Zelf vrees ik dat een uitzuivering van de woordenschat kritische stemmen van gelijk welke signatuur beperkt, dat humor er moeilijk door wordt en dat enkel een pensée unique nog het hoge woord zal kunnen voeren. Maar ach, de nieuwe wind die door de debatten waait, heeft zijn prijs. En voor sommigen is die vandaag aan hoge inflatie onderhevig. De uitdrukking 'het vrije woord' refereert misschien ook aan vrij als loslopend, spelend en struikelend, als een kind, zelfs al horen daar geschaafde knieën en vermanende vingers bij.

Als kind vond ik het leuk om ogenschijnlijk willekeurige afgedrukte puntjes met elkaar te verbinden, waarna een verrassende tekening tevoorschijn kwam. Als volwassene kan men iets gelijkaardigs doen met nieuwsfeitjes. Dat brengt mij naadloos naar LaMDA. Wie die term googelt, komt uit bij ofwel de London Academy of Music and Dramatic Arts of bij het acroniem voor een nieuwe supercomputer die naar eigen zeggen zelfbewustzijn zou hebben. We hebben een voorkeur voor het eerste, maar het gaat hier om het tweede. De geboorte van een apparaat met zelfbewustzijn werd al in 1936 door Alan Turing vooropgesteld. In de naar hem genoemde test wordt het onmogelijk een (niet zichtbare) computer van een mens te onderscheiden op basis van wat hij vertelt in wat we vandaag een chat noemen. Of zo'n computer zich vrouwelijk, mannelijk of non-binair voelt, laten we hier gemakshalve buiten beschouwing, ook al ging de test van Turing precies over de herkenning van die kwaliteiten. Lamda haalde zijn niveau door – lapidair gezegd – snel een paar keer het hele internet te lezen en de relevante info te onthouden. Wat Google evenwel niet wil, is dat de kleine de vermoede bias van het net overneemt en daardoor – terecht of onterecht? -- beschuldigd zou kunnen worden van white supremacy, waarmee hij op hetzelfde beklaagdenbankje als Verstraete of het infernale duo dames van de UA zou thuishoren. Dat doet vragen rijzen over de haalbaarheid van ofwel de Turingtest, ofwel het ethische minimum. Een mens is een groepsdier dat zich in belangrijke mate identificeert met anderen en hun meningen. We gaan betekenisvolle relaties aan door met anderen onzin uit te kramen en occasioneel irrationele standpunten in te nemen. En dan wordt het opletten geblazen … Als Lamda zou spreken zonder bias, zonder foute woorden en domme uitlatingen, zou hij dan niet onderuitgaan op de Turingtest? Het is niet de bedoeling dat om het even wat goedgepraat wordt, maar een tekstenjacht waarbij alles de luizenkam passeert, lijkt me geen goed alternatief. 'Zeg niet' wordt dan algauw 'zeg niets'.

(*) Met dank aan Claude Sautet.