijn… Als we een verband kunnen aantonen tussen de doorbraak van het Vlaams Blok en de Vlaamse letterkunde zouden we meer bijleren over de werking en de evolutie van racisme, Vlaams nationalisme, xenofobie. 17 maart 2023

Marcus Aurelius en de Stoa   /    /   Een aangelijnd hondje dat noodgedwongen de fietsende Alain de Botton moet bijbenen om niet gelyncht te worden… 25 februari 2023