19 april 2019
Verbinding verbroken. De ware oorzaken van depressie en de onverwachte oplossingen.
´Verbinding verbroken’ is een boek waarvan de kernelementen wellicht op een A4’tje samengevat zouden kunnen worden. Maar dat het een boek werd van 398 pagina’s is er net de sterkte van. De Britse auteur en journalist Johann Hari neemt je in deze uitgave mee op een wandeling langsheen de oorzaken van depressie.
Zijn persoonlijke ervaring met depressie vermengt hij daarbij op een boeiende manier met de resultaten van een grote verscheidenheid aan wetenschappelijke onderzoeken. Die belicht hij niet droog en kort: doorgaans maakt hij er verhalen van. Die leveren telkens opnieuw een inzicht op.
Neen, het zijn niet altijd nieuwe inzichten. Er is immers al veel gepubliceerd over depressie. Maar net door het feit dat de auteur veel context geeft en verbanden legt, creëert hij een duidelijke visie op het probleem.
Na enkele inleidende hoofdstukken beschrijft hij negen oorzaken van angst en depressie en daarna meerdere mogelijkheden om de verbinding te herstellen.
Je zou zijn analyse als volgt kunnen samenvatten: mensen met een depressie zijn de verbinding met zichzelf, met elkaar en met hun leefomgeving kwijt. Terwijl hij in beginsel zelf dacht dat depressie een zaak was van een chemisch defect in de hersenen dat met psychofarmaca op de lossen valt, komt Hari eigenlijk tot de conclusie dat de samenleving als geheel verbinding mist en dat die toestand depressiviteit voedt.
We volgen in het boek de evolutie van zijn denken. De schrijver blijft te allen tijde kritisch.
Je zou zijn analyse als volgt kunnen samenvatten: mensen met een depressie zijn de verbinding met zichzelf, met elkaar en met hun leefomgeving kwijt. Terwijl hij in beginsel zelf dacht dat depressie een zaak was van een chemisch defect in de hersenen dat met psychofarmaca op de lossen valt, komt Hari eigenlijk tot de conclusie dat de samenleving als geheel verbinding mist en dat die toestand depressiviteit voedt.
We volgen in het boek de evolutie van zijn denken. De schrijver blijft te allen tijde kritisch.
_Het bio-psycho-sociale model
De kern van het probleem moet worden aangepakt op basis van het “bio-psycho-sociale model”, omdat het alle aspecten bevat die gerelateerd zijn aan depressies.
Hoe verder je in het boek leest, hoe minder je je ook kan ontdoen van het gevoel dat er iets grondigs mis is met onze samenleving. Teveel mensen missen zin(geving) in hun job (de documentaire “Mijn bullshitbaan” gezien?), zijn eenzaam en louter op zichzelf aangewezen - wat doorlopend angst veroorzaakt en waakzaamheid vereist. Veel mensen hebben een tekort aan gedeelde, intrinsiek menselijke waarden, hebben jeugdtrauma’s niet verwerkt (omdat niemand erom vraagt of omdat niemand echt luistert). Het ontbreekt aan een gevoel van gelijkwaardigheid en respect van anderen. Of zij ontberen voeling met de natuur en derven een hoopgevend toekomstbeeld.
En natuurlijk kan er een verband zijn tussen depressie en de genen, maar dit verhoogt enkel de gevoeligheid van depressie: genen zijn op zich niet de oorzaak.
Hoe verder je in het boek leest, hoe minder je je ook kan ontdoen van het gevoel dat er iets grondigs mis is met onze samenleving. Teveel mensen missen zin(geving) in hun job (de documentaire “Mijn bullshitbaan” gezien?), zijn eenzaam en louter op zichzelf aangewezen - wat doorlopend angst veroorzaakt en waakzaamheid vereist. Veel mensen hebben een tekort aan gedeelde, intrinsiek menselijke waarden, hebben jeugdtrauma’s niet verwerkt (omdat niemand erom vraagt of omdat niemand echt luistert). Het ontbreekt aan een gevoel van gelijkwaardigheid en respect van anderen. Of zij ontberen voeling met de natuur en derven een hoopgevend toekomstbeeld.
En natuurlijk kan er een verband zijn tussen depressie en de genen, maar dit verhoogt enkel de gevoeligheid van depressie: genen zijn op zich niet de oorzaak.
Mensen zijn dus de regie over hun leven kwijt, ze ondergaan hun bestaan en hebben niet het gevoel dat ze daar veel aan kunnen veranderen. Op den duur wordt het gewicht van dergelijke toestand loodzwaar en kun je eraan onder doorgaan.
Al deze vaststellingen kan je omdraaien, en dan kom je tot de remedies. Zijn laatste hoofdstuk heet niet toevallig ‘Thuiskomen’.
Al deze vaststellingen kan je omdraaien, en dan kom je tot de remedies. Zijn laatste hoofdstuk heet niet toevallig ‘Thuiskomen’.
De oplossing is niet te koop, stelt Hari. We moeten de sociale en spirituele balans in onze levens terugvinden, de verbondenheid herstellen.
Edgard Eeckman
Meer van Edgard Eeckman
