Zorgplanning
We raden iedereen aan om in een voldoende vroeg stadium de juiste informatie in te winnen over de voorafgaande zorgplanning m.b.t. het levenseinde. Wie goed geïnformeerd is, kan dan op een weloverwogen manier beslissen welke stappen hij of zij van tevoren kan ondernemen en welke documenten er eventueel kunnen worden ingevuld. Onze medewerkers kunnen u daarover correct informeren en u begeleiden bij de te volgen procedure. Indien nodig of wenselijk kunnen wij u ook doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening (zoals LEIF, het LevensEinde InformatieForum, www.leif.be).
Vandaag bestaan er vijf wettelijke documenten betreffende het levenseinde:
- de voorafgaande negatieve wilsverklaring
- de voorafgaande wilsverklaring euthanasie
- de verklaring voor orgaandonatie
- de verklaring inzake de wijze van teraardebestelling
- het document betreffende het lichaam schenken aan de wetenschap.
Als u deze documenten invult, kunnen (moeten) artsen en zorgverleners in een later stadium rekening houden met uw wensen, ook in het geval u zelf niet langer wilsbekwaam bent en/of u zichzelf niet langer kunt uitdrukken.
Deze voorafgaande wilsverklaringen kunt u downloaden via deze link.
U kunt hierover ook het LEIFblad raadplegen, een praktische en duidelijke gids over het levenseinde en de wetgeving terzake.
Hulp bij het opstellen van de wilsverklaringen
Bij het Humanistisch Verbond kunt u terecht voor het correct opstellen van uw wilsverklaring(en): de voorafgaande negatieve wilsverklaring (waarin u aangeeft welke medische handelingen u in bepaalde omstandigheden niet meer wenst) en de voorafgaande wilsverklaring euthanasie.
Wanneer spreken we over euthanasie?
Euthanasie is "het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek". De ander, dat is een arts. Een behandeling stopzetten of niet starten is geen euthanasie. De arts is verplicht de weigering van de patiënt te respecteren. Als een arts de pijn van een patiënt probeert te verlichten met steeds zwaardere middelen (opdrijven van de pijn- en/of symptoombestrijding) die als neveneffecten hebben dat ze het leven verkorten, is er geen sprake van euthanasie. Hulp bij zelfdoding en levensbeëindiging zijn ook geen euthanasie.
Wie komt in aanmerking voor een euthanasieaanvraag?
- De aanvrager is meerderjarig (18 jaar) of een ontvoogde minderjarige die handelingsbekwaam en bewust is op het ogenblik van het verzoek;
- Op 13 februari 2014 keurde de plenaire vergadering van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers het wetsontwerp goed tot wijziging van de wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie teneinde euthanasie voor minderjarigen mogelijk te maken;
- Het verzoek is vrijwillig, overwogen en herhaald, en niet tot stand gekomen als gevolg van externe druk;
- De patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden, en dat het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening.
Wie in aanmerking komt, kan schriftelijk laten weten euthanasie te willen, dit is het verzoek tot euthanasie.
De voorafgaande wilsverklaring euthanasie
Mensen kunnen bij Humanistisch Verbond terecht met al hun vragen over wilsverklaringen. Wij helpen hen ook met het 'papierwerk' en registreren de wilsverklaring. Sinds 2 april 2020 blijft de wilsverklaring onbeperkt geldig als je ze vanaf die datum laat registreren. Voor de mensen die hun wilsverklaring voordien hebben ingevuld, sturen we een herinnering om hun wilsverklaring – onbeperkt te vernieuwen. Dit doen we gratis omdat we vinden dat het als humanistische organisatie tot onze taken behoort de mensen te informeren en te helpen. Het formulier wilsverklaring is enkel van toepassing wanneer de verzoeker zich in een onomkeerbare coma bevindt (de huidige wetgeving heeft nog geen mogelijkheden in geval van dementie of voor minderjarigen). Concreet betekent dit dat de aanvraag slaat op een situatie waarin de verzoeker niet meer bij bewustzijn kan komen door verdere medische behandeling (bv. na een ongeval). Het formulier vult men dus vooral in om onnodige hardnekkige medische behandeling tegen te gaan in een uitzichtloze situatie.
Het invulvormulier voor de wilsverklaring
Sinds de nieuwe wetgeving van kracht is kan men zijn wilsverklaring opmaken aan de hand van invulformulieren. Men moet de wilsverklaring dus niet meer met de hand schrijven. Men kan dit formulier op eenvoudig verzoek krijgen bij het gemeentebestuur, via de federale dienst volksgezondheid, bij Humanistisch Verbond (via mail of post) of bij de Leiflijn (op 078 15 11 55 of www.leif.be)
De registratie van de wilsverklaring
Deze wilsverklaring voor euthanasie kan men bij de bevolkingsdienst van het gemeentebestuur laten registreren. Dit is belangrijk om twee redenen:
- ten eerste kan de behandelende arts in het ziekenhuis via de website van de Dienst Volksgezondheid nakijken of u een geldige wilsverklaring heeft. Dit bespaart veel tijd en twijfels bij uzelf en uw naasten;
- ten tweede wordt met deze officiële registratie ook een duidelijke statistiek bijgehouden van hoeveel mensen een wilsverklaring hebben en hoe vaak hiervan gebruik gemaakt wordt. Zo kan men het beleid (hopelijk) beter afstellen op de realiteit van het levenseinde in Vlaanderen. Voor al je vragen over wilsverklaring / organisatie van een infoavond / brochures en invulformulieren kan je terecht op onze website of bij Laura Michiels: [email protected].
De LEIFkaart
Een handig hulpmiddel voor eventuele medische noodgevallen, is de LEIFkaart, een plastic kaart die duidelijk vermeldt over welke wilsverklaringen u beschikt. U kunt de kaart bewaren in uw portefeuille, zodat artsen en hulpverleners rekening kunnen houden met uw wettelijke wilsverklaringen.
De LEIFkaart kunt u aanvragen via deze link.
Info en contact
Voor alle informatie over de problematiek van het levenseinde en de voorafgaande zorgplanning, kunt u terecht bij educatief medewerker Laura Michiels, [email protected], of bij het nationaal secretariaat, Pottenbrug 4, 2000 Antwerpen, [email protected], T 03 233 70 32.