Hij moet een buitengewoon intelligente leerling geweest zijn want hij kent “alles”, hij goochelt met namen (Plato, Bach, Mozart, Rawls, Jung, Adler, Russell, Freud, Nietzsche, Leibniz, Spinoza, Burke,...) en feiten. Hij kent de wereldgeschiedenis (cfr. de "historische schets” die hij naar het einde van zijn boek neerpent, is prachtig overzichtelijk en “anders”) met daarin voor hem, als moslim, wat er aan de hedendaagse geschiedenis voorafging en hem als een lichtbaken voor ogen zweeft: de eeuwen dat de islam de halve wereld beheerste en dat het Arabische Rijk het centrum was van cultuur en beschaving, van wetenschap en van kennis, handel, reizen, geneeskunde, literatuur, bouwkunde en filosofie (met namen zoals Avicenna, Averroës, Ibn Khaldun, Ibn Battuta, Firdousi, Al-Ghazali-Alkhawarizmi, Yunus Emre, Al Bouziri), de (bijvoorbeeld) islamitische falsafa van Hayy Ibn Yaqzan, het trieste verval van het "beschavingsbesef" van het transitorisch islamitisch beschavingsparadigma. Vandaar dat El Hammouchi zich heftig verzet tegen de historische overname van de islam door de op petro dollars gebaseerde machtsgreep van de Saoedi’s, met de salafistische islam van de primitieve Arabische bedoeïnenstammen en de radicale breuk met die prachtige islamitische traditie die eraan voorafging.

De schrijver (h)erkent de "onderontwikkeling" van de moslimgemeenschap. Toch is het beeld van de moslimgemeenschap als een verzameling primitieve religieuze zeloten onjuist: dit moet dus opnieuw veranderen (en daar draagt hij trouwens een stevige steen aan bij…).

El Hammouchi betreurt "de ondermaatse beperkte en weinig interessante scholing" die gegeven wordt in moskeeën. Er moeten eigen publicatiehuizen en drukkerijen gesticht worden en "opgeleide bevoegde rechtsgeleerden die zich met kennis van zaken" kunnen uitspreken. Hij droomt van een "Verlichte, Westerse moslimgemeenschap die de avant-garde zou vormen van een veel grotere beweging die de moslims opnieuw zou leiden naar het beschavingspeil van hun hoogtijdagen."

De spiegel die hij aan het Westen voorhoudt, is er een van een beschaving waarin het individualisme hoogtij viert en waarin gelijkheid niet wil zeggen “evenveel rechten hebben”, maar duidt op de ziekelijke gelijkheidsdwang die inhoudt dat iemand niet anders mag zijn en die “eist dat alle uitstekende grassprieten worden afgesnoeid“. Het is de tirannie van het proletariaat, de invloed van het kapitalistische efficiëntiefetisjisme waarbij in het menselijk leven “efficiëncy” verkozen wordt boven eenheid en zingeving, en dat zich spijtig genoeg als een ziekelijke pathologie verspreid heeft, tot zelfs in het onderwijssysteem.

De schrijver wijst met de vinger naar de "divide et impera” strategie bedreven door de Westerse wereld. Deze veroorzaakt (etnisch) nationalisme in de moslimwereld. Hij gaat grondig in op het atheïsme en biedt de lezer ook de verschillende bestaande godsbewijzen aan. El Hammouchi pleit ook nog voor rechtvaardigheid volgens de visie van Plato en voor "het hebben en het doen van wat eigen is aan zich.”

Othman El Hammouchi heeft een realistische, soms zelfs machiavellistische manier om geopolitiek te formuleren. Een voorbeeld: “Bestendige veranderingen moeten lopen via de cultuur, via het web van gewoontes en neigingen die het menselijk gedrag enige regelmaat verschaffen en niet door onpopulaire maatregelen verplicht door te voeren.“ Of: “Zelfs staten worden in deze Verlichte, neoliberale wereld behandeld als individuen. Handelingen van staten kunnen nochtans niet op dezelfde wijze behandeld worden als die van individuen. Je kan bijvoorbeeld niet verlangen van staten dat ze moreel handelen, want macht is altijd het onmiddelijke doel.”

De auteur gaat daarbij zeer systematisch te werk in die zin dat hij schetsmatig aankondigt wat hij gaat beargumenteren en wat zijn conclusie zal zijn. Zijn denken is echter (gelukkig!) nog zo vol van een overvloed aan frisse ontdekkingen en inzichten dat hij gemakkelijk verschillende richtingen uitschiet. Een “euvel” dat er uiteindelijk niet toe doet, want het verplicht de lezer na te denken, het verplicht hem/haar ertoe het (soms) gekende in een ander daglicht te zien.