Het Vrije Woord
Geschreven door Frank Roels
  • 5148 keer bekeken
  • minuten leestijd
  • Reacties

14 juni 2019 Zedenleer geeft je vleugels
'Zedenleer geeft je vleugels' is de titel van hoofdstukje 23 in het Memorandum van deMens.nu, gericht aan de kandidaten voor de verkiezingen van 26 mei jl.
De vrijzinnig-humanistische koepelorganisatie schrijft: '... blijven wij het vak niet-confessionele zedenleer warm aanbevelen. Dit vak doet al jaar en dag een fikse duit in het zakje om jongeren aan te moedigen een open en ondervragende blik op zichzelf, de wereld en de interactie tussen beide te hanteren. De manier waarop het vak wordt ingericht, is zelf een proeve van die ingesteldheid. Het reikt de hand naar de andere levensbeschouwelijke lessen die naast haar in het gemeenschapsonderwijs worden georganiseerd en vertrekt daarbij zelf vanuit geen enkel dogma. Voorwaar de basis voor een échte dialoog op school'.
En deMens.nu besluit: 'Behoud de twee uur voor het vak niet-confessionele zedenleer in het lager en secundair onderwijs. Zet in op een breed pedagogisch project met burgerschap voor iedereen'.
_Niet-confessionele zedenleer (ncz), het vak dat niemand kent
In Vlaanderen wordt het vak niet-confessionele zedenleer gevolgd door 12-13% van de leerlingen basis- en secundair onderwijs. Wat daar gebeurt moeten we ook niet in de grote media zoeken. Hoogstens dat er gepleit wordt om te schrappen in de twee uur levensbeschouwelijke vakken (waaronder dus ncz), of zelfs ze te verbannen buiten het lesrooster. Althans in het officieel onderwijs; want wie gaat het vak godsdienst schrappen in het katholieke net?
Dat schrappen werd reeds voorgesteld in het Vlaams Parlement, in januari en maart.
De uren levensbeschouwing wijzigen is volgens minister Hilde Crevits mogelijk zonder de Grondwet te wijzigen, nl. door aanpassing van de decreten Basisonderwijs en Secundair Onderwijs.
Wat zal de nieuwe Vlaamse minister van Onderwijs doen?
Indien er geschrapt wordt in de uren levensbeschouwing in het officieel onderwijs, zal dat ten goede komen aan het katholieke net. Er zijn immers heel wat ouders in Vlaanderen die wél godsdienst willen voor hun kroost (78%).
Maar ikzelf ben vooral onder de indruk van de nieuwe leerplannen van het vak ncz (2017). Opgesteld door inspecteurs en leerkrachten, en telkens aangepast aan de verschillende niveaus in het basisonderwijs, secundair onderwijs (ASO, TSO, BSO), buitengewoon onderwijs, en kunstonderwijs. Men is duidelijk vooruitgelopen op de discussies over burgerschap, vermits heel wat inhoud die we onder dat begrip kunnen rangschikken, al voorzien is in de leerplannen. Ook de interlevensbeschouwelijke dialoog zit in het programma. Even enkele slagwoorden citeren:
'NCZ = een groeiproces, waardenvorming gericht op attitudes. Thema's:
  1. identiteit
  2. vrijzinnig humanisme
  3. samenleven, democratie en burgerschap
  4. waaier van levensbeschouwingen: identiteit in dialoog
  5. economie
  6. wetenschap
  7. milieu
  8. kunst
  9. communicatie & media
Ncz, een rebels schoolvak.'

Liefst zou ik de lezer overtuigen om zelf online te gaan kijken naar de objectieve bron
Bij de Raad voor Inspectie en Kwaliteitszorg Zedenleer vindt u ook de namen van de inspecteurs en hun bevoegdheden; alsook de ombudsdienst.
De leerkrachten ncz hebben al van oudsher hun vereniging en eigen website, waar ze o.m. nieuwe lespakketten kunnen vinden.
Dan zijn er ook de tijdschriften voor leerlingen en leerkrachten: Fakkeltjes voor het basisonderwijs; Prik voor het secundair; Samenspel, voor de leerkrachten; Sprankels, dit zijn workshops in huizenvandeMens.  
En verder nog de jaarlijkse debatwedstrijden door leerlingen ncz en de creatieve wedstrijden 'Sapere aude', 'Durf te weten' (door Immanuel Kant voorgesteld als de essentie van de Verlichting, maar in feite afkomstig van de Romeinse dichter Horatius). 
Op 26 april was er in Antwerpen de pluralistische burgerschap-Olympiade, georganiseerd door de secundaire scholen van alle netten. Daar voerde o.m. Anuna De Wever het woord, die immers leerling niet-confessionele zedenleer is in het Koninklijk Atheneum Mortsel. Uiteraard sprak ze over Youth4climate.
_Waarom ik zoveel verwacht van het vak ncz
In ncz kan worden aangeleerd hoe te redeneren over moraal volgens de wetenschappelijke methode. Wetenschappelijk betekent: met precieze definities en gebaseerd op oorspronkelijke bronnen (dat zijn niet de media, bijvoorbeeld). Moraal, dat zijn de beslissingen over goed en kwaad. Zoals, bijvoorbeeld: mag ik gaan slapen met mijn lief? Of: hoe moeten we de klimaatcatastrofe vermijden? Alle feitenkennis moet mee in rekening gebracht worden. Een emotionele voorkeur alléén volstaat niet.
Ik ben niet de enige die veel verwacht van ncz, zeker in deze tijden van oneliners en fake news. DeMens.nu publiceert een lijst van oud-leerlingen ncz die samen met mij pleiten voor het onverminderd behoud van het lesvak. Leerkrachten ncz in functie zijn in de lijst niet opgenomen.
Ik ken ook veel mensen die onverschillig staan tegenover ncz, of er zelfs voorstander van zijn om het vak te vervangen door een nieuw lesvak. Bijna altijd hebben die mensen in hun jeugd godsdienst gevolgd. Blijkbaar behouden ze aan die lessen godsdienst geen goede herinnering, en willen ze daarom de lessen levensbeschouwingen afschaffen of verminderen. Maar over niet-confessionele zedenleer weten ze weinig of niets, of zijn ze beïnvloed door de claims in katholieke middens, zoals bijvoorbeeld van Mieke Van Hecke (voorgangster van Lieven Boeve als hoofd van de katholieke onderwijskoepel), die op een lezing zei dat zedenleer 'tegen de godsdienst is'.
Lezer, bent u ook pleitbezorger van het vak niet-confessionele zedenleer? Stuur dan een mailtje naar [email protected], en [email protected].
Het Vrije Woord
Frank Roels is lid van het Humanistisch Verbond en van het August Vermeylenfonds. Zie ook http://vermeylenfonds.wordpress.com/category/frank-roels/ Frank Roels schreef een hoofdstuk over seksuele moraal in zijn werk. https://biblio.ugent.be/person/801000072304
_Frank Roels -
Meer van Frank Roels

_Recent nieuws

Bekijk alle nieuwe berichten

_Populair nieuws

Bekijk meer populair nieuws