Kwintessens
Geschreven door Johan Braeckman
  • 6578 keer bekeken
  • minuten leestijd
  • Reacties

16 oktober 2020 Lezen in tijden van corona. Eerste brief van Johan Braeckman aan Ronald Soetaert
Beste Ronald, het moeten inderdaad wel rare tijden zijn, als ik in vrijwel elke e-mail die ik de laatste tijd ontvang kan lezen dat het rare tijden zijn.
Voor velen is het ongetwijfeld hard. Maar voor anderen valt het voorlopig misschien allemaal best mee. Ik vermoed, en hoop, dat jij tot die laatste categorie behoort. Je bent immers een lezer. Daarmee bedoel ik dat een dag voor je mislukt is, als je niet meerdere uren per dag kan lezen, zeven dagen op zeven. Soms ga je wel eens wandelen, maar na een uur vraag je je reeds af wat je daar eigenlijk loopt te doen. De boeken waarin je aan het lezen bent – het zijn er altijd meerdere tegelijk – bevinden zich in je huis, waar ook je zetel en je leeslamp is. Was het Blaise Pascal die zei dat al onze problemen voortkomen uit het feit dat mensen niet in staat zijn om rustig op hun stoel te blijven zitten? Wie het ook was, ik denk dat je jezelf erin herkent. Je hebt vele duizenden boeken. Misschien heb je het merendeel ervan gelezen, maar er zijn er honderden waarvan dat niet zal lukken. Je vindt dat niet zo erg denk ik. Het geeft een goed gevoel dat ze zich in je buurt bevinden, misschien maar op enkele meters afstand, ook al weet je dat ze ongelezen blijven. Iemand vertelde me onlangs dat daar een naam voor is: het syndroom van Spitzweg. Zo genoemd naar het schilderij De boekenwurm, van de negentiende-eeuwse Duitse kunstenaar Carl Spitzweg. Jan Van Herreweghe, ongetwijfeld een van de meest bibliofiele mensen die er in Vlaanderen rondlopen, schreef er zelfs een boek over.
Ik vraag me af wat je zo allemaal gelezen hebt, pakweg de voorbije tien maanden. Ik voorspel dat er minstens tien boeken tussen zitten waarvan ik vind dat ik ze eigenlijk ook moet lezen. Toen ik enkele jaren geleden een lezing voorbereidde over het belang van luiheid, dacht ik dat ik de belangrijkste teksten erover kende.
Paul Lafargue natuurlijk, Clément Pansaers, Bertrand Russell, Tom Hodgkinson en meerdere anderen. Merkwaardig hoeveel denkwerk er reeds over is verricht. Ik had het erover met jou, bij je thuis. Het duurde geen tien minuten of je had een stapeltje boeken bij elkaar geplukt die ik nog niet kende en echt wel lezen moest. Je wist moeiteloos de juiste boeken te vinden, ook al had je ze zelf in jaren niet ter hand genomen. Bovendien had je gelijk: het sloeg nergens op om mijn lezing te geven zonder kennis van die boeken.
Jammer dat we door corona nu niet kunnen afspreken. Maar ook weer niet. Hoe lang is het niet geleden dat we tijd hadden om een hele dag te lezen? En we kunnen schrijven. Skypen en zoomen is ongetwijfeld niks voor jou. Ik kijk uit naar je leestips. Het kan niet anders of je deed enkele spectaculaire ontdekkingen. Je kent me genoeg om te weten wat ik echt niet missen wil. Boeken waarvan je weet dat ik het vreselijk zou vinden mocht ik ze niet leren kennen voor ik doodga. Omdat ik weet dat je het wilt weten, hier zijn mijn suggesties: Doing Good Better, een boek over wat tegenwoordig effectief altruïsme heet, van de filosoof William Macaskill. Het past wel in het boekenlijstje over luiheid. Veel weggeven en niet al te veel bezitten, zorgt voor minder stress en zorgen. Against the Grain, een boek van de politieke wetenschapper James C. Scott over het ontstaan van landbouw en veeteelt, van de eerste beschavingen en van de gevolgen daarvan. En dan nog eentje over wiskunde, van Mickaël Launay: De wetten van de wereld. Om je maar een idee te geven hoe graag je dit zou lezen: ik leerde van Launay dat iemand een gedicht schreef dat je als ezelsbruggetje kan gebruiken om het getal Pi te onthouden tot 740 cijfers na de komma. Dat gedicht is gebaseerd op The Raven, van Edgar Allan Poe. Zal ik je het boek zo snel mogelijk bezorgen?
Ik hoop spoedig van je te horen. Hou je gezond ondertussen.
Beste groeten

Johan
Kwintessens
Voormalig hoogleraar wijsbegeerte, auteur en lid van de humanistische denktank Kwintessens
_Johan Braeckman -
Meer van Johan Braeckman

_Recent nieuws

Bekijk alle nieuwe berichten

_Populair nieuws

Bekijk meer populair nieuws