18 februari 2020
Flashmob: poëzie in Brugge (woensdag 29 januari – zaterdag 1 februari)
Heel regelmatig surf ik op het internet naar leuke filmpjes over een of andere flashmob in een grootstad, op een winderig plein, een treinstation of in een drukke winkelstraat. Bij een flashmob (Nederlands: "flitsmeute") gaat het om een (grote) groep mensen die plotseling op een openbare plek samenkomt, iets ongebruikelijks doet en daarna weer snel uiteenvalt.
Open je armen
Voor alles wat komt
Open voor alles
De stilte die woont
In het oog van de storm
Voor alles wat komt
Open voor alles
De stilte die woont
In het oog van de storm
Ik vond het hilarisch toen in de grote vertrekhal van de luchthaven van Beiroet plots enkele tientallen, ogenschijnlijk toevallige passagiers en personeel, een prachtige moderne dabke groepsdans brachten. De Carmina Burana met ballet in de Westbahnhof van Wenen of Ode an die Freude in Nürnberg, ik kan er echt van genieten. Het is soms wel eens provocatief en gedurfd zoals het Gloria in Exelsis Deo gebracht door christelijke Palestijnen op Kerstmis net voor de geboortekerk van Bethlehem. Er is heel veel moed voor nodig als jongeren - Palestijns of Joods, het maakt niks uit - met honderden tegelijk in Jeruzalem een flink staaltje Midden-Oosten dansvreugde brengen. Keitof!
Hoe minder je vasthoudt
Aan wat is verloren
Hoe groter de ruimte
Voor alles wat komt
Aan wat is verloren
Hoe groter de ruimte
Voor alles wat komt
Naar aanleiding van de week van de poëzie kreeg ik van Anne-Flor en Esther van het Huis v/d Mens in Brugge het idee van een “flashmob dichtkunst” in de straten van Brugge doorgespeeld. Gelukkig moest ik geen muziekinstrument bespelen, want buiten enkele minuten op mijn Australische didgeridoo blazen, is er echt niks waarmee ik een herkenbaar deuntje kan brengen. Halsbrekende choreografische toeren uithalen doet deze 60-plusser met zekerheid bij de kinesist belanden, dus daarvoor pas ik ook. Neen: we zouden met enkele vrijwilligers gedichten verzamelen en deze voorlezen op publieke plaatsen, aan toevallige voorbijgangers. Die vrijwilligers dat werden uiteindelijk Luc, Magda, Stien en ondergetekende.
Toestemming vragen aan de autoriteiten? Oei, niet echt aan gedacht! Ik contacteerde enkele ex-schoolkameraden/flikken en een gepensioneerde commissaris waarmee ik samen, heel lang geleden, de straten van Brugge onveilig maakte en de meiden ambeteerde. Geen geluidsversterking en geen ordeverstoring en dan is alles kits! Het weer, ook daar houd je in België steeds rekening mee, dus zocht en vond ik droge warme alternatieven of uitwijkmogelijkheden. Het concertgebouwcafé was meteen oké en zowel in de stadsbib als in een gekende boekhandel waren we meer dan welkom.
Toestemming vragen aan de autoriteiten? Oei, niet echt aan gedacht! Ik contacteerde enkele ex-schoolkameraden/flikken en een gepensioneerde commissaris waarmee ik samen, heel lang geleden, de straten van Brugge onveilig maakte en de meiden ambeteerde. Geen geluidsversterking en geen ordeverstoring en dan is alles kits! Het weer, ook daar houd je in België steeds rekening mee, dus zocht en vond ik droge warme alternatieven of uitwijkmogelijkheden. Het concertgebouwcafé was meteen oké en zowel in de stadsbib als in een gekende boekhandel waren we meer dan welkom.
Op een avond keek ie door het raam,
een open raam.
Het was een zomernacht.
De hemel hing vol sterren
vol sterren
een open raam.
Het was een zomernacht.
De hemel hing vol sterren
vol sterren
Op woensdag 29 januari hadden Magda en Stien reeds de spits afgebeten en hun ervaringen kwamen juist daarom heel goed van pas op zaterdag 1 februari. Niet op gerekend, maar de zaterdagmarkt stond verspreid rondom twee gigantische biertenten op ‘t Zand. Of die dorstige gasten die daar stonden aan te schuiven te vinden waren voor een stukje poëzie? Neen, we gingen dus meteen naar de binnenstad. Omdat het weer gelukkig geen spelbreker was, werden mensen lukraak op straat aangesproken. Moeder en dochter gezellig aan het genieten van een warme wafel op een stoeprand? Geen probleem, die namen er naast de stroop en de slagroom met graagte nog enkele verzen bij. Die ‘Ollanders’ op citytrip? Nou, die vonden dat heel leuk, fijn en een uitstekend initiatief. Een jong koppeltje op vrijersvoeten, ook die wilden wel eens van een ouwe grijze heer horen hoe de liefde echt in elkaar zit.
Hij keek naar de hemel en zag
daarboven brandt altijd licht
daarboven brandt altijd licht.
Hoe zag ie dat?
Dat zie ik door gaatjes, zei ie!
daarboven brandt altijd licht
daarboven brandt altijd licht.
Hoe zag ie dat?
Dat zie ik door gaatjes, zei ie!
Was iedereen bereid om te luisteren? Helemaal niet! En was er al eens een korzelige meneer een beetje grof afwimpelend, dan wou zijn madame wèl de echtelijke gehoorzaamheid doorbreken en naar ons luisteren. Klamp je een duidelijk verveelde man aan bij de ingang van een boetiek wachtend op vrouwlief en zijn creditcard, dan wil die best wel eens weten hoe Toon Hermans of Stef Bos in versvorm over de dingen des levens schreven.
Toen stilaan de winterkou samen met het Jehovahgetuige-gevoel toesloeg, gingen we vervolgens die boekhandel binnen.
Ik ben er een goede klant en had er een weekje eerder ons bezoek netjes aangekondigd. Geen nood, men verkoopt er uiteraard ook weleens poëzie, vandaar! Bijna iedereen in die winkel was bereid om te luisteren: Bleek ook dat enkele gedichten in de bundel van Luc steeds opnieuw in de smaak vielen. Tijdens het declareren ervan kocht ik snel eventjes een werkje waar ik al jaren op zat te wachten. Boden we onze lezingen enkel aan boekenwurmen en cultuurfanaten aan? Nee, want ook een bruine kroeg kwam aan de beurt. De waard, ook een jeugdvriend trouwens, stond er met zachte dwang persoonlijk op dat zijn klanten naar ons luisterden. Die alleenstaande, wat eenzaam ogende madame op die koude kruk buiten vroeg: “Wie zijn jullie en waarvoor staan jullie?” Luc gaf meteen tekst en uitleg over het Huis v/d Mens en wat je daar zoal kunt vinden.
Toen stilaan de winterkou samen met het Jehovahgetuige-gevoel toesloeg, gingen we vervolgens die boekhandel binnen.
Ik ben er een goede klant en had er een weekje eerder ons bezoek netjes aangekondigd. Geen nood, men verkoopt er uiteraard ook weleens poëzie, vandaar! Bijna iedereen in die winkel was bereid om te luisteren: Bleek ook dat enkele gedichten in de bundel van Luc steeds opnieuw in de smaak vielen. Tijdens het declareren ervan kocht ik snel eventjes een werkje waar ik al jaren op zat te wachten. Boden we onze lezingen enkel aan boekenwurmen en cultuurfanaten aan? Nee, want ook een bruine kroeg kwam aan de beurt. De waard, ook een jeugdvriend trouwens, stond er met zachte dwang persoonlijk op dat zijn klanten naar ons luisterden. Die alleenstaande, wat eenzaam ogende madame op die koude kruk buiten vroeg: “Wie zijn jullie en waarvoor staan jullie?” Luc gaf meteen tekst en uitleg over het Huis v/d Mens en wat je daar zoal kunt vinden.
As you set out for Ithaka
hope your road is a long one,
full of adventure, full of discovery.
Laistrygonians, Cyclops,
angry Poseidon – don’t be afraid of them.
hope your road is a long one,
full of adventure, full of discovery.
Laistrygonians, Cyclops,
angry Poseidon – don’t be afraid of them.
Er lopen in Brugge meestal heel wat toeristen rond. Aan hen krijg je, buiten de ‘Ollanders’ dan, meestal geen Nederlandstalige gedichten verkocht. Maar daarvoor had ik slim een alternatieve oplossing gevonden. In mijn achterzak stak ‘Ithaka’ van Konstantinos P. Kaváfis, iets dat ik best in het Engels breng. (mijn modern Grieks, daar begrijpt niemand een ‘jota’ van!) Die tekst - en ik geef toe, niemand kan ze beter reciteren dan Sean Connery - kwam van pas bij de vzw Wegwijzer, een reisorganisatie, juist omdat ze over reizen en reisbestemmingen gaat. Het reciteren in het concertgebouw café waar we net voor de middag terug samenkwamen, werd gesmaakt door dat jonge koppel uit Oxford.
Ithaka gave you the marvelous journey.
Without her you wouldn’t have set out.
She has nothing left to give you now.
And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.
Without her you wouldn’t have set out.
She has nothing left to give you now.
And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.
Op het middaguur en bij een croque waren we eventjes terug in het Huis v/d Mens en wisselden er ervaringen en tips uit. Ondertussen waren de biertenten en de kelen volgelopen, dus daar gingen we nu best met een flinke boog omheen. We namen terug de hoofdstraten, weg van al dat biergeweld. Het waren alweer vooral moeders of vaders met kind die zich aangesproken voelden voor enkele toepasselijke verzen.
Esther was ons intussen gevolgd en we maakten afspraak in de bib voor enkele foto’s en filmpjes. We trokken ook nog eventjes langs een winkelier die onlangs (en veel te vroeg) zijn echtgenote verloor. Hij deed er helemaal niet moeilijk over toen ik zijn klanten met een gedichtje nog even in de zaak hield. Een moeilijk moment voor sommigen?
Ook aangrijpend was volgens Magda en Stien dat jong koppeltje, op woensdag. Na het voorlezen van het gedicht vielen beiden elkaar enkele meters verder snikkend in de armen. Bezorgd vroeg Magda wat er scheelde: Was er misschien ongewild iets kwetsend gezegd? Helemáál niet. Ze waren heel dankbaar voor het gedichtje, want kort geleden waren ze hun kindje verloren! Heel menselijk, en juist daarvoor deden we het! Huis v/d mens: volgend jaar opnieuw?
Esther was ons intussen gevolgd en we maakten afspraak in de bib voor enkele foto’s en filmpjes. We trokken ook nog eventjes langs een winkelier die onlangs (en veel te vroeg) zijn echtgenote verloor. Hij deed er helemaal niet moeilijk over toen ik zijn klanten met een gedichtje nog even in de zaak hield. Een moeilijk moment voor sommigen?
Ook aangrijpend was volgens Magda en Stien dat jong koppeltje, op woensdag. Na het voorlezen van het gedicht vielen beiden elkaar enkele meters verder snikkend in de armen. Bezorgd vroeg Magda wat er scheelde: Was er misschien ongewild iets kwetsend gezegd? Helemáál niet. Ze waren heel dankbaar voor het gedichtje, want kort geleden waren ze hun kindje verloren! Heel menselijk, en juist daarvoor deden we het! Huis v/d mens: volgend jaar opnieuw?
(Vanwege Luc, Magda, Stien, Anne-Flor, Esther en ikzelf heel veel dank aan allen die met gedichten hebben bijgedragen, het personeel van het Huis v/d Mens, Rik van het concertgebouw, het personeel van boekenwinkel de Standaard, commissaris J.P., Stevie van Joey’s, Lut van vzw Wegwijzer; Carl van de Kaasbolle, de ‘Ollanders´ en woordkunstenaars zoals Toon Hermans, Stef Bos, Konstantinos P. Kaváfis en uiteraard ... aan allen die geduldig wilden luisteren.)
De flashmob was een organisatie van het Huis v/d Mens Brugge, Esther en Anne-Flor
Meer van Michel Ackaert
De flashmob was een organisatie van het Huis v/d Mens Brugge, Esther en Anne-Flor