3 oktober 2019
Het boek waarom. De nieuwe wetenschap van oorzaak en gevolg
Judea Pearl is computerwetenschapper en filosoof, bekend door zijn grensverleggende werk binnen de kunstmatige intelligentie (KI). Hij is auteur van de Bayesiaanse Netwerken in de KI en winnaar van de Turing Award, de belangrijkste prijs in de informatica.
Dana Mackenzie is wiskundige en schrijft onder andere voor Science, Discover en New Scientist.
Bas Haring verdedigt in de inleiding de relevantie van de uitgave.
Hij noemt het boek een populair-wetenschappelijk werk bedoeld om een groter publiek te bereiken.
Haring gaat nader in op het begrip “causaliteit” dat een controversiële status geniet in de wetenschap. Data op zich volstaan hier immers niet: zelfs met voldoende data kan men volgens Pearl geen oorzakelijke verbanden vinden. Haring is tevens gecharmeerd door het gebruik van illustratieve schemaatjes in het boek.
Als derde argument ten gunste van dit boek noemt Haring het feit dat Pearl zich niet - zoals vele jonge wetenschappers- op details, maar wel op een groot en wezenlijk thema gestort heeft: de vraag “Waarom?”, waarop eigenlijk de gehele evolutie van de mensheid gebaseerd is.
Hij noemt het boek een populair-wetenschappelijk werk bedoeld om een groter publiek te bereiken.
Haring gaat nader in op het begrip “causaliteit” dat een controversiële status geniet in de wetenschap. Data op zich volstaan hier immers niet: zelfs met voldoende data kan men volgens Pearl geen oorzakelijke verbanden vinden. Haring is tevens gecharmeerd door het gebruik van illustratieve schemaatjes in het boek.
Als derde argument ten gunste van dit boek noemt Haring het feit dat Pearl zich niet - zoals vele jonge wetenschappers- op details, maar wel op een groot en wezenlijk thema gestort heeft: de vraag “Waarom?”, waarop eigenlijk de gehele evolutie van de mensheid gebaseerd is.
Pearl deed ooit de uitspraak dat “causaliteit” een ingrijpende transformatie ondergaan heeft. Van een door raadselen omgeven concept is het veranderd in een wiskundig onderwerp met welbepaalde componenten en een goed gefundeerde logica. Pearl noemt deze nieuwe wetenschap Causale Inferentie. Kort gezegd: causaliteit is gemathematiseerd.
Er bestaat namelijk een diepe kloof tussen de manier waarop we causale vragen kunnen formuleren en de traditionele wijze om wetenschappelijke theorieën te bespreken. Pearl voorziet zelfs een toekomst waarin het potentieel van causatie alles zal overtreffen wat we ons kunnen voorstellen.
Willy Raats
Pearl stelt een waardeladder van causatie voor met drie treden, in opklimmende volgorde. De eerste omvat associatie, de tweede ladder is die van interventie en de derde behelst denkbeeldige toekomst (wat Pearl “contrafeitelijkheden” noemt). Dit vormt de kern van het boek.
De auteur wijdt verder een compleet hoofdstuk aan paradoxen - echte of valse -, wat boeiende lectuur oplevert.
In de tekst worden ook andere auteurs vermeld, onder meer Yuval Harari, Alan Turing, Daniel Kahneman, Sewall Wright, Thomas Bayes, Thucydides (Griekse denker, 5de eeuw VOT) en Isaac Asimov.
Zoals het een wetenschappelijk werk betaamt, worden alle aangesneden thema’s methodisch en systematisch behandeld, in detail onderzocht en wordt er ook grondig gemotiveerd.
In de tekst worden ook andere auteurs vermeld, onder meer Yuval Harari, Alan Turing, Daniel Kahneman, Sewall Wright, Thomas Bayes, Thucydides (Griekse denker, 5de eeuw VOT) en Isaac Asimov.
Zoals het een wetenschappelijk werk betaamt, worden alle aangesneden thema’s methodisch en systematisch behandeld, in detail onderzocht en wordt er ook grondig gemotiveerd.
Dit boek lezen vergt wel de nodige aandacht. Voor niet-wiskundigen blijkt het werk soms moeilijk, hoewel het is geschreven in een heldere taal die de tekst goed leesbaar maakt.
Behalve informatie over causaliteit bevat de uitgave ook interessante of nuttige algemene informatie over velerlei aspecten van natuurlijke fenomenen, meer specifiek ook met betrekking tot het mensenleven. Er blijft overigens nog voldoende ruimte over voor eigen beschouwingen.
Dit hoogstaande wetenschappelijke werk is kortom onderhoudend en aan te bevelen aan alle kritische humanistische lezers.
Meer van Willy Raats
Behalve informatie over causaliteit bevat de uitgave ook interessante of nuttige algemene informatie over velerlei aspecten van natuurlijke fenomenen, meer specifiek ook met betrekking tot het mensenleven. Er blijft overigens nog voldoende ruimte over voor eigen beschouwingen.
Dit hoogstaande wetenschappelijke werk is kortom onderhoudend en aan te bevelen aan alle kritische humanistische lezers.
