18 mei 2020
De corona-(r)evolutie
Geen (r)evolutie zonder verandering en verandering komt vaak na chaos. Maar zorgt dit coronatijdperk eigenlijk wel voor chaos? Voor de een wel, maar voor de ander net integendeel. De lockdown brengt zelfs opvallend vaak rust. Rust in het hoofd, in de natuur, in de lucht, op het werk. De voor velen ingewikkelde en nauwelijks leefbare spelregels van ons hypersociale leven zijn weggevallen en de nieuwe spelregels zijn duidelijk, afgelijnd en er valt niet over te redetwisten. En ze zijn voor één keer nagenoeg universeel. De hele wereld zit hier 'samen' in, ongeacht rang of stand, arm of rijk. Zelfs daklozen mogen niet meer op een bankje zitten omwille van corona en ook miljardairs kunnen niet vliegen als er geen vluchten zijn. En in het woord 'samen' wentelt de mens als ultiem sociaal dier zich blijkbaar bijzonder graag. Heremieten zijn de uitzondering. Want 'niemand wordt alleen zichzelf', zei Simone de Beauvoir al.
We beseffen meer dan ooit dat we anderen nodig hebben om onszelf te worden, om te groeien als onszelf, om te veranderen in de beste versie van onszelf, om aspecten in onszelf te ontwikkelen waar we misschien zelf blind voor zijn. Door corona húnkeren we naar sociaal contact, ook al vonden velen al dat gedoe amper twee maanden geleden misschien eerder een last. Maar nu zijn we met z'n allen waardig solidair, applaudisseren we klokslag acht uur dapper, maar toch voorzichtig op onze netjes geveegde dorpels voor de hulpverleners die we anders amper bekijken, laat staan bedanken, laten stellingbouwers hun hoogtewerkers gebruiken zodat wanhopig nageslacht toch een glimp kan opvangen van opa Jos op verdiep drie van rustoord 'Zonnewende', gaan artiesten vol overgave gratis optreden op daken van ziekenhuizen, en worden er nu eens geen o, wat is mijn leven perfect!-foto’s gedeeld op sociale media, maar kiekjes in slobbertrui en lui in de zetel bezig met bingewatchen. Vanop onze nieuwe elektrische fiets (handig, zo'n ding! Had ik allang moeten gebruiken!) knikken we waarderend naar de vuilnisophaler die we anders bijna van de weg claxonneren, zelfs een knipoog kan er soms vanaf. We kloppen onszelf net niet op de borst omdat het voor ons ook niet gemakkelijk is, verre van, maar we beseffen dat er zijn voor wie het nóg moeilijker is. Die 'anderen' zijn die bevolkingsgroepen waarover we anders in bedekte termen fluisteren – of zonder gène openlijk in bepaalde milieus waar het betere pak weer mode is – dat ze 'maar beter zouden integreren, werk zoeken en wat minder van onze sociale zekerheid profiteren'. Vraag groep één niet of ze ook maar iemand echt kénnen uit groep twee. Dat niet, neen. We gaan nu ook weer niet overdrijven. Kortom, we zijn met z'n allen empathischer dan ooit. Opgerolde hemdsmouwen en een gebalde vuist (dat doet precies ergens aan denken?), met z'n allen tegen die klote onzichtbare vijand! We zullen hem, sámen, wel eens mores leren! 'Ons' krijgt hij niet klein! (Het coronavirus is blijkbaar altijd mannelijk, een klein, maar fijn en veelzeggend detail.)
We spreken nog altijd over 'ons', maar hoelang zal het duren voor het weer onmerkbaar verglijdt in 'wij' en 'zij'? Welke (r)evolutie zal er dus uit deze periode voortkomen? Misschien wel … geen?
Er zullen geen rellen uitbreken, af en toe is een klein protestje voorpaginanieuws en zijn een paar studenten dapper burgerlijk ongehoorzaam, maar voor de rest blijven we braaf 'in ons kot', bakken we taarten, telewerken we terwijl de échte oorlog zich afspeelt tussen ouders en Smartschool, doen we de grote kuis en naaien we mondmaskers alsof ons leven ervan af hangt (wat ook zo is). En in de Parijse banlieues worden nog steeds drugs verkocht, ligt het vuilnis nog steeds op straat en is de politie nog altijd in geen velden of wegen te bekennen, zelfs niet op een spiksplinternieuwe elektrische fiets.
Meer van Sabine De Vos