10 december 2019
Je levensstijl als medicijn. Zo word en blijf je gezond
Vzw LifeMe wil op een wetenschappelijk verantwoorde manier levensstijl inzetten om chronische ziektes te voorkomen, aan te pakken en – indien mogelijk – te doen keren. Dit is precies wat Reginald Deschepper, medisch antropoloog, in dit boek heel uitgebreid duidelijk maakt.
Bij de aanvang toont hij met pijnlijk harde cijfers, duidelijke grafieken en statistieken meteen het gevaar aan van een ongezonde levensstijl. We worden steeds ouder, maar brengen die laatste jaren helemaal niet kwaliteitsvol door. Infectieziektes zijn we - in tegenstelling tot een eeuw geleden - min of meer de baas. Maar obesitas, diabetes en hart- en vaatziektes kosten de maatschappij een fortuin. Veel levensjaren gaan gewoon verloren aan de verkeerde levensstijl en aan slechte gewoontes. Sterker nog, stilaan zal de volgende generatie minder lang, gezond en gelukkig leven dan hun ouders.
En jawel, ook de psyche komt op het einde van de uitgave ruimschoots aan bod.
En jawel, ook de psyche komt op het einde van de uitgave ruimschoots aan bod.
Deschepper bespreekt verschillende diëten en vermeldt afzonderlijk het dieet van dr. Ornish. Dit is een bijzonder plantaardig dieet dat deel uitmaakt van een bredere levensstijlaanpak op basis van vier basisprincipes: voeding, beweging, de aanpak van stress en sociale ondersteuning. Helder samengevat en eigenlijk een beetje de rode draad doorheen dit bijzonder boeiend boek, is de boodschap: eet beter, beweeg meer, heb minder stress en heb meer lief. Vooral dat laatste is niet onbelangrijk, want het is overduidelijk dat aardig zijn voor anderen stress vermindert en zorgt voor de aanmaak van stoffen zoals serotonine en dopamine, waarvan bekend is dat ze ons een goed gevoel geven.
Terwijl hedonisme of het nastreven van het eigen momentaan geluk minder in dit plaatje passen, passen seculiere zingeving, spiritualiteit en religie juist meer in het plaatje van een levensstijl die je zowel lichamelijk als geestelijk ten goede komt. Toch wil de schrijver meer focussen op wat men ‘eudaimonisch welzijn’ noemt: een nobelere vorm van zingeving, waarbij je een doel hebt dat verder gaat dan alleen je eigen verlangens.
Het idee van LifeMe, en in het bijzonder van dit boek, is net dat je zélf je gezondheid wat meer in handen kunt nemen. Voortdurend wordt hiervoor verwezen naar studies, testen en percentages om aan te tonen dat juist een verandering van levenswijze uitstekend werkt bij het voorkomen, verzachten - jawel zelfs afzwakken van de meeste chronische of ronduit dodelijke ziektes die ons westerlingen te veel kwaliteitsvolle levensjaren kosten. Zijn er op de planeet uitzonderingen of zelfs zoals hij het noemt ‘blauwe zones’ waar de meeste welvaartsziektes niet of nauwelijks voorkomen? Ja, wat alweer veel te maken heeft met andere voedingsgewoontes en een globaal betere levenswijze. In Okinawa (Japan), zo’n blauwe zone, heeft men er een woord voor: ikigai (letterlijk: ‘redenen om te leven’).
Het idee van LifeMe, en in het bijzonder van dit boek, is net dat je zélf je gezondheid wat meer in handen kunt nemen. Voortdurend wordt hiervoor verwezen naar studies, testen en percentages om aan te tonen dat juist een verandering van levenswijze uitstekend werkt bij het voorkomen, verzachten - jawel zelfs afzwakken van de meeste chronische of ronduit dodelijke ziektes die ons westerlingen te veel kwaliteitsvolle levensjaren kosten. Zijn er op de planeet uitzonderingen of zelfs zoals hij het noemt ‘blauwe zones’ waar de meeste welvaartsziektes niet of nauwelijks voorkomen? Ja, wat alweer veel te maken heeft met andere voedingsgewoontes en een globaal betere levenswijze. In Okinawa (Japan), zo’n blauwe zone, heeft men er een woord voor: ikigai (letterlijk: ‘redenen om te leven’).
Betekent dit nu dat je met de LifeMe-aanpak kiest voor een soort aanvulling op de ‘echte’ geneeskunde of nog erger een soort alternatieve geneeskunde? Helemaal niet, want wat je leert in dit boek is gebaseerd op robuust onderzoek, systematische reviews en gerandomiseerde research met controlegroepen (RCT’s). Het kan dus perfect samengaan met de klassieke therapieën, medicatie en zelfs met levensreddende heelkunde.
Zijn sommige ziektes te ver gevorderd en ongeneeslijk, dan nog kan een andere, betere levensstijl de levenskwaliteit flink verbeteren. Sommige patiënten hebben hun artsen moeten overtuigen. Juist daarόm past dit boek ook in de boekenkast van iedere arts, therapeut, paramedicus en zorgverlener.
Ook de zogenaamde “guilty pleasures” - roken, alcohol, zoetigheden of zelfs overdreven zonnebaden - komen op een negatieve wijze steeds opnieuw aan bod doorheen het boek. De schrijver weet best dat gezonde alternatieven zoals betere alternatieve voedingsgewoontes, mediteren, lichaamsbeweging, op tijd gaan slapen,…. niet iedereen aanspreken. Het is niet zijn bedoeling om schuldgevoelens of moraliserende verwijten op te wekken. Integendeel: Deschepper wil in dit boek enkel maar de soms harde feiten meegeven. De uiteindelijke keuze is aan jou als lezer.
Ook de zogenaamde “guilty pleasures” - roken, alcohol, zoetigheden of zelfs overdreven zonnebaden - komen op een negatieve wijze steeds opnieuw aan bod doorheen het boek. De schrijver weet best dat gezonde alternatieven zoals betere alternatieve voedingsgewoontes, mediteren, lichaamsbeweging, op tijd gaan slapen,…. niet iedereen aanspreken. Het is niet zijn bedoeling om schuldgevoelens of moraliserende verwijten op te wekken. Integendeel: Deschepper wil in dit boek enkel maar de soms harde feiten meegeven. De uiteindelijke keuze is aan jou als lezer.
Had ik er zelf iets aan, aan dit heel leesbaar, semiwetenschappelijk werk? Toch wel, en ik ben gelukkig goed bezig. Ik doe mijn werk met heel veel plezier, geniet van het gezelschap van mijn levenspartner, collega’s, vrienden en zelfs toevallige passanten op mijn levenspad. Het vele vrijwilligerswerk en het altruïsme bezorgen me keer op keer een positieve ‘boost’, en ongezonde stress weet ik meestal te mijden. Een mediterraan dieet, een groene omgeving thuis, veel fietsen, soms meditatieve rustpauzes, een portie spiritualiteit en vooral mijn ei kwijt kunnen. Maar toch heb ik ook nog enkele “guilty pleasures” waar ik dringend iets moet aan doen: ik drink graag enkele glaasjes (te veel), stel me teveel bloot aan de zon en soms lijd ik aan onterechte angsten over dingen die er eigenlijk niet toe doen. Inderdaad, de keuze is helemaal aan mezelf.
Maar nog een woordje als eerlijke aanvulling. Ik heb me meteen bij het thema en deze publicatie betrokken gevoeld, want ik ken Reginald persoonlijk, namelijk als een minzaam en heel bescheiden man die zich heel onopvallend vrijwillig inzet voor de gevangenisbibliotheek. Soms zijn we samen bezig geweest met projecten.
Ik las dit boek met heel veel voldoening en heb vooral veel bijgeleerd. Lief van Reginald is dat hij precies ook de afdeling ongestoord bezoek waar ik zelf werk (en die een beetje als ‘mijn kindje’ beschouw), vermeldt. In ‘Intimiteit in de gevangenis’ beschrijft hij terecht dat deze mogelijkheid ook een gunstig effect heeft op het gedrag van de gedetineerden én op hun gezondheid. Uiteindelijk bevordert het de reïntegratie in de maatschappij. Dank je wel, Reginald.
Nogmaals, voortaan ga ik zeker mijn levensstijl nog meer bijsturen, want wie wil er niét gezond zijn en blijven? Jij toch ook?
Meer van Michel Ackaert
Nogmaals, voortaan ga ik zeker mijn levensstijl nog meer bijsturen, want wie wil er niét gezond zijn en blijven? Jij toch ook?
