28 november 2017
Doe nooit wat onkuisheid is
De tien geboden leerde mijn echtgenote destijds in de lagere gemeenteschool van een kleine Vlaamse stad. Ze begreep niet wat onkuisheid betekende. De pastoor zei ook dat werken op zondag een zonde was, behalve voor pastoors want die dienden God. Een vriendinnetje wier ouders een zaak hadden in de toeristensector, en dus werkten op zondag, barstte in tranen uit, want haar ouders zouden naar de hel gaan.
Ook in vrijzinnige middens was kuisheid een regel. Een bevriend echtpaar van mijn ouders wandelde tijdens hun verlovingstijd in het bos. Toen de jongeman zijn verloofde wilde omarmen en kussen, zei ze: ‘Mijnheer: als we getrouwd zijn’. Later kregen ze een bloedmooie dochter, die zwanger werd tijdens haar studententijd en trouwde met haar verleider.
Wat is onkuisheid? Vandaag is het een kwestie die dagelijks de bladen en televisiejournaals beheerst. Het oude joods-christelijke woord is vervangen door ‘grensoverschrijdend’, maar het blijft gissen en tasten. Hoever mogen we gaan?
Aanrakingen zijn steeds verdacht, wat mag wel, wat mag niet? In de film Victoria en Abdul, over de Britse koningin en een mooie Indiër (die ook nog moslim blijkt te zijn), kust hij haar voet – bovenop de schoen. Een knie is vandaag al over de grens – of toch niet, als de ander het goedvindt? Een ongevraagde arm over de schouder? Ik zag voorzitter Juncker van de Europese Commissie het doen bij de Britse premier Theresa May, om haar te verwelkomen. Was dat seksueel bedoeld? Maar het is wél machtsmisbruik, want het was de inleiding tot de zoveelste aartsmoeilijke onderhandeling over de brexit. Een handje vasthouden in de donkere cinemazaal heb ik zelf nog gedaan, mijn hart klopte in mijn keel want het was een risicovolle onderneming. Ze trok haar hand niet terug, halleluja. Maar wat indien ze nu naar de preventieadviseur zou stappen? Of mijn naam op #MeToo zou afficheren?
Vandaag zijn woorden, tweets, mails met seksuele inhoud al voldoende om iemand aan de schandpaal te nagelen, en dit zonder veroordeling wegens een strafbaar feit. Carrières worden gebroken, broodroof volgt onmiddellijk, de familie in woede en tranen. Zal men ooit nog de titel afnemen van een Nobelprijswinnaar of ontvanger van een eredoctoraat? Het liefdesleven van Albert Einstein kan moeilijk exemplarisch, eerder liederlijk genoemd worden.
Hoe kunnen we dit vermijden? Wie legt concrete regels vast voor wat wel en wat niet grensoverschrijdend is voor volwassenen, vroeger en in de toekomst? Moet het Vlaams parlement een commissie benoemen onder het dubbele voorzitterschap van Etienne Vermeersch en kardinaal De Kesel? Moeten er een rabbijn en imam bij? Moeten vrouwen in de meerderheid zijn in deze commissie, of zelfs, moet ze alleen uit vrouwen bestaan? Maar er bestaat (waarschijnlijk) ook homoseksueel grensoverschrijdend gedrag! Een tweede, of dezelfde commissie?
Een dergelijke commissie zou alvast de morele normering uit handen nemen van de journalisten en media-activisten, en de samenleving toelaten te focussen op andere problemen zoals het begrotingstekort, de groeiende armoede, de jeugdbendes, de uitval in het onderwijs, en onze deelname aan de oorlog in het Midden-Oosten (verder aan te vullen).
Geen twijfel dat vandaag de kuisheid terug prominent op de agenda staat. Het wordt een heel moeilijk spagaat, tussen een ongeziene blootheid en seks in reclame, mode en kunsten, tegenover wat in het echte leven meteen gesanctioneerd wordt. Was de mens toch maar een aseksueel wezen dat zich voortplant door deling! De vrouwen en mannen die hunkeren naar liefde en orgasmen zullen een nieuwe code moeten ontwikkelen om contacten te leggen. Vroeger leerde men zijn verloofde kennen in de kerk, of spraken de ouders af met wie en hoe de eerste ontmoeting geregeld werd. Misschien was dat zo slecht nog niet? Willen we dat terug?
Meer informatie
Meer van Frank Roels