16 juni 2020
COVID-19-pandemie
Ken uw geschiedenis. Vanaf het ontstaan van de evolutietheorie tot onze huidige mensenwereld is er steeds die onzichtbare vijand geweest die enkel kan overleven als hij een geschikte gastheer vindt. Bovendien is het een slimme vijand, want bij elke bedreiging van zijn voortbestaan is hij in staat zijn DNA of RNA te wijzigen. Zijn naam is virus en hij is slechts een miljardste van een meter groot. De impact van zijn voortplantingsdrang is immens en leidt vaak tot miljoenen dodelijke slachtoffers (meer dan tijdens oorlogen). Volledigheidshalve toch ook vermelden dat niet alle virussen en bacteriën dodelijk zijn. Integendeel, bepaalde soorten zijn onontbeerlijke voor onze gezondheid. Ook bacteriën kunnen door een virus gedood worden (bacteriofagen).
De geschiedenis van de geneeskunde staat bol van de strijd tegen ziektes zoals de Spaanse griep, het ebolavirus, de Mexicaanse griep, SARS (in 2003), hepatitis, mazelen en nu het dodelijke coronavirus.
President Macron heeft het kernachtig uitgedrukt: "Nous sommes en guerre." Onze gesofisticeerde maatschappij kan maar op één zinvolle manier de coronapandemie bestrijden door een volledige lockdown toe te passen. Een sociale isolatie die onvermijdelijk leidt tot economische donderwolken, beperkte contacten en bewegingsmogelijkheden (voor velen in een klein kotje), vragende kinderogen, verontruste bejaarden, niet begrijpende mensen met een handicap en de angst om ziek te worden. Dit zijn de dagelijkse ingrediënten. Hoe verwerkt men zoiets?
Ik ben 86 jaar en heb bijgevolg tijdens mijn kinderjaren de Tweede Wereldoorlog meegemaakt.
Een vergelijking maken tussen beide oorlogen is complex, maar aan de basis ligt de angst, angst voor een ander volk of angst voor een ziekte.
Dat de persoonlijkheid van elk individu hierbij van cruciaal belang is, staat buiten kijf. Wie nooit echt honger heeft gehad, kan dit gevoel moeilijk in de juiste context plaatsen. Wie nooit echte armoede heeft beleefd, kan deze omstandigheid amper inschatten.
Uiteraard heb ik een resem herinneringen aan de wereldoorlog. Mijn vader was door de Duitsers verplicht te werk gesteld (2 jaar) in Berlijn, maar de angst voor de V-bommen (Antwerpen werd geviseerd voor zijn haven) overheerste mijn gevoelens. We huurden een kwartier (keuken en slaapkamer) in het centrum van de stad en de betaling van de huur werd voor mijn moeder een nachtmerrie. Solidariteit kwam nauwelijks ter sprake, want wantrouwen stond in vele geesten gegrift. Buiten de collaborateurs waren er ook de verraders die joden en leden van de verzetsorganisatie 'De Witte Brigade' naar de concentratiekampen hebben versluisd. Bepaalde individuen (ook leerkrachten) hebben ettelijke jonge mannen (studenten) kunnen overhalen zich aan te sluiten bij de 'Wehrmacht' om het communisme in Rusland te gaan bestrijden. Een vriendelijke buur kon een van hen zijn.
Wat een contrast met de huidige situatie! Medeleven, witte vlaggen, handgeklap, voedselbanken, hulpverlening, helden in de kijker, het zijn initiatieven die ons niet onberoerd kunnen laten. Wat gisteren een vanzelfsprekendheid was, is nu een heftig verlangen. Ik denk hierbij aan de sociale contacten, de knuffel, de handdruk, de schouderklop, eenvoudige handelingen die zo noodzakelijk zijn voor ons geestelijk welzijn. We zijn nu eenmaal genetisch gerelateerd aan de primaten en de kuddegeest zit ook in ons gebakken.
Dit gemis treft ons allen. Wereldwijd wordt door deskundigen naarstig gezocht naar een vaccin dat soelaas moet brengen. Laten we onze geest brainwashen met de gedachte dat wat nu is morgen anders kan zijn. Carpe diem!
Meer van Wim Verhoeven