23 april 2021
Marokkanendrama
Mag ik iets zeggen? Neem het mij niet kwalijk – zucht – maar het is altijd wat met die Marokkanen. Dit klaaglied waarmee ik opgroeide keert terug in verschillende gedaanten, ook in vraagvorm: wat is dat toch met die Marokkanen? Vaak volgt dan een stilte als geluidloos tromgeroffel op een repliek die ik met mijn Marokkaanse wortels verwacht word te geven. Een repliek, nou sorry, eerder een apologie.
Zeg nu zelf, Marokkanen maken het te bont. Ze plegen aanslagen in metro's en luchthavens en bovendien is zowaar een hele misdaadtak naar hen genoemd, de mocromaffia, een samenvoeging van Marokko en maffia, in handen van een nieuwe generatie criminelen die internationaal actief is in de drugs, vooral de cocaïnehandel. De mocromaffia heeft zijn paradepaardjes, zeg maar grote vissen.
Denk aan Europa's meest gevreesde drugsbaron Ridouan Taghi waartegen vorige maand in Nederland een monsterproces van start is gegaan. De Pablo Escobar van de Lage Landen schuwde niets en niemand. Een lange lijst beschuldigingen, met al dan niet gelukte liquidaties, is zijn deel. Ridouan Taghi heeft zijn evenknie in Antwerpen. Namelijk 'dikke Nordin', een kopstuk van de drugsmaffia die granaataanslagen dirigeerde vanuit Dubai dat een geliefde schuilplek blijkt te zijn voor patsers.
Dat Marokkanen een nieuwe generatie onstuitbare topcriminelen zouden vormen, klonk al kort na het begin van het millennium bij politie en media. Post nine eleven raakte ook de term 'kutmarokkanen' in zwang om straatjongeren die voor overlast zorgden te benoemen. Denk maar aan de toenmalige Amsterdamse PvdA-lijsttrekker Rob Oudkerk die de problemen in de hoofdstad aan 'kutmarokkanen' weet. Bij ons in Vlaanderen werd de term geïntroduceerd door politiek commentator Yves Desmet om bij vormen van overlast een kat een kat te noemen.
Ondertussen groeiden een flink deel van die lastige boefjes tot gangsters van formaat. Ze spelen de hoofdrol in de internationale crime scene terwijl het imago van 'de' Marokkaan al om te beginnen niet fraai was. Ze werken niet, zo gaat het cliché. En áls ze werken, zitten ze aan onze centen. De Marokkaan, zo leert de ervaring helaas, kan amper van nut zijn. Wat een drama. Hij of zij wordt onverbiddelijk gedemoniseerd.
De demon kent evenwel zijn tegenvoeter. De troetelmarokkaan, in de politiek heet dat 'een uniek profiel'. Dat is waarom volgens de liberale top Sihame El Kaouakibi (lancerings)steun verdiende. 'Dit was een kandidate met een uniek profiel', aldus Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert. Wat die unieke karaktereigenschappen wel mogen zijn? 'Ze was welbespraakt en ondernemend.' Ergo: ze was anders, zo bijzonder. Was ze de roos op een mesthoop?
Ik kan ze niet tellen, het aantal welbespraakte en ondernemende allochtonen. Verre van uniek en zo alledaags. Noch boef, noch kut of troetelig. 'De gemeenschap is net zo divers en gefragmenteerd als die van witte Nederlanders en herbergt zowel idioten als genieën, warme alsook botte mensen die je even zo goed de maat nemen, niet lusten of je omarmen. Zet drie Turken bij elkaar en samen heb je vermoedelijk vier verschillende etnische achtergronden, twee verschillende religieuze overtuigingen en zes ruzies', schrijft antropoloog Sinan Çankaya in zijn boek Ontelbare identiteiten.
En zo is dat ook met Marokkanen. De blik op Marokkanen mag niet schipperen tussen een fetisjistische fascinatie en repulsief racisme. Het gebrek aan controle is zeker een pijnpunt in de Zaak El Kaouakibi, maar het zenuwcentrum ligt evengoed in de blik op de Marokkaan die zo 'verbijzonderd' wordt. Zo dreigt het Marokkanendrama een politiek drama te worden. Immers, het verkiezingsjaar 2024 staat voor de deur. Het is dan ook exact zestig jaar geleden dat België migratieakkoorden sloot met Marokko.
Na zes decennia moderne migratie zou een mens durven denken dat het erop zit. Hét, dat is anders-zijn. Het bijzondere dat zwalpt van Disney-diversiteit tot gangmakerij in internationale misdaad. Wat het is met Marokkanen? Welnu, niets. Niets ongewoons.
(tekst oorspronkelijk gepubliceerd in De Tijd, 22 april 2021)
Meer van Hind Fraihi