30 april 2020
De Spaanse griep. Hoe de pandemie van 1918 de wereld veranderde
De auteur is wetenschapsjournaliste. Zij schrijft ondermeer voor de National Geographic, Nature, The Economist en Daily Telegraph. In 2017 publiceerde zij het besproken werk onder de oorspronkelijke titel `Pale Rider´.
De publicatie van dit boek is minstens visionair te noemen nu de hele wereld geconfronteerd wordt met een nieuwe pandemie, erg gelijkend op de Spaanse griep die de wereld teisterde in 1918-1919.
De auteur beperkt zich overigens niet tot de pandemie van 1918-1919. Zij gaat terug tot de oudheid waarbij zij aandoeningen beschrijft waarvan de symptomen erg gelijkend zijn op de symptomen van de ziekte die wij thans griep noemen. Ook worden de maatregelen beschreven die in 1918 genomen werden om de verspreiding van de ziekte in te dijken. Die zijn erg gelijkend op de maatregelen die thans van kracht zijn.
De auteur beperkt zich overigens niet tot de pandemie van 1918-1919. Zij gaat terug tot de oudheid waarbij zij aandoeningen beschrijft waarvan de symptomen erg gelijkend zijn op de symptomen van de ziekte die wij thans griep noemen. Ook worden de maatregelen beschreven die in 1918 genomen werden om de verspreiding van de ziekte in te dijken. Die zijn erg gelijkend op de maatregelen die thans van kracht zijn.
Spinney schrijft: “Scholen, schouwburgen en gebedshuizen werden gesloten, het gebruik van openbaar vervoer werd aan banden gelegd en massabijeenkomsten werden verboden. In havens en stations werden quarantainemaatregelen van kracht en patiënten werden naar ziekenhuizen overgebracht, waar ze op geïsoleerde afdelingen kwamen te liggen, gescheiden van niet-besmette patiënten. Informatiecampagnes werden opgezet om mensen te adviseren een zakdoek te gebruiken als ze moesten niezen en geregeld hun handen te wassen, om menigtes te mijden, maar de ramen open te houden.”
Deze maatregelen klinken ons thans bekend in de oren. Ook werd het dragen van mondkapjes aanbevolen.
Deze maatregelen klinken ons thans bekend in de oren. Ook werd het dragen van mondkapjes aanbevolen.
Waar de Spaanse griep precies zijn oorsprong vond, staat op heden nog niet vast. Verschillende theorieën dienaangaande komen in het boek aan bod. Zeker is dat de Spaanse griep niet uit Spanje kwam. Toch werd deze griep naar Spanje genoemd, wat te wijten is aan de oorlogsomstandigheden in Europa. In het neutrale Spanje bestond er geen censuur en was de pers vrij om te berichten over deze opduikende ziekte, wat in de andere landen niét gebeurde.
De auteur schetst verder het verloop van de pandemie over de jaren 1918 – 1919. De uitbraak van de aandoening verliep in drie golven, waarvan de eerste, begin 1918, de mildste was en de tweede golf in het najaar 1918 de meest dodelijke. Het huidige coronavirus zal waarschijnlijk ook niet tot één uitbraak beperkt blijven: meerdere opstoten zijn te verwachten.
De auteur schetst verder het verloop van de pandemie over de jaren 1918 – 1919. De uitbraak van de aandoening verliep in drie golven, waarvan de eerste, begin 1918, de mildste was en de tweede golf in het najaar 1918 de meest dodelijke. Het huidige coronavirus zal waarschijnlijk ook niet tot één uitbraak beperkt blijven: meerdere opstoten zijn te verwachten.
De aandoening deed destijds niet alleen Europa en de Verenigde Staten aan. Ook meer “exotische” plaatsen - Samoa, Alaska, Oost-Iran, India, China, Zuid-Afrika,… gebieden waar het virus ongenadig toesloeg – allemaal met een eigen respons, worden aangehaald. De mythe dat het virus het dodelijkst was in het door oorlog verzwakte Europa klopt dus ook niet. Vooral Azië werd getroffen.
Tenslotte wijst de auteur er op dat een nieuwe wereldwijde pandemie niet uitgesloten is en dat er virusstammen bestaan met pandemisch potentieel, overdraagbaar tussen mensen onderling. Zij voorziet een uitbraak binnen de 20 jaar (het besproken werk in de originele taal dateert van 2017). Profetische taal.
Het hoeft geen betoog dat dit werk hoogst actueel is. Ik kan de lectuur ervan ten zeerste aanraden.
De soms onhandige Nederlandse vertaling moet je wel voor lief nemen.
Meer van Ignace Claessens
Tenslotte wijst de auteur er op dat een nieuwe wereldwijde pandemie niet uitgesloten is en dat er virusstammen bestaan met pandemisch potentieel, overdraagbaar tussen mensen onderling. Zij voorziet een uitbraak binnen de 20 jaar (het besproken werk in de originele taal dateert van 2017). Profetische taal.
Het hoeft geen betoog dat dit werk hoogst actueel is. Ik kan de lectuur ervan ten zeerste aanraden.
De soms onhandige Nederlandse vertaling moet je wel voor lief nemen.
