9 november 2018
Schaduwoorlog. Israël en het geheime liquidatieprogramma van de Mossad.
Schaduwoorlog
Zowel democratische naties als autoritaire regimes onderhouden een geheime dienst die operaties mag uitvoeren die het daglicht niet mogen zien. Vaak ontpoppen die zich tot legale moordmachines waarbij de vijanden van de natie zonder pardon geliquideerd worden zonder enige vorm van proces of redelijk verweer. Martelpraktijken en langdurige eenzame opsluiting zijn hier schering en inslag of opposanten worden door bijvoorbeeld hun familie te intimideren en te bedreigen zό zwaar onder druk gezet dat ze noodgedwongen hun protest staken.
Naast de Amerikaanse CIA en de Russische GROe staat vooral de Israëlische inlichtingendienst Mossad bekend om haar meedogenloze interventies. Gerichte liquidaties als een instrument voor nationale veiligheid kenmerken de operaties van deze dienst. En niet alleen in het Midden-Oosten, maar wereldwijd. De Israëlische inlichtingenwereld bewaakt haar geheimen angstvallig, al kan ze niet verhinderen dat op regelmatige tijdstippen bepaalde bedenkelijke interventies via de internationale media in het daglicht worden geplaatst. Vroeg of laat gaan mensen praten of worden door concurrerende geheime diensten toegedekte operaties naar de pers gelekt.
Dit boek van Ronen Bergman, correspondent bij The New York Times Magazine, beschrijft de belangrijkste inlichtingenoperaties van de Mossad tijdens de afgelopen decennia, de liquidatieprogramma's die hier deel van uitmaakten en de belevenissen van de agenten die de operaties moesten uitvoeren.
Het boek geeft een uitgebreid historisch overzicht van de Israëlische geheime diensten, hun taken en operationele inzet. De publicatie is voorzien van originele zwart-wit- en kleurenfoto's, eindnoten, een literatuurlijst en register. Zelden werden zoveel details onthuld over de operationele inzet van de Mossad. Bergman kreeg tijdens de research voor zijn boek de uiterst zeldzame medewerking van Shimon Peres, Ehud Barak, Ariel Sharon en Benjamin Netanyahu en van hooggeplaatste figuren vanuit de partij van de strijdkrachten én vanuit de Israëlische inlichtingendiensten. Die verleenden in de eerste plaats hun medewerking om de werkwijze van de Mossad te verantwoorden, omdat Israël als klein land omgeven door een zee van merendeels vijandige staten, het niet alleen van een sterk leger moet hebben.
Een hoogwaardige inlichtingendienst is volgens hen onontbeerlijk, zeker als het gaat om de bestrijding van terroristen, infiltranten en zelfmoordenaars met een bomgordel om. Het boek maakt echter ook duidelijk dat de Mossad behoorlijk wat tegenslagen heeft gekend. En zo doorprikt Bergman de mythe van onfeilbaarheid. De Mossad heeft niet alleen regelmatig gefaald, maar een aantal acties zijn ook heel klungelig en amateuristisch uitgevoerd - al heeft de dienst zeer zeker bijgedragen tot het overleven van de staat Israël en telt het land wel méér geheime diensten waarbij vooral ook de eliteafdelingen van leger en politie geheime operaties hebben uitgevoerd.
De auteur verhaalt verder in dit boek van 800 pagina’s welke methoden de Mossad gebruikt om tegenstanders uit de weg te ruimen. Er is een enorme variëteit aan middelen. Gif, een bom, een scherpschutter, iemand op een motor, een bombrief. De keuze van het middel hangt af van de locatie van het doelwit en de bereikbaarheid van deze persoon. Een reeks moorden die de journalist kon optekenen tijdens gesprekken die hij mocht voeren met agenten die deze opdrachten hebben uitgevoerd en met andere anonieme getuigen, worden tot in detail beschreven Deze mensen verleenden hun medewerking in de eerste plaatst omdat ze trots zijn dat ze hebben kunnen meewerken aan de veiligheid van het land, terwijl enkele anderen die Berman kon interviewen dit eerder deden vanuit een zekere wroeging.
Feit is dat dit boek aantoont dat zelfs goed georganiseerde geheime diensten niet al hun interventies in de doofpot kunnen houden omdat er téveel mensen bij hun operaties betrokken zijn. En eens je een geheim deelt met een tweede persoon is het ook geen geheim meer.
´Een fascinerend boek is dit toch, dat de schaduwzijde blootlegt van hoe een natie zich beschermt tegen haar vermeende vijanden en daarbij alle humane wettelijke afspraken negeert.´
Meer van Leo De Ley
