24 augustus 2022
Het klimaat is niet meer te redden
Die overtuiging – dat het klimaat niet meer te redden is – kreeg ik opnieuw door een uitspraak in een van onze kwaliteitskranten: 'Over de klimaatverandering – hoe snel die plaatsvindt, hoe ze het best wordt aangepakt – bestaat veel onzekerheid, ook wetenschappelijke'.
Aan het woord is de senior writer van De Tijd, het blad dat gelezen wordt door beleggers, investeerders en welstellenden. In het artikel is ook sprake van 'doemvoorspellingen', want 'voor de banken en beleggers zal de klimaatverandering zo'n vaart niet lopen'.
Als we die uitspraak letterlijk nemen, klopt ze natuurlijk. De beurskoersen en de winsten van de bedrijven blijven stijgen – veel sneller dan de CO2-concentratie en de temperatuur.
Pulitzerprijswinnaar Richard Powers (64) heeft alweer een nieuw boek uit, en zegt in De Standaard: 'Er is veel angst over de klimaatcrisis. Maar staat het voortbestaan van de mensheid op het spel? Dat is nog niet duidelijk.'[1]
Als we die uitspraak letterlijk nemen, klopt ze natuurlijk. De beurskoersen en de winsten van de bedrijven blijven stijgen – veel sneller dan de CO2-concentratie en de temperatuur.
Pulitzerprijswinnaar Richard Powers (64) heeft alweer een nieuw boek uit, en zegt in De Standaard: 'Er is veel angst over de klimaatcrisis. Maar staat het voortbestaan van de mensheid op het spel? Dat is nog niet duidelijk.'[1]
Na lezing van veel data en opinies allerhande – onder meer van ecomodernisten – kom ik tot een drieledig besluit:
- De massa's broeikasgassen worden uitgestoten door miljoenen mensen die dat doen als broodwinning, om te eten en zich 's winters te verwarmen, en soms ook om zich te amuseren. Dat zijn dus de industriëlen[2] en veeboeren, en de mijnwerkers en boorders naar schaliegas; maar ook alle brave mensen die vlees eten, en hun auto niet kunnen missen om dagelijks naar het werk te rijden, en om hun (klein)kinderen naar en van school te brengen. Het kappen van regenwouden en van bomen langs onze wegen en in de steden is een beroep zoals een ander. Boskap is wettelijk verankerd.[3] Tekort aan zoet water is al voor generaties een feit in vele continenten, en wordt dagelijks bij ons uitgelokt – onbedoeld – door de verharding, en het wegpompen van grondwater uit ontelbare bouwputten en tunnels, en de traditionele drooglegging van gronden. Dat oceanen opwarmen zodat de koraalriffen sterven, dat de toendra smelt zodat nog meer methaan vrijkomt, is niemands intentie – het is collateral damage. De bijdrage aan de opwarming door één individu of één gezin is minuscuul, bijna verwaarloosbaar; een individuele actie lijkt dan ook futiel. Maar een tweede zeer belangrijke reden is de volgende:
- De uitingen van de klimaatopwarming zijn nu volop aan de gang: hittegolven, reusachtige bosbranden, nieuwe drinkwatertekorten, verstoring van landbouw en binnenvaart, dodelijke en vernietigende overstromingen. Die zijn het gevolg van de CO2- en methaanuitstoten die reeds vroeger hebben plaatsgevonden, die dus voorbij zijn en niet kunnen worden teruggedraaid. Wel kan over methaan (als broeikasgas 80 maal actiever) gezegd worden dat het spontaan afgebroken wordt – tot CO2.[4] Ecomodernisten zullen wellicht aanvoeren dat CO2-opslag mogelijk is, maar de expert die er jaren over werkte, zegt: het is een valse oplossing, onder meer omdat het zeer veel middelen zou onttrekken aan de groene energiewinning (Charles Harvey, prof. Civil & Environmental Engineering, Massachusetts Institute of Technology[5], in de BBC-documentaire van Robin Barnwell, Sarah Obeidut en Guy Creasey);
- Iedereen kan vaststellen dat de media naar de politici wijzen als verantwoordelijken: zij moeten ingrijpen en het probleem oplossen (en ook alle andere problemen!). De hoofdboodschap in alle media is dat niet ik en u, lezer, het klimaatprobleem moeten oplossen noch al die andere mensen zonder kwade intenties, maar wel 'de politiek’. Ook de klimaatbetogers herhalen steeds die boodschap[6]. Maar telkens als politici iets willen ondernemen, botsen ze op ons eerste punt hierboven: de opwarming is collateral damage van normale en gerechtvaardigde handelingen zoals broodwinning, voeding, verwarming, transport. Die handelingen kunnen ze niet verbieden of stilleggen.
De wetenschapper-ingenieur die de gaswinning uit schaliegesteente bedacht en ontwikkelde, Anthony Ingraffea[7], en die nu weet hoeveel methaan daarbij ontsnapt in de atmosfeer, zegt op het einde van de BBC-documentaire: 'De klimaatverandering is voor mij: in de ogen kijken van mijn kleinkinderen, en mij afvragen welke hel ze gaan betalen'.
_Noten
[1] https://www.standaard.be/cnt/dmf20211126_97894143
[2] De impact van CEO's en raden van bestuur van bedrijven lijkt groter dan die van gewone mensen; maar zij voeren de bevelen uit van hun eigenaars-aandeelhouders en beleggers die opbrengst willen.
[3] Prof. Bart Muys (KUL) beschrijft hoe de boskap georganiseerd wordt door het Vlaamse Agentschap, en door een wet van 25 jaar geleden voor de creatie van 'open habitats' ten koste van bos. Voor dit laatste bestaan wetenschappelijke redenen en internationale verplichtingen, schrijft Muys. 'Dit leidt jammer genoeg tot een stevige CO2 uitstoot'. https://www.standaard.be/cnt/dmf20211017_97698126
[4] Met een halfwaarde tijd van 8,5 jaar: https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/livestock-research/show-wlr/fact-check-hoe-schadelijk-is-methaan-nu-helemaal.htm
[5] https://cee.mit.edu/people_individual/charles-f-harvey/ en https://www.bbc.co.uk/search?q=big+oil&page=1
[6] https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/11/19/onze-overheden-komen-hun-zorgplicht-voor-de-volgende-generaties-niet-na/
[7] https://www.colorado.edu/center/west/2021/05/20/return-frackingsense-dr-anthony-ingraffea en https://www.bbc.co.uk/search?q=big+oil&page=1
Meer van Frank Roels
[2] De impact van CEO's en raden van bestuur van bedrijven lijkt groter dan die van gewone mensen; maar zij voeren de bevelen uit van hun eigenaars-aandeelhouders en beleggers die opbrengst willen.
[3] Prof. Bart Muys (KUL) beschrijft hoe de boskap georganiseerd wordt door het Vlaamse Agentschap, en door een wet van 25 jaar geleden voor de creatie van 'open habitats' ten koste van bos. Voor dit laatste bestaan wetenschappelijke redenen en internationale verplichtingen, schrijft Muys. 'Dit leidt jammer genoeg tot een stevige CO2 uitstoot'. https://www.standaard.be/cnt/dmf20211017_97698126
[4] Met een halfwaarde tijd van 8,5 jaar: https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/livestock-research/show-wlr/fact-check-hoe-schadelijk-is-methaan-nu-helemaal.htm
[5] https://cee.mit.edu/people_individual/charles-f-harvey/ en https://www.bbc.co.uk/search?q=big+oil&page=1
[6] https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/11/19/onze-overheden-komen-hun-zorgplicht-voor-de-volgende-generaties-niet-na/
[7] https://www.colorado.edu/center/west/2021/05/20/return-frackingsense-dr-anthony-ingraffea en https://www.bbc.co.uk/search?q=big+oil&page=1