11 maart 2019
Beroemde Feministes – Dirk Verhofstadt (red.)
Dit jaar, 2019, is het exact 150 jaar geleden dat de Britse filosoof John Stuart Mill zijn boek 'De onderwerping van de vrouw' publiceerde. Mill was een overtuigd feminist die radicaal opkwam voor de rechten van de vrouw. In 1867 diende hij in het Britse parlement als eerste een voorstel in om stemrecht te geven aan de vrouwen. Het voorstel haalde het niet, maar Mill bleef hameren op een gelijke behandeling van mannen en vrouwen. "De geboorte is een fataliteit", zo stelde Mill vast. Het is een schokkende waarheid die nog steeds van tel is voor de grote meerderheid van de vrouwen in de wereld die om economische, culturele en religieuze redenen onderdrukt en minderwaardig worden geacht aan mannen. In heel wat gevallen blijven ze zelfs letterlijk lijfeigenen van de man. Vandaar de noodzaak van een derde feministische golf, een wereldwijde beweging om vrouwen eindelijk op alle vlakken gelijke rechten te bezorgen. Een beweging die de diverse natiestaten ertoe aanzet om via hun wetgeving elke vorm van discriminatie en ongelijke behandeling van vrouwen actief te bestrijden. "De ellende, immoraliteit en alle soorten van kwaad, die in talloze gevallen het gevolg zijn van de onderwerping van individuele vrouwen aan individuele mannen, zijn veel te verschrikkelijk om te negeren", schreef Mill al in 1869.
150 jaar na Mill's The Subjection of Women blikken veertien vrouwen terug op het leven en de ideeën van evenveel bijzondere feministes. Dit boek wil aantonen hoezeer vrouwen in het verleden hebben moeten vechten voor hun rechten. Het betreffen niet alleen vrouwen die politiek actief waren, maar ook economisch, sociaal en cultureel hun plaats opeisten. Veel van hun standpunten blijven een inspiratiebron voor al wie opkomt voor de bevrijding van de vrouw. Ann Meskens schreef over Marie le Jars de Gournay, Leen Huet over Artemesia Gentileschi, Alicja Gescinska over Mary Astell, Tinneke Beeckman over Olympe De Gouges, Ann Brusseel over Mary Wollstonecraft, Wendy De Poorter over Harriet Taylor Mill, Claire Tillekaerts over Emmeline Pankhurst, Sara De Mulder over Marie Popelin, Magda Michielsens over Virginia Woolf, Darya Safai over Mehrangiz Marouchehrian, Tine Maenhout over Simone de Beauvoir, Annemie Neyts over Lucienne Herman-Michielsens, Elisabeth Matthys over Paula Marckx, en Assita Kanko over Ayaan Hirsi Ali. Dirk Verhofstadt schreef een inleiding en verzorgde de eindredactie.
Een gemeenschappelijk kenmerk van de veertien besproken feministes en van de veertien auteurs, is hun (zelf)kritische ingesteldheid, hun durf om bestaande misstanden aan de kaak te stellen en taboes te doorbreken. Dat deden en doen ze elk op hun manier en met gebruik van hun specifieke talenten. Via de schilderkunst, de literatuur, de politiek, de filosofie geven ze uiting aan een heel duidelijk principe zoals verwoordt in het eerste artikel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in 1948: "Alle menselijke wezens worden vrij en gelijk in waardigheid en in rechten geboren. Zij zijn begaafd met rede en geweten en moeten elkaar bejegenen in een geest van broederlijkheid."
_Boekvoorstelling
De boekvoorstelling vindt plaats op donderdag 28 maart om 20 uur in het Liberaal Archief, Kramersplein 23 te Gent. Inkom is gratis. Inschrijven moet wel op [email protected].
Meer van Dirk Verhofstadt