30 oktober 2020
Corona: besturen is vooruitzien
Op dit ogenblik wordt door vele stemmen de toestand van onze ziekenhuizen kritiek genoemd. Het gaat zo ver, dat verantwoordelijke artsen openlijk aankondigen dat ze binnenkort keuzes zullen moeten maken tussen zieken: wie wel een intensief bed krijgt en wie niet. Want de uitbreiding van het aantal tot 2000 geplande intensieve bedden, is niet bereikbaar bij gebrek aan personeel. Dat laatste zegt op de VRT dr. Dominique Benoit, hoofd Intensieve Zorg UZ Gent. Dus wordt kiezen onvermijdelijk. Let wel: weldra, want zo ver zijn we nog niet.
Nu is dit de tweede grote golf infecties, en alle ziekenhuizen hebben zich voorbereid met plannen om COVID-afdelingen te vergroten, inclusief personeel, dat wordt verschoven en bijkomend opgeleid (ten koste van afdelingen gewone niet-dringende zorg).
Dit is dus geen ramp die niemand kon voorzien, zoals een scheepsramp of een grote brand of verkeersongeval met tientallen slachtoffers. Maar blijkbaar heeft niemand (?) voorzien dat er een tekort aan verplegers zou ontstaan. Dat in dat korps al veel zieken en zelfs overlijdens zijn gevallen, deed onvoldoende belletjes rinkelen.
Dit is dus geen ramp die niemand kon voorzien, zoals een scheepsramp of een grote brand of verkeersongeval met tientallen slachtoffers. Maar blijkbaar heeft niemand (?) voorzien dat er een tekort aan verplegers zou ontstaan. Dat in dat korps al veel zieken en zelfs overlijdens zijn gevallen, deed onvoldoende belletjes rinkelen.
Op de RTBF hoorde ik een Waalse minister vertellen dat er dit jaar minder verplegers zijn afgestudeerd doordat bepaalde studies met één jaar zijn verlengd. Alle ongelukken komen samen …
Toch zijn er meerdere maatregelen mogelijk. Zoals bijvoorbeeld:
Toch zijn er meerdere maatregelen mogelijk. Zoals bijvoorbeeld:
- artsen en verplegers van het Belgisch leger worden ingeschakeld, op vraag van minister Frank Vandenbroucke;
- zijn er geen gepensioneerden die kunnen worden opgeroepen en ter plaatse een snelcursus krijgen, daarom niet voor intensieve zorg, maar in minder gespecialiseerde functies. Uiteraard kost dat loon: maar durft iemand dat vandaag als een bezwaar uitspreken?;
- 'intermediaire' instellingen voorzien voor herstellende zieken, om de ziekenhuizen te ontlasten, zoals vakantieparken. Op de RTBF hoorden de we dat dit wordt opgestart (in het Franstalige landsgedeelte);
- transfer van patiënten naar andere ziekenhuizen. Dat gebeurde ook al tijdens de eerste golf. Waarom wordt dat nu moeilijker? De burgemeester van Aalst was ertegen, maar hij werd teruggefloten door de ziekenhuisverantwoordelijken.
_Welke besmettingsbronnen?
Alle maatregelen vertrekken van veronderstellingen over de diverse bronnen en plaatsen van virusoverdracht. Bij tuberculosebestrijding (die nog steeds bestaat in beschaafde landen) wordt, samen met de behandeling van positieve personen, de besmettingsbron opgespoord. Dat is meestal iemand met een open TBC-letsel in de long. Die wordt dan geïsoleerd. Dit gebeurt dus niet met de COVID-pandemie. Velen zijn 'plots' positief of ziek, en we weten niet vanwaar: daarom moet nu iedereen alle contacten vermijden. Maar er is een manifeste plaats van herhaalde en menigvuldige contacten tussen meerdere personen: de bussen, trams en metro's tijdens de piekuren. De Antwerpse en Gentse schepenen van Onderwijs (Jinnih Beels en Elke Decruynaere) hebben dit begrepen. Beiden vroegen aan de scholen om de lessen te laten beginnen op gespreide uren, zodat de leerlingen en leerkrachten 'niet als sardines in een blik' tweemaal per dag, dus tienmaal per week, naar en van school moeten reizen. Moeten, zolang de scholen open blijven, en dat willen we met zijn allen.
De tweede maatregel tegen deze besmettingsbron is het verdubbelen van het aantal bussen en rijtuigen op de spitsuren. Daarom heeft De Lijn in een aantal stopplaatsen private bussen ingelegd, maar dit is ver van algemeen. Ik weet niet of de MIVB in Brussel en de TEC in Wallonië dat ook al doen, en uiteraard moet dit gefinancierd worden. De overheden, regionaal en federaal, hebben dat idee nog niet opgepikt (of te duur bevonden?) ondanks mails naar meerdere instanties. Dat consumenten in sommige cafés onveilig handelen, zal wel waar zijn. Maar al wie het openbaar vervoer gebruikt heeft op de spits, ervaart zelf die manifeste besmettingsbron: men kan niet anders dan in contact komen met meerdere onbekende personen. Reizen ministers en hoge ambtenaren niet met het openbaar vervoer?
Er zullen nog andere maatregelen denkbaar zijn die ziekenhuizen zouden kunnen beschermen tegen de tsunami. Mij lijkt het ethisch ongepast dat sommige artsen een andere oplossing propageren: een selectie van zieken, niet iedereen krijgt de optimale therapie. Allerlei 'richtlijnen' en anonieme comités dienen als uitvlucht, terwijl de behandelende arts die wettelijk verantwoordelijk is voor zijn/haar patiënt, en zich ook verantwoordelijk voelt, opzij geschoven wordt.
Meer van Frank Roels